Door: Melchior Mattens (Partij voor de Dieren Zaanstad)

Festivals middenin de natuur zorgen al jaren voor een felle discussie over de balans tussen natuur en recreatie in verschillende gemeenteraden in de regio. Aan de ene kant is er het economisch belang van het festival en aan de andere kant die van natuurbescherming. In het Twiske worden elk jaar twee meerdaagse festivals georganiseerd die grote delen van het natuurgebied beslaan.

Hoewel een organisator als het Lentekabinet veel investeert in het beperken van de impact van hun festival op het gebied blijven er vraagtekens over de impact op dieren. Onder meer omdat het middenin het broedseizoen is en er meermaals beschermde vogelsoorten als de roerdomp zijn waargenomen. Maar zolang het nest van de roerdomp maar nét buiten het festivalterrein ligt sleept een lange discussie tussen experts en contra-experts zich voort tot aan de rechter.

Sinds dit jaar heeft een van de twee organisatoren besloten te stoppen, iets dat door toenemende maatschappelijke druk te verwachten viel. Daarnaast werd er in Landsmeer een motie door de gemeenteraad aangenomen om geen festivals in het Twiske meer te faciliteren. Het gemeentebestuur van Landsmeer schreef daarop een brief naar het bestuur van het Twiske, waarin men duidelijk aangeeft de belangen bij toekomstige vergunningsprocedures anders te gaan wegen: de financiële belangen van het Recreatieschap zijn een belang waarmee wij rekening gehouden hebben, maar de belangen van natuur en rust worden inmiddels zwaarder gewogen. 

Dit houdt de gemoederen inmiddels flink bezig: de Purmerendse gemeenteraad dreigt met het stoppen met hun financiële bijdrage aan het gebied, in Zaanstad wil de Partij voor Ouderen en Veiligheid de financiering voor het Twiske en ook uit het Alkmaarder- en Uitgeestermeer stoppen, een kruistocht tegen de financiering van natuur en recreatie. Ook Amsterdam en de provincie Noord-Holland hebben hun teleurstelling geuit over het standpunt van Landsmeer en deden dat via een artikel in het Parool van 9 maart j.l. (“Twiske zit in financiële nood nu Landsmeer festivals schrapt”). Jammer genoeg werden in dat artikel een hele reeks aantal feitelijke onjuistheden gebruikt om het financiële probleem dat er één festival niet meer terugkomt veel groter te laten lijken dan dat deze is. Voor de geïnteresseerde lezer: het Twiske kent ruime overschotten op de begroting, ook zonder festival. Maar met name de woede vanuit de gemeenteraad van Purmerend was opvallend: Oostzaan en Landsmeer zouden met regelmaat ingaan tegen het gezamenlijk belang. Maar over welk gezamenlijk belang heeft men het nu? 

Het Twiske is een gebied dat gezamenlijk wordt beheerd en ontwikkeld door de provincie Noord-Holland en de gemeenten Amsterdam, Edam-Volendam, Landsmeer, Oostzaan, Purmerend, Waterland, Wormerland en Zaanstad. Op de website van het recreatieschap Twiske kan je lezen dat het schap zich inzet voor een goede balans tussen natuur, landschap en recreatie in dit waardevolle en divers gebied. Een gebied dat blijvend van waarde is voor natuur en de mens. Met zoveel partijen die iets in de melk te brokkelen hebben, is een verschillend beeld bij die balans, en het gezamenlijk belang. Want hoe verhouden de opbrengsten van de festivals, zich met de belangen van de natuur? Natuurlijk is geld niet onbelangrijk, maar door alleen oog te hebben voor de laagst mogelijke kosten en zo hoog mogelijke opbrengsten gaan de belangen van de natuur, dieren én recreanten verloren. 

Als je kijkt naar de splijtzwam van de aankomende provinciale verkiezingen, de stikstofcrisis, leren we dat het verwaarlozen van natuur alleen maar slachtoffers kent. In een verstedelijkt gebied als de Zaanstreek moeten we de natuur koesteren, en niet als verdienmodel zien. Is het niet een hele normale gedachte dat een gebied als het Twiske toch kan blijven rekenen op een bijdrage vanuit de overheid? Al was het maar om te voorkomen dat alle onkosten moeten worden opgehoest door bezoekers. Het Twiske uitgebaat als een pretpark, waar je alleen naartoe kan als je genoeg geld hebt om kaartjes te kopen of forse parkeergelden te betalen, dat is niet een gebied waar veel Zaankanters (noch Purmerenders) blij van worden. Landsmeer heeft de nut en noodzaak van verdere commercialisering van het natuur- en recreatiegebied durven aan te kaarten en een bijzondere stap gezet. Een stap die navolging verdient in plaats van hoon. Ik hoop dat Purmerend zich bedenkt, en ook de andere gemeentes beseffen dat een leefbaar stedelijk gebied een groene long nodig heeft die de bescherming van de overheid verdient. Stap 1 is wat de Partij voor de Dieren betreft het stoppen met festivals in de natuur. Zeker gezien de onzekerheid over of er wel echt genoeg gedaan kan worden om dieren (tijdens het broedseizoen) te beschermen. Het Twiske is van ons allemaal, dus ik hoop dat we onze gezamenlijkheid hervinden en ons mooie Twiske koesteren, en niet als pinautomaat zien.