Afgelopen zaterdag lanceerden wij het innovatief/oud-Zaanse idee om De Burcht grasrijk groen en open in te richten, als zuurstoftank voor het brein en de stad.
Historicus Peter Heere bleek niet direct gecharmeerd van dat plan, en hij kwam met een alternatief. Wij buigen ons hoofd voor Heere. Niet alleen omdat hij een echte ridder is, maar ook omdat zijn plan heel misschien wel nóg beter is dan het onze…
Wij plaatsen zijn reactie 1:1
Gras op de Burcht vergelijken met dat op het Amsterdamse Museumplein doet onmiddellijk denken aan de enorme problemen die het daar heeft veroorzaakt, jaar in, jaar uit. Steeds weer moet stadsdeel Zuid zich buigen over de vraag of het gras “nog te reanimeren” valt.
In de wintermaanden, met sneeuw en vorst, ziet het gras er gedurende weken, zo niet een maand of twee, zwart uit.
In de zomermaanden (en ja, we schijnen de komende jaren meer van dit soort verzengende zomers te krijgen) droogt het gras uit, met als gevolg een wekenlange (één, twee maanden?) gele, droge, platte vlakte. OK, een paar flinke regenbuien zorgen er voor dat het snel weer groen kan zijn, maar die droogteperiode kán lang duren.
Tussendoor kan ook Zaandam soms een ‘moessonbui’ regen te verwerken krijgen. Het grasveld op het Museumplein heeft bewezen dat zo’n bui vaak “een vernietigend effect” heeft: modderbakken waren het gevolg.
Hoe je het ook wendt of keert: met regelmaat wil men een gebeurtenis (Koninginnedag, 5 meiviering, kermis, circus) op de grasvlakte laten plaatsvinden, waardoor niet alleen heel veel mensen op het gras lopen, maar ook bijvoorbeeld geluidsinstallaties, vlonders, wat niet al geplaatst en weer afgebroken moeten worden. De grasvlakte op het Museumplein heeft bewezen dat de meeste schade in de regel ontstaat bij de ‘op- en afbouw van het evenemententerrein en de transportbewegingen’. Hoe langer het evenement duurt (een paar uur, een weekend, een week), hoe groter de schade aan het gras.
En denk ook aan de kosten. We zijn er niet met één keer een grasveld aanleggen. Gras op zo’n prominente plek moet met regelmaat ‘bemest’ en ‘belucht’ worden, en in Amsterdam is men steeds weer bezig met het ‘zaaien met voorgekiemd graszaad’ op plekken die beschadigd zijn en op plekken waarop het gras het door onbekende oorzaak gewoon niet goed wil doen (“het gras blijft op delen van het Museumplein structureel achter ten opzichte van andere plekken”, lezen we dan). De meest kwetsbare plekken kunnen, zo wijst de praktijk uit, na een maand herstellen, mits … dat stuk dan wel in die periode met hekken wordt omgeven, zodat niemand daar gaat lopen. Maar sommige plekken blijven, ondanks onderzoek naar bodemtextuur, organische stoffen en pH-metingen (“met de Veris U3 bodemscanner hebben we plaatsspecifiek diverse bodemparameters in kaart gebracht”, lezen we in een stuk uit 2018), probleemgevallen. Ondanks alle maatregelen moet men op het Amsterdamse Museumplein al bijna 20 jaar steeds weer concluderen: “het blijft kwakkelen met die grasmat”.
Piet Oudolf
Hoe kunnen we dit in Zaandam voorkomen? We zouden in plaats van één grote grasvlakte kunnen overwegen tuinarchitect Piet Oudolf – beroemd in het buitenland – een ontwerp voor een ‘tuin’ te laten maken. Oudolf heeft bewezen schitterende tuinen (formaat Burcht en veel groter) te kunnen ontwerpen en aanleggen. Zo’n ‘tuin’ houdt wel in dat voor de kermis en het circus een andere plek moet worden gezocht.
Hieronder een impressie van het werk van Oudolf:
FIVE SEASONS: The Gardens of Piet Oudolf (theatrical trailer) from Thomas Piper on Vimeo.
Om van de burcht een tuin te maken is een heel goed idee, wel moet deze tuin in verbinding staan met de Zaan. De muziek-koepel die nu voor de Oostzijderkerk staat zou daarin ook passen. Doen ! Geef positieve reactie U die dit leest !
Te Haarlem was ook ooit een dergelijk plan. Een werf uit de tijd van Kenau. Is niet gerealiseerd. Geschiedenis vermeldt niet waarom. Maar als kleindochter van een botterbouwer ben ik VOOR. Historisch goed plekje. Moet dat schip eigenlijk AFGEMAAKT? Trekt wel toeristen naar het centrum. Waar is het plan van een ondergrondse parkeergarage overigens gebleven?
Ter inspiratie: Leuvehoofd in Rotterdam, door Oudolf gerealiseerd op locatie aan de kade.
https://oudolf.com/garden/leuvehoofd-2
En meer moois op: https://oudolf.com/
Da's een mooi voorbeeld in een stoere werkstad aan een kade. Vleugje Zaan erbij en klaar:-)
Als ik door zo'n tuin mag kuieren elke keer als ik naar het centrum loop, dan vraag ik me zelfs af of ik het wel tot de brug haal. Wat een heerlijkheid. Heeft niets met yuppen of elite te maken. Wel met een beetje natuur en ruimtegevoel. Goed voor geest en lijf en leden. Om het een Zaanse tint ge geven nemen we Zaanse streekplantjes. (?) En dan voor het (inderdaad interessante) cultureel erfgoed een mooi beeld die iets verbeeld dat daarmee te maken heeft. Natuur en cultuur kan prima samen gaan.
Er wordt tegenwoordig gesproken over "de nieuwe ongelijkheid": de dertig procent cultuurminnende en politiek spraakmakende welvarenden als "elite" aan de ene en de rest aan de andere kant. Daar moest ik aan denken na de pleidooien in de Orkaan voor het grasveld en de Piet Oudolftuin.
Het grasveld ligt op het Museumplen in Amsterdam Zuid en de Piet Oudolftuim bij Museum Voorlinden in Wassenaar. Bij uitstek plekken van cultuur en elite. Wat heeft dat nou in godsnaam met de Zaanstreek te maken? Er mogen van mij best Amsterdammers naar de Zaanstreek komen, maar om nou meteen de top-Yuppenstukken te immiteren als trekkers, gaat mij wat ver.
Nee, dan liever onze eigen Zaanse historie als basis, bijvoorbeeld door een Zaans buurtje en 17e eeuwse scheepswerf te maken. Dat bindt ons veel meer. Op de recente Zaanse erfgoedmarkt zag ik zowel veel culuurminnende politieke spraakmakers, als andere betrokken Zaankanters en zelfs ook veel ex-Amsterdammers. Herkenbaar Zaans en echt van ons allemaal.
Ik vraag mij af hoe je de dynamiek van zo'n scheepswerf/buurtje eigenlijk inschat. Wordt er druk gebouwd en getimmerd? Worden er houten scheepjes opgeknapt? Wordt er nieuw gebouwd?
Of, komen er oude "scheepswrakken" te liggen waar enkele jongeren onder begeleiding de gaten in de romp mogen leren dichttimmeren? Dit zie je momenteel ook al op de NDSM werf waar een oude botter in drie of vier jaar opgeknapt moet worden. De scheepsromp ligt gewoon op de wal en iedereen kan er bij. Publieke belangstelling is er niet of nauwelijks en er valt ook weinig te zien ondanks de aanwezigheid van vier man. En dat zie ik in Zaanstad ook gebeuren als dit onzalige plan doorgang vindt.
Ik vrees: achter een schutting lopen enkele figuren rond in antieke kleding met een hamer en zaag tussen lekke rompen en slaan af en toe een nagel in het hout. Misschien worden er zelfs enkele acteurs ingehuurd die 17e eeuwse toneelstukjes opvoeren?
Hoi Maarten, wat ben ik het met jou oneens, zeg.
Laten we beginnen met je plan van een replica-scheepswerf en een ‘Zaans buurtje’ op De Burcht. Een tweede Zaanse Schans maar dan maritiem. Ik zie niet hoe zo’n werf, net als de Zaanse Schans ons zou binden (nog nooit zoveel kikkers in een kruiwagen gezien als op de Zaanse Schans). Ik voorzie een toeristenfuik voor lui met selfiesticks die na twintig minuten weer snel de bus van Tours & Tickets inspringen om door te rijden naar Volendam.
Begrijp me goed, ik ben het met je eens dat de scheepsbouw wat ondergesneeuwd is qua zichtbaarheid. Het verdient een groter platform. Maar er zijn vast meer logische plekken te vinden voor een eventuele werf. Het mooiste zou het zijn als er ergens (het fundament van) een echte scheepswerf kan worden uitgegraven, en zichtbaar wordt gemaakt. Maar dat gebeurt niet op De Burcht, dat geef ik je op een briefje.
Dan je stelling dat een grasveld of een tuin voor ‘de elite’ is (Elite: het door de PVV stelselmatig aangerande woord voor ‘de hoogste kringen’ of voor ‘hunnie’). Dat vind ik echt een gekke. Alsof het genieten van planten, kruiden, bomen en bloemen een zaak is voor yuppen. Dat te stellen is pas elitair! Een kleedje op het gras kan iedereen neerleggen. De natuur ervaart iedereen op zijn eigen manier en niveau. Daar hoef je geen ‘topstuk’ voor te zijn.
Door naar ‘het imiteren’ en dat het niks met de Zaanstreek te maken zou hebben: in het geval van het grasveld imiteren we niets anders dan De Burcht zoals hij er op die exacte plek bijna 100 jaar geleden bij lag. Onze Burcht in onze geschiedenis. Hoe Zaans kan je ’t krijgen? Ook het idee van Peter Heere voor de Oudolftuin stoelt niet op het maken van een imitatie. Je hoeft maar een heel klein beetje te kijken naar het werk van Oudolf om te zien dat elke tuin uniek is, en is toegesneden op de locatie en haar geschiedenis. Er werd via Facebook al gesuggereerd Oudolf een ontwerp te laten maken geïnspireerd door Monet. Om meerdere redenen een strak plan: roep ‘Monet!’ en de portemonnee van ZNSTD vliegt open, daarbij slaat zelfs mijn (creatief/cultureel beperkte) kop al op hol bij het bedenken van de prachtige uitgangspunten qua kleuren, geuren, onderwerpen en structuren (waterlelies, hooi, klaprozen).
Waar ik wel benieuwd naar ben
Stel nu eens dat het plan om een scheepswerf op de Burcht te bouwen doorgang vind en we gaan daar dan een replica bouwen
Wat nu als die replica na een jaar gebouwd is?
En misschien kost het 2 jaar om een replica te bouwen(of 3 jaar)
Wat dan, nog een replica bouwen?
En als die af is, wat dan, nog een replica?
De kermis komt er weer aan, laten we dit volksvermaak koesteren en dit volksvermaak hoort op de Burcht
Stop eens met die onzinnge plannen voor de Burcht!
Als je graag op een grasveldje wil zitten dan ga je maar naar het Jagersveld , of het Twiske
En een mooie tuin kun je ook in je achtertuin creeren
De Burcht is een evenementenplein, punt!
Als Zaandam echt meer bezoekers wilt trekken, dan is het investeren in meer groen het beste plan ooit! Hopelijk zullen veel mensen hierdoor geïnspireerd raken en geveltuintjes aanleggen. Want wat een vreselijk kale bedoening is het momenteel nog in Zaandam. Zo ontzettend weinig bomen, planten en bloemen....
Echt om te huilen. (Sorry).
Kijk eens in Amsterdam aan de grachten en in de Jordaan: overal zie je geveltuintjes, bloembakken aan de balkons, lantaarnpalen en brugleuningen, drijvende tuintjes in de grachten, planten op de daken van huizen en woonboten, ... De bijenstand in Amsterdam is door de biodiversiteit momenteel zelfs beter dan op het platteland, Dus........ Hup, allemaal vandaag nog een tegel eruit, en een plant erin. Dan wordt Zaanstad echt de groenste gemeente van de wereld!
Absoluut een mooi alternatief. Wel enorme ommezwaai in het denken. Dit zal winkeliers naar de Zuiddijk trekken, daar wil je dan toch zitten met je handel.
Zo'n park kan nog eens een grote trekker worden. Hier en daar een paar leuke tentjes voor een natje en een droogje. Doen.
Superplan!!
Fantastisch idee!