De Zaanse Bieb gaat zich toeleggen op de preventie en het bestrijden van (digitale) laaggeletterdheid, het uitlenen van digitale en fysieke leesmaterialen en het aanbieden van studie- en werkplekken. Het uitlenen van gewone boeken wordt afgebouwd. 

Wij schreven daar eergisteren een artikel over. 

Daarop gaf Coby Voorn een reactie die wij hieronder plaatsen.


Een aantal jaren geleden stond er in de NRC (5 december 2020) een artikel met de kop “Dreigende sluiting vier buurtfilialen OBA leidt tot onbegrip en petities”.

In de Zaanstreek zijn een aantal jaren geleden verschillende bibliotheekvestigingen gesloten. Deze sluitingen, door een brute bezuinigingsmaatregel, hebben mij altijd verbaasd.

Door het sluiten van verschillende filialen worden een heleboel mensen benadeeld, vooral ouderen, lager opgeleiden, mensen uit andere culturen en laaggeletterden. Dit heeft ernstige gevolgen voor onze samenleving. Een kwart van de vijftienjarigen is laaggeletterd. Zij kunnen een brief van de overheid niet begrijpen en zullen moeite hebben om kritische berichten te lezen, met alle gevolgen van dien.

Amsterdam heeft op dit moment ongeveer één bibliotheek per 35.000 inwoners en hoewel daar het openhouden van filialen ook regelmatig onder druk staat is die beschikbaarheid nog steeds vele malen groter dan in Zaanstad.

Door de geografische samenstelling van onze gemeente zullen een heleboel mensen niet meer naar de bibliotheek gaan omdat een bibliotheek op aanvaartbare afstand ontbreekt. De meesten komen om een boek te lezen of te lenen maar ook als sociale ontmoetingsruimte kan dit erg belangrijk zijn. Bijvoorbeeld voor ouderen is de bibliotheek een geschikte ruimte om elkaar te ontmoeten.

Dit geringe publieke aanbod zorgt voor een tweedeling in de maatschappij, zij die lezen en zij die de faciliteiten niet hebben om zich te ontwikkelen. Onderzoeken hebben uitgewezen dat onze samenleving benadeeld wordt met een maatschappij waar laaggeletterdheid groot is.

Het bericht in de Orkaan van 5 juni heeft mij dan ook de wenkbrauwen doen fronsen. Het afbouwen van de fysieke collectie voor volwassenen zal nog minder mensen naar de bibliotheek trekken. Een aanpak van laaggeletterdheid naar alleen basisvaardigheden zal ook nog meer mensen op een achterstand zetten. Concentratie, tekstbegrip, leesvaardigheid en rijkere woordenschat, je brein werkt anders als je een boek leest. Het lezen van een boek is belangrijk om mensen blijvend een goede basis te geven om mee te draaien in de samenleving.

Het promoten en aantrekkelijk maken om de bibliotheek te bezoeken kan daarbij helpen. Het bijbrengen van de liefde voor het boek en een goed aanbod ook voor hen die al jaren een lidmaatschap hebben is voor een beschaafde samenleving een basisvoorziening.

Coby Voorn