Twee keer per week trekken Mario en Lisa van het Leger des Heils er op uit met de Street Level-bus. Kriskras door de Zaanstreek gaan ze op zoek naar mensen die hulp nodig hebben, en dat in de breedste zin van het woord. Van een tandenborstel tot een kop koffie en van een warme trui tot een warm gesprek. Wat komen ze tegen tijdens hun werk? De Orkaan reed mee met de Street Level-bus.

Een snijdende kou en een gure wind heersten maandagmiddag – 9 december – op de Wormerveerse Wandelweg. Hier is een opvanglocatie van het Leger des Heils gevestigd. Ook is hier het vertrekpunt van de Street Level-bus. Elke maandag en donderdag rijden ze door het Zaanse op zoek naar mensen die hulp nodig hebben en, nog belangrijker, hulp willen. Het duo heeft het zelfs zo druk dat ze vanaf 16 december een extra bijrijder krijgen. De sociaal-maatschappelijke functie is volgens Lisa het belangrijkste aan Street Level.

‘Street Level gaat er echt op uit. Door een kop soep, koffie, thee en eten aan te bieden gaan we de connectie aan met mensen die we treffen op straat. Dat kunnen zorg mijdende mensen zijn, maar ook iemand die na een scheiding in zijn of haar auto komt te wonen. Die zoeken wij dan op om te kijken hoe we diegene kunnen ondersteunen of om alleen al een kop koffie en een luisterend oor te bieden. Zo willen we bruggen slaan en ook iemand zien voor wie diegene is, dus een mens laten voelen.’

Mario vult aan:

‘Onze maatschappij is er erg goed in om dit soort mensen als een nummer te zien, terwijl we allemaal mensen zijn. Mensen die een dak boven hun hoofd en wat te eten willen. Iedereen wil het gewoon fijn hebben en dat is vaak niet zo. Daar proberen wij ons steentje aan bij te dragen. Dan hebben we natuurlijk ook nog een stukje geloof (Leger des Heils is een protestants-christelijke organisatie red.) wat ook meetelt, maar dat is niet de hoofdreden. De hoofdreden is, zoals Lisa zegt, in verbinding zijn.’

10.000 kilometer

Begin 2024 startte het Zaanse korps van het Leger des Heils met Street Level. In de eerste maanden moesten ze het doen met een bakfiets, maar in april van dit jaar kregen ze een gloednieuwe Ford-bus tot hun beschikking. In deze bus, die inmiddels al rond de 10.000 kilometer op de teller heeft staan, is genoeg ruimte om een lekker veel spullen mee te nemen.

In hun ‘kantoor’, zoals Mario en Lisa de laadruimte van hun bus noemen, staan lades met medische- en verzorgingsproducten. Ook staan er rekken met kleding die door mensen aan het Leger des Heils is geschonken. De laadruimte biedt daarnaast de gelegenheid om mensen die het nodig hebben even privé te spreken.

Klik op de pijltjes of swipe door de onderstaande slideshow. Eronder gaat het artikel door.

Mario en Lisa krijgen van de Zaanse Sociale Wijkteams, andere instanties en zelfs buurtbewoners soms tips over locaties waar ze eens een kijkje kunnen nemen. Dit kan bijvoorbeeld een persoon zijn die slaapt in zijn auto. Ook gaan Mario en Lisa geregeld langs bij kraakpanden. Zelf komen ze met regelmaat ook locaties en mensen tegen die hun aandacht verdienen. Zo is de eerste locatie gelegen aan de rand van Poelenburg, waar een man die Mario en Lisa goed kennen in de bosjes woont.

Leftovers

‘We hebben geluk dat het nog een beetje licht is’, lacht Mario. Voor het gemak hebben Mario en Lisa ook een zaklamp bij zich. Na een korte wandeltocht, eerst over een verhard pad en daarna door de bosjes, komen we aan bij het ‘huis’ van de man. Dit ‘huis’ is een soort tent gemaakt van afval. De man is niet thuis, Lisa laat een bakje eten voor hem achter.

Terug bij de bus maken Mario en Lisa van de gelegenheid gebruik om te laten zien wat er zich achter de achterklep van de bus bevindt, namelijk een soort uitschuifbare mini-keuken. In deze mini-keuken staan kannen met koffie en thee en een pan soep, bereid door de leerlingen van Praktijkschool de Brug in Assendelft. Ook liggen er koekjes en zakjes chips.

Klik op de pijltjes of swipe door de onderstaande slideshow. Eronder gaat het artikel door.

De samenwerking met De Brug is niet de enige, zo krijgt Street Level ook overbodig voedsel van verzorgingstehuis Acht Staten in Wormerveer. Daarnaast belt Lisa actief met supermarkten om te vragen naar leftovers. Op hun beurt schenken Mario en Lisa hun leftovers aan de Regenboog Groep, dat is gevestigd in de voormalige Verkade Villa aan de Provincialeweg in Zaandam. Dit is een inloophuis waar dak- en thuislozen kunnen opwarmen, eten en met elkaar praten. Overnachten kan hier niet.

De volgende locatie is in het centrum van Zaandam. Mario en Lisa lopen geregeld vanaf de Gedempte Gracht naar het stadhuis en weer terug via de Rozengracht om te kijken of ze iemand binnen hun doelgroep treffen. Dat is overigens niet het enige doel. Mario en Lisa lopen hier ook simpelweg om zichtbaar te zijn en zichzelf benaderbaar te stellen voor nieuwsgierigen.

‘Hé Zus!’

Mario, die het rijden voor zijn rekening neemt, parkeert de Street Level-bus op de Rozengracht. Bij het uitstappen wordt Lisa direct herkend door een man. Met ‘Hé Zus!’, wordt ze hartelijk begroet. Mario en Lisa begroeten de anderen en voeren korte gesprekken.

Achteraf wordt duidelijk dat de hartelijke begroeting niet alleen met Lisa haar werk te maken had. Ze kent de man namelijk al langer vanuit de kerk en op die manier zijn ze dus echt broer en zus. Twaalf jaar geleden is Lisa tot het geloof gekomen, nog altijd is ze actief binnen de kerk.

‘Mijn man is fulltime evangelist en wij zijn ook actief in gevangenissen waar we onze getuigenis vertellen. Mijn man zat zwaar in de onderwereld, hij was echt een zware drugsdealer. Dan heb ik het niet over vijf kilo, maar eerder vijfhonderd. Ik ben zelf niet gelovig opgevoed. Door een zwaar auto-ongeluk raakte mijn jongste kind in coma, waardoor ik een ontmoeting met Jezus heb mogen hebben en ik tot het geloof ben gekomen.’

Niet bekeren

Lisa laat de achtergrond van haar telefoon zien. Op de achtergrond staat haar breeduit lachende gezin, waaronder gelukkig haar jongste zoon. Hoewel Lisa dus veel met het geloof bezig is maakt het bekeren van de mensen in de doelgroep geen onderdeel uit van haar werkzaamheden voor Street Level.

‘Als je een eerlijke vraag stelt, krijg je ook een eerlijk antwoord zeg ik altijd. Het is alleen niet het hoofddoel. Als mensen een gebed vragen kunnen ze hem krijgen, maar ik vind het belangrijker dat ik iemand aan een droog pak, een slaapzak of een warme maaltijd help. Bekeren doen we sowieso niet want in de Bijbel staat dat een mens een ander mens niet kan bekeren. Als iemand om een gebed vraagt kan het altijd.’

Argusogen

Terwijl Mario de bus door de Peperstraat stuurt kijkt Lisa met argusogen de straat door. Zoals bekend zullen de huidige panden in de Peperstraat begin volgend jaar gesloopt worden. Veel panden staan al leeg en het is al een stuk rustiger in de straat. Dit maakt het een aantrekkelijke locatie voor dak- en thuislozen.

Ook de stille en afgelegen Fransestraat, die parallel aan de Peperstraat ligt, wordt afgereden. Dat Mario en Lisa precies weten waar ze moeten zoeken komt niet uit de lucht vallen. Ze kennen veel mensen bij naam of bij bijnaam en weten waar deze mensen vaak verblijven. Deze kennis is de vrucht die ze hebben geplukt door het aangaan van een vertrouwensband met de doelgroep. Mario vertelt meer over de maakbaarheid en vooral breekbaarheid van vertrouwen.

‘Het is heel belangrijk dat als je informatie krijgt bijvoorbeeld over iemand zijn verblijfplaats, en daar vragen over krijgt dat je daar vertrouwelijk mee omgaat. Er wordt ons wel eens gevraagd of we iemand op een bepaalde plek gezien hebben, maar daar kunnen we gewoon geen mededelingen over doen. Wij zijn voor de zorg, voor de verbinding en om ervoor te zorgen dat iedereen in beeld blijft. De groep waar wij mee werken, en dan heb ik het over de mensen die wij op straat tegenkomen, is erg hecht. Dingen worden snel aan elkaar doorverteld. Als iemand tegen hun is, want zo voelen ze dat, is dat snel bekend.’

Deze keer treffen Mario en Lisa niemand aan in en om de Peperstraat.

Onder de afbeelding gaat het artikel door.

Bijzondere gebeurtenis

Terug in het Street Level-kantoor aan de Wormerveerse Wandelweg gebeurt er iets bijzonders. Lisa veert op uit haar stoel als ze op de camera’s een bekende ziet buiten het pand. Het raam gaat open en een hartelijke begroeting over en weer volgt. De bekende heeft de Street Level-bus voor het pand zien staan. Voor hem het teken dat Mario en Lisa, ‘twee toppers’ zoals hij ze noemt, aanwezig moeten zijn. Hoewel hij eigenlijk voor een bakje eten komt maakt hij zelfs even tijd voor een kort gesprekje met De Orkaan.

De man heeft Mario en Lisa leren kennen op de straat. Hij vertelt dat Lisa, in zijn eigen woorden, ‘het boek heeft opengemaakt, en hij is gaan lezen’. Hij benadrukt hoe blij hij is met de hulp die hij krijgt.

‘Ik leef op straat en dan moet je het van de kleine dingen hebben. Ik krijg sokken, onderbroeken, nieuwe kleren en vooral eten. Af en toe ben ik helemaal down en als ik dan hun tegenkom fleur ik helemaal op. Dat wil zeggen hoe ze met de mensen omgaan. De benadering komt van ons zelf maar zij (verwijst hij naar Lisa red.) is de steunpaal, de deurklink die je nodig hebt om de deur open te maken. Anders kom je er niet.’

Volgens hem is het moeilijk om mensen zomaar te vertrouwen:

‘Als je op straat leeft is alles heel moeilijk. Als je dan iemand hebt die jou vertrouwen geeft en je als een persoon en niet als een nummer ziet, dan betekent dat voor mij alles. Respect bereik je het meeste mee. Zoals nu krijg jij respect van mij (verwijst hij naar de De Orkaan-journalist red.) door Lisa. Op straat zou ik jou niet aanspreken en als jij aan mij had gevraagd of je een artikel over mij mocht schrijven zou ik tegen je zeggen: ‘wie ben jij?!’ haha’

Hart voor mensen

De man en Lisa hebben overduidelijk een hechte band. Terwijl de man beneden wacht op zijn eten, komt ter sprake hoe dit doorwerkt in het privéleven van Lisa.

‘Dit is waar je maanden in investeert en dat is niet omdat ik er echt iets uit wil krijgen, maar omdat ik hem oprecht wil helpen. Dit werk kan je niet alleen doen op basis van een papiertje wat je krijgt, je moet een hart hebben voor deze mensen. Ik doe dat vanuit mijn geloof maar ook vanuit mijn persoonlijkheid.

Ik probeer het af te sluiten als ik naar huis ga, maar als ik op zaterdagochtend op de markt loop kom ik vaak deelnemers tegen. Ook dan groet ik ze gewoon, want het is niet dat als ik niet aan het werk ben dat dan het mens zijn ophoudt.’

Reportage van Rick Nieborg.