Het college van Oostzaan heeft een raadsvoorstel ingediend om alle muskuseenden van Oostzaan volledig uit het dorp achter de ophaalbrug te verwijderen. Na het afwegen van vier mogelijke scenario’s heeft het college besloten om scenario 2 te adviseren: volledige verwijdering van de eenden. 

Het voorstel heeft de mensen van Ducktopia diep geschokt. Zij werken hard aan een nieuwe opvanglocatie in het dorp. 

Vier scenario’s

Het college heeft de volgende opties onderzocht:

  1. Huidige situatie handhaven: nestbeheer door een externe partij, kosten € 8.000 per jaar plus personele inzet.
  2. Volledige verwijdering: extra vangacties en nestbeheer, eenmalige kosten van € 15.000.
  3. Stopzetten nestbeheer: onbeheerde groei van de populatie met toenemende overlast, kosten € 50.000 per jaar.
  4. Instandhouding met opvang: heropening van een opvanglocatie, kosten € 10.000 per jaar plus eenmalig € 106.000 en personele inzet.

De voorgesteld optie 2 lijkt de goedkoopste omdat de kosten eenmalig zouden zijn. Optie 4 – een nieuwe opvang – zou relatief duur zijn, maar bij de voorgestelde kosten van die optie zet Cor Hottentot van Ducktopia grote vraagtekens: 

‘Wij snappen niet waar dit bedrag vandaan komt. We hebben een veel goedkoper voorstel ingediend. De raad wordt hier echt verkeerd voorgelicht. Terwijl zij op basis van deze informatie gaan beslissen!’ 

‘Pestgedrag’

Dierenrechtenorganisaties en betrokken inwoners uiten zware kritiek op de uitvoering van het beleid. Sandra van de Werd van Comité Dierennoodhulp noemde het optreden van de gemeente zelfs ‘pestgedrag’. Het comité verweet het college slecht bestuur. 

Een ander kritiekpunt is het gebrek aan transparantie rondom de afvoer van de eenden. Wethouder Stijn Nijssen (VVD) had journalisten beloofd dat ze de opvang bij Hoogendoorn konden inspecteren, maar deze toezegging bleek loos.

‘Locatie onbekend’

De ‘verantwoording’ die 11 februari binnenkwam vanuit dierenhandelaar Hoogendoorn is – op z’n zachtst gezegd – gebrekkig en niet controleerbaar. Het bedrijf meldt dat de eenden uit Oostzaan zijn ondergebracht bij particulieren: ‘10st Amsterdam, 4st Den Haag, 2st Gorrele…’ en daarnaast doen er 20 mee aan een fokprogramma van de Universiteit Utrecht. Voor 38 lobbussen nemen ze niet eens de moeite te maskeren dat er geen verantwoording mogelijk is: 

‘Het resterende aantal (38 exemplaren) is verkocht voor een aangepast bedrag, niet geboekt in het kassasysteem op artikel muskuseend, waardoor locatie niet bekend is.’ 

Ducktopia 

Ducktopia ontstond in 2019 als oplossing voor de overlast door eenden. Onder leiding van Cor Hottentot groeide het initiatief uit tot een succesvol voorbeeld van burgerparticipatie, waardoor de eendenpopulatie gezonder werd en de overlast afnam.

In november sloot Oostzaan het stukje grond dat ze onder de hoogspanningsmast achter de Kerkstraat in gebruik hadden. Volgens de gemeente was de sluiting noodzakelijk vanwege aanhoudende klachten van omwonenden. Ducktopia benadrukte dat er eenvoudige oplossingen waren om de overlast verder te beperken, maar de plannen daarvoor lagen stil vanwege herinrichtingsplannen. Die herinrichtingsplannen voorzagen in een waterberging voor Tennet waarin de eendenopvang oorspronkelijk was ingetekend. Maar plots was er in het plan geen plek meer voor de eenden. 

De sluiting kwam onverwacht, net op het moment dat een stichting werd opgericht om de opvang officieel te maken. Intussen heeft de stichting niet stilgezeten. Zij zijn actief op zoek gegaan naar alternatieve locaties en naar manieren om de opvang te financieren. Dit alles tevergeefs als het aan dit college ligt.

Participatie

Qua ‘participatie’ heeft de gemeente zich er makkelijk vanaf gemaakt. Het besluit dat woensdagmiddag 4 maart is genomen werd bij publicatie ook doorgestuurd naar Ducktopia, dat is ook ‘Participatie’ schrijft de gemeente: ‘Stichting Ducktopia is in algemene zin op de hoogte gebracht van dit Raadsvoorstel’.

Het voorstel komt op 27 maart in de commissievergadering van Oostzaan. Op 10 april moet de gemeenteraad beslissen.

Door Merel Kan met informatie uit het raadsvoorstel van burgemeester Polak, contact met Ducktopia en informatie uit het Orkaan-archief.