Had Oostzaan kunnen weten dat er een wankele juridische basis was voor het besluit om boetes voor sluipverkeer de gemeentekas in te laten stromen via een bestuurlijk boete? De rechter zette eind juni voorlopig een streep door het plan.
In Oostzaan bleek men wel degelijk op de hoogte van de risico’s, blijkt na het terugkijken van raads- en commissievergaderingen. Maar algehele aanpassing van het plan zou te veel tijd en geld kosten. Bovendien lagen er interne en externe positieve juridische adviezen en een akkoord van de Officier van Justitie. Wat kon er mis gaan? Alles dus. Het besluit van de rechtbank kan de gemeente € 500.000 per jaar gaan kosten. En die adviezen? Die zijn nergens te vinden.
Het plan hield in de boetes voor sluipverkeer over de Kerkstraat en De Haal voortaan niet via het Centraal Justitieel Incassobureau (CJIB) te laten innen. Sluipverkeer werd niet meer als verkeersovertreding maar als ‘overlast’ in de Algemene Plaatselijke Verordening (APV) gezet. Overtreding van de APV kan via een bestuurlijk boete worden afgehandeld. Die boetes komen in de gemeentekas terecht, de CJIB-boetes gingen naar de Rijksoverheid. In plaats van € 195.000 kosten per jaar, zou Oostzaan zou € 546.000 verdienen (20 boetes van € 100 per dag, minus de kosten). Kassa! Maar kan dat zo maar? Een reconstructie.
‘Junkenartikel’
Burgemeester Polak heeft duidelijk haast als op maandag 20 juni 2022 in de commissievergadering van de gemeenteraad van Oostzaan de nieuwe regeling over het tegengaan van het sluipverkeer door het dorp behandeld wordt.
Als CDA-fractieassistent Mark van Dorst vraagt of het allemaal wel netjes geregeld is, antwoord Polak kortaf: “het is overlegd met de Officier van Justitie, die moet daar akkoord op geven, dat is gebeurd, anders hadden we het niet aan u voorgelegd.” Van Dorst houdt vol, wordt wel het juiste artikel uit de verordening gebruikt: “Het lijkt een soort junkenartikel om mensen weg te jagen.” Polak verwijst naar de ambtenaar die naast hem zit. Die wimpelt de bezwaren weg: “dat artikel gaat over leefbaarheid. We gebruiken het voor sluipverkeer.” Polak doet er nonchalant over: “we kunnen andere zaken in onze APV opnemen”.
Het zijn antwoorden die later grote gevolgen zullen hebben. De rechter maakt twee jaar later gehakt van de regeling, en precies daarover: een algemeen artikel over overlast kan niet gebruikt worden voor verkeersovertredingen. Oostzaan vindt op dat moment dat het wel kan: “Overlast gevend sluipverkeer is verboden. Het college kan wegvakken aanwijzen waarop doorrijden met bepaalde typen voertuigen tijdens nader te bepalen tijden wordt gezien als overlast gevend sluipverkeer.”
Polak krijgt op 20 juni 2022 nog meer tegenwind uit de raad. Toenmalig D66-raadslid Aart Ruijter vraagt waarom de nieuwe regeling niet actief wordt gecommuniceerd naar de inwoners. Polak vindt dat niet nodig: “voor de ontvanger van de boete verandert er niets.” Het is een lezing die later in het gezicht van de gemeente ontploft. In feite verandert er alles: de boete krijgt een andere juridische grondslag en wordt anders geïnd; deze combinatie zal uiteindelijk juridisch vastlopen.
‘Veel omissies’
Aart Ruijter is dan overigens nog lang niet klaar met Polak. Hij kan bijvoorbeeld een groot deel van de artikelen niet terugvinden in de verordening. Polak gaat het ‘uitzoeken’ en er ‘nog naar kijken’ en zegt tegen Ruijter dat hij zijn vragen maar schriftelijk moet indienen. Ruijter laat zich niet het bos insturen: “het voorstel is overhaast ingediend. Het kan zo niet naar de raad. Er zitten veel omissies in het stuk. Het matcht op onderdelen niet. Er moet heel veel aangepast worden.”
Ruijter krijgt zijn zin. Het voorstel wordt niet behandeld op de raadsvergadering van 4 juli 2022 zoals Polak aanvankelijk wilde. Pas drie maanden later, op 15 september 2022, wordt er opnieuw over gesproken in een raadscommissie. Als raadsleden vragen naar de nieuwe versie, legt burgmeester Polak uit dat er nog steeds juridische vragen zijn:
“Naar aanleiding van vragen die we binnenkregen van raadsleden zijn we daar ingedoken. Dat had ook te maken met tegenstrijdig juridisch advies dat wij als college hadden ontvangen. Daar hebben wij flink op doorgehamerd en uiteindelijk zijn we tot de conclusie gekomen dat er inderdaad twee of drie punten anders kunnen. Alles nogmaals aanpassen gaat ons veel tijd maar ook veel geld kosten. Dan gaan er weer enkele maanden overheen waarin wij als gemeente wel kosten maken aan het handhaven van het sluipverkeer, zonder dat daar inkomsten tegenover staan.”
Juridisch advies
Polak neemt een gokje en gaat ondanks tegenstrijdig juridisch advies de regeling niet aanpassen maar wijzigt alleen ‘twee of drie punten’.
Voor de commissievergadering is overleg geweest tussen ambtenaren, externe juridische experts en D66-raadslid Aad Ruijter. Die was bezorgd dat de gemeente een juridisch ondeugdelijke constructie toe wilde passen bij het aanpassen van de Algemene Plaatselijke Verordening (AVP). Als een ambtenaar aan Ruijter uitlegt wat de gemeente van plan is, vraagt Ruijter: “Maar vorige week werd in ons gesprek door de externe adviseur aangegeven dat dit juist niet mogelijk was. Dus, wat is het nu?”
Opnieuw lukt tijdige behandeling niet. Het onderwerp wordt doorgeschoven naar een week later. Tijdens deze vergadering, op 22 september 2022, schuift opnieuw een ambtenaar bij de vergadering aan. Die legt uit dat het plan voor de tweede keer is aangepast. “De aanpassingen zijn gemaakt op basis van het gesprek in de commissie, extern juridisch advies en onze eigen juridische afdeling.”
Om welk juridisch advies dit precies gaat wordt niet bekend gemaakt. Die adviezen zijn niet bij de stukken te vinden. De Orkaan heeft al een week geleden aan de gemeente Oostzaan gevraagd of we de interne en externe juridische adviezen kunnen inzien. Ook willen we de documenten hebben die te maken hebben met het akkoord dat burgemeester Polak zegt te hebben gekregen van de Officier van Justitie. Tot dusver heeft Oostzaan geen antwoord gegeven op onze vragen.
Hoe belangrijk die adviezen zijn blijkt ook uit de juichende tekst op de site van Brickyard, het bedrijf dat de camera’s plaatst: “Oostzaan past als eerste gemeente de handhavingsmethode ‘bestuurlijke boete overlast openbare ruimte (bboor)’ toe op handhaving van sluipverkeer.” Kennelijk heeft geen enkele gemeente zoiets aangedurfd, Oostzaan wel. Maar waar zijn die adviezen die dat steunen?
Unanieme steun
Tijdens de vergadering van 22 september 2022 legt ook Ruijter zich neer bij de plannen. VVD-fractieleider Bart Baaten zegt ‘blij’ te zijn met deze wijzigingen. Het stuk wordt een week later voorgelegd aan de gemeenteraad.
Als op 29 september 2022 de gemeenteraad zich buigt over het voorstel om de boetes voor sluipverkeer in de kas van Oostzaan terecht te laten komen, stemt de raad unaniem met het voorstel in. Ruijter merkt nog op dat het voorstel ‘geen schoonheidsprijs’ krijgt wat betreft het traject er naartoe. VVD-raadslid Olav Abbring roemt de ‘scherpte’ van de raad. GroenLinks en CDA loven Ruijter en Baaten – raadsleden die samen met ambtenaren en het college hebben geschaafd aan het wetsvoorstel.
Saillant detail in het plan is te vinden onder het kopje ‘communicatie.’ Daar staat te lezen dat de inwoners van Oostzaan niet op de hoogte gesteld hoeven te worden van de wijziging. “Het invoeren van bestuurlijke boetes is niet een onderwerp om actief over te communiceren. Het camerasysteem draait al 3 jaar en veel inwoners hebben inmiddels al een ontheffing. De bekeuringen vallen overal reeds op de mat, het enigste (!) dat hierdoor gaat wijzigen is de kleur van de envelop.”
‘Onverbindend en ongeldig’
De voorlopige uitspraak van de rechter was op 27 juni. Oostzaan krijgt vier weken de tijd om hier tegenover de rechtbank met extra argumenten te komen. Nog eens vier weken later volgt de definitieve uitspraak.
Uit de uitspraak van de kantonrechter in Zaandam is af te leiden dat de gemeente Oostzaan bij de zitting vertegenwoordigd is door Cocensus, het samenwerkingsverband dat voor Oostzaan en 12 andere gemeente de aanslagen voor de gemeentelijke belastingen afhandelt. Cocensus is ook de organisatie die de boetes heeft opgelegd namens Oostzaan.
De uitspraak laat weinig heel van de nieuwe Oostzaanse regeling. De gemeente mag de ‘bestuurlijke boete’ niet gebruiken voor verkeersovertredingen, waardoor de “bestuurlijke boete onverbindend en dus ongeldig” is. De rechter vindt overigens afsluiting van het hele dorp gedurende vijf uur per dag ‘omvangrijk en ingrijpend’.
Door Piet Bakker en Arne Doornebal. Foto: De Orkaan. Zie ook eerder nieuws op De Orkaan.
Is er al een advocatenkantoor die een massaclaim wil indienen….
Dat hele gezeik omtrent sluipverkeer moet verboden worden...
we betalen allemaal belasting, dus de regels zijn ideoot..
Als dat veel verkeer oplevert op een plek, dan moet men eens na gaan denken waarom dat is.
sterker nog misschien moeten ze de incapable infrastructuur eens verbeteren....
Daar moet het bestuur mee bezig zijn.... zowel in Oostzaan, als in de provincie en in Den Haag...
Niet met werkende mensen pesten, welke in de spits de weg van de minste weerstand kiezen, of überhaupt dat stomme bord niet zien....
Wij hebben in Zaanstad ook zo'n huzarenstukje, genaamd De Binding....
Kortom: een setje non-valeurs met knoei- pruts, en klungelwerk over de ruggen van de inwoners.
Ach, we hebben het al eens eerder over deze volstrekt onbekwame mensen gehad, mensen die niet de wens van de burger (de kiezer) uitvoeren, mensen die op persoonlijke titel een "dorp" in een recreatie-/natuurgebied willen laten bouwen voor asielzoekers, mensen die niet weten hoe de wet in elkaar zit, mensen die verkeersovertredingen (boetes) zien als inkomsten om financieel wanbeleid te dekken enz enz (doel van verkeersboetes moet zijn de verkeersveiligheid te vergroten). Binnenkort stemmen deze mensen (politici) ook weer over uw welzijn mbt samenvoeging van de gemeente met (naar alle waarschijnlijkheid) Amsterdam. Al dit onbekwame handelen wordt door de burger waargenomen, maar niemand kan hen persoonlijk voor hun daden verantwoordelijk stellen. Een burger die bijvoorbeeld zonder vergunning een tuinhuis in zijn tuin plaatst kan desnoods vervolgd worden, maar als bovenstaand oneigenlijk beleid 500.000 euro scheelt op de begroting (dan heb je iets verkeerd gedaan als politicus) dan kan zo iemand daar niet persoonlijk voor verantwoordelijk worden gehouden. Verwijdering uit het politieke systeem/ cq openbaar bestuur zou als uiterst middel mogelijk moeten zijn zonder de mogelijkheid dat zij in het "old boys" netwerk terecht kunnen komen en in een andere gemeente vrolijk verder kunnen gaan. In het geval van de geslotenverklaring, hoeveel gemeenten in Nederland zouden dit al hebben/toepassen ......... hoe eenvoudig is het om daar je oor te luisteren te leggen (moet je wel willen luisteren natuurlijk). Uiteraard zijn de zogenaamde "adviezen" verdwenen (stonden waarschijnlijk op een oude Nokia)
Volgens mij zat er in het College ook nog een Mr. of daarvoor studerend, die de rechten duidelijk niet meester was. Maar dan kan je altijd nog naar het parlement.
Het meest lachwekkend is de redactie van de verordening. Overlast gevend sluipverkeer! Is er dan ook geen overlast gevend sluipverkeer? En woon-werkverkeer Oostzaan -Zaandam. Is dit woon-werk verkeer ook sluipverkeer? Toch twee verschillende begrippen dacht ik zo maar. En dan de uitvoering qua bebording. Komend uit Zaandam en je moet bij de grote rijwielhersteller ergens midden op de Kerkstraat zijn. Ja, terugrijden per auto is verboden. Alleen staat het bord dat dat aangeeft 100 meter verder richting kerk. Dus niet zichtbaar. Kom je terug dan hangt daar vlak vóór de brug een camera. Verder niets. Vrijwel op de brugklep staat dan het bord Verboden voor auto's . Keren kan niet meer....Zoveel onkunde.... Of opzet?
Gelukkig dat de rechter korte metten heeft gemaakt en het geheel in de vuilnisbak heeft laten verdwijnen. Nu de top in de Bestuursburcht nog. En uiteraard zal ik deze bestuurlijke strapatsen opnieuw onder de aandacht brengen van de fractie van de politieke partij in de Tweede Kamer waarop ik mijn stem heb uitgebracht. Dit om te voorkomen dat nog meer gemeenten in Nederland de Wegenverkeerswet oneigenlijk gaan gebruiken.............