De gemeenteraad van Oostzaan praat vanavond over de bestuurlijke toekomst: fusie of innig samenwerken met andere gemeenten. Een volledig zelfstandig Oostzaan lijkt geen optie.

Oostzaan kan kiezen uit “het behoud van zelfstandigheid door middel van de doorontwikkeling van de ambtelijke samenwerking met de gemeente Wormerland” of kijken richting Zaanstad, Amsterdam of Landsmeer.

Vanavond – 15 juni – worden deze scenario’s in de gemeenteraad van Oostzaan besproken. In augustus of september krijgen de inwoners van Oostzaan, evenals lokale verenigingen en het bedrijfsleven de gelegenheid om aan te geven wat zij belangrijk vinden voor Oostzaan.

Volgens de raadswerkgroep die het proces begeleidt, moet voor het einde van dit jaar een definitieve uitspraak komen over de bestuurlijke toekomst van de gemeente.

Kleintje

Oostzaan is met haar minder dan 10.000 inwoners één van de kleinste gemeenten van Nederland. Slechts 12 van de 340 gemeenten zitten onder die grens, daarbij zitten ook 4 Waddeneilanden. De kleinste niet-Wadden-gemeente is het ‘kasteeldorp’ Rozendaal dat zich al jaren verzet tegen een fusie. De gemeente Rozendaal heeft een handjevol ambtenaren en koopt een groot deel van de dienstverlening in bij buurgemeente Rheden. 

Vooral kleinere gemeenten zullen de groeiende hoeveelheid aan gedecentraliseerde taken moeilijk uit kunnen voeren, waardoor de dienstverlening aan inwoners en ondernemers onder druk kan komen te staan.

Bestuurskracht

Oostzaan kan zelf een keuze maken als ze financieel gezond genoeg is om alle taken uit te voeren (of in te kopen bij buurgemeenten). De Rijksoverheid kan eventueel ook ingrijpen (gedwongen fusie of samenwerking): “als dit door regionale ontwikkelingen nodig is. Of als de bestuurskracht van een gemeente zo verzwakt is dat de gemeente haar taken niet meer kan uitvoeren.”

Amsterdam!

De analyse van de scenario’s, die bureau TwynstraGudde uitvoerde, leverde het volgende beeld op: een fusie met Amsterdam heeft de meeste (6) groene stippen (financieel gezond, ‘in control’, flexibel en fijne werkgever, veel voorzieningen, goed in de regio) en slechts één rode (de identiteit van Oostzaan verdwijnt), de fusie met Zaanstad scoort iets minder goed: vier groene stippen. Een fusie met Landsmeer en doorgaan met Wormerland in OVER scoren nog minder goed.

Cultuurcluster?

Over Zaanstad staan trouwens vreemde zaken in het rapport van de consultants van TwynstraGudde. “Zaanstad betrekt zoveel mogelijk de dorpsraden bij zaken die voor hen van belang zijn,” Ook zou Zaanstad een Centrale Dorpsraad (CDR) hebben. Dat klopt allemaal niet. Zaanstad heeft maar één dorpsraad (Krommenie) en die is pas sinds deze week in bedrijf. Een CDR heeft de gemeente niet (Amsterdam trouwens wel).

Volgens TwynstraGudde heeft Zaanstad veel “regionale en metropolitane voorzieningen die de aantrekkelijkheid van de gemeente verhogen, zoals het Cultuurcluster nabij station Zaandam.”

Cultuurcluster? Huh? Al 5 jaar geleden afgeschoten! Welke stagiair van Zwijnstra & Knudde heeft dit gemaakt? En wat kostte het? We vroegen het aan Oostzaan. Het antwoord is: “De provincie heeft 50% gesubsidieerd. De raadswerkgroep bestaande uit leden van alle fracties heeft opdracht gegeven voor het rapport.”

Maar dat vroegen we dus niet. Hoeveel? In euro’s!

Lees ook:

Tekst: Piet Bakker, foto: De Orkaan. Bronnen: gemeente Oostzaan, provincie NH, Rijksoverheid, rapport TwynstraGudde, persbericht Oostzaan, eerder nieuws op De Orkaan.