Een onderzoek naar vermeende wantoestanden bij de crisisnoodopvang voor asielzoekers in Assendelft en Purmerend heeft “weinig concrete situaties en voorbeelden” opgeleverd aldus onderzoeksbureau BING.

Wel is duidelijk dat de meeste problemen zich in Assendelft hebben voorgedaan. Daar was tussen juli en oktober 2022 een crisisopvang op het terrein van atletiekvereniging Lycurgus gevestigd. Bij die opvang was volgens het onderzoek sprake van “twee afzonderlijke groepen onder de medewerkers en opgebouwd wantrouwen jegens elkaar”.

De aanleiding voor het onderzoek was een artikel in het NHD waaruit zou blijken dat er sprake zou zijn van “grensoverschrijdend gedrag, discriminatie, manipulatie, emotionele chantage, belangenverstrengeling, bedreigingen, corruptie en machtsmisbruik en er wordt voorts een situatie genoemd van vermeend seksueel wangedrag.” Daarvan kan volgens het onderzoek weinig hard gemaakt worden.

“De situatie van vermeend seksueel wangedrag was bekend bij de dagelijkse leiding en is – naar tevredenheid – afgehandeld. De betreffende medewerker die het vermeende gedrag zou hebben ondergaan bevestigt dit en de kwestie is opgelost. Het betrof een situatie van twee medewerkers, waarbij een getrouwde medewerker een andere medewerker mee uitgevraagd zou hebben.”

Wantrouwen

Volgens het onderzoek worden situaties “zwaar aangezet en er worden stevige termen op geplakt, mogelijk vanwege het geconstateerde wantrouwen tussen de twee groepen.” Dat ‘diepgewortelde wantrouwen’ bestond vooral in Assendelft. Een deel van de (oud-)medewerkers daar gaf aan zich gediscrimineerd te voelen, “omdat zij niet zouden behoren tot een bepaalde groep van andere medewerkers”.

De ‘discriminatie’ zou ingehouden hebben dat ze in hun ogen “oneerlijk zijn behandeld of zijn buitengesloten”. Ook gaven ze aan dat hun contracten zouden zijn beëindigd of dat zij überhaupt niet zijn aangenomen door het uitzendbureau. BING: “Wij hebben van het buitensluiten of oneerlijk behandeld zijn geen concrete voorbeelden ontvangen en de voorbeelden die zijn genoemd, zijn uitgelegd op basis van zakelijke of organisatorische afwegingen.”

Geen bewoners

Het onderzoek is gebaseerd op gesprekken met “een selectie van (oud-)medewerkers van de CNO Assendelft en Baanstee-Noord, het betrokken uitzendbureau, het betrokken beveiligingsbedrijf, Veiligheidsregio Zaanstreek-Waterland en de gemeenten Purmerend en Edam-Volendam.” Drie mensen hadden zich gemeld bij Veiligheidsregio Zaanstreek-Waterland en BING met het verzoek te worden uitgenodigd voor een interview. Met één van hen is telefonisch gesproken. De twee anderen hadden “geen eigen ervaringen binnen de CNO’s, waarna is besloten hen niet uit te nodigen voor een interview.” Bewoners van de opvang zijn niet geïnterviewd.

Dat laatste is wel een probleem volgens de onderzoekers omdat ook bewoners te maken zouden hebben gehad met discriminatie, machtsmisbruik, bedreigingen en corruptie:

“volgens een geïnterviewde zouden sommige bewoners anders worden behandeld binnen de CNO Baanstee-Noord (Purmerend), vanwege het uiten van onvrede naar de nieuwe leidinggevenden. Dit zou er volgens een geïnterviewde in resulteren dat zij geen of in mindere mate kleding of verzorgingsproducten ontvangen, dan andere bewoners.”

BING adviseert met de medewerkers en bewoners in gesprek te gaan “en na te gaan in hoeverre deze verhalen recht doen aan de waarheid.”

Catering-contract

Ook beveelt BING aan de ‘catering-affaire’ in Assendelft nader te onderzoeken. Daar zouden “de kosten voor de catering voor ontbijt en lunch, verzorgd door een externe cateraar in de CNO Assendelft destijds per bewoner per week ongeveer vijf keer zo hoog zijn geweest, dan de kosten voor ontbijt en lunch in de CNO Baanstee-Noord, die thans door de gemeente Purmerend zelf zou worden ingekocht.” BING heeft niet onderzocht waarom die kosten zo hoog waren.

Het enorme verschil heeft echter geleid tot vraagtekens bij de gemeenten Edam-Volendam en Purmerend aldus de onderzoekers:

“Teneinde duidelijkheid te krijgen hieromtrent, adviseren wij dit aspect nader te onderzoeken en uitsluitsel te bieden over de daadwerkelijke omvang van het contract van de cateraar destijds, de huidige kosten voor catering en de verschillen te analyseren.

Het verdient daarbij aanbeveling na te gaan op welke wijze het contract met de cateraar destijds tot stand is gekomen, wie daarbij betrokken waren, wat daarin is afgesproken en de zakelijkheid te toetsen.”

De samenvatting van het onderzoek is bij de Veiligheidsregio te lezen. Het rapport zelf – althans de ‘Hoofdlijnen’ daaruit – is daar ook te downloaden.

Foto van opvang in Assendelft: Mart Vet / De Orkaan