Bij overleden schapen die gegraasd hebben bij Nauerna is ‘chronische ijzervergiftiging’ geconstateerd. Ook werd lood in de lever van schapen aangetroffen.
Daarnaast is er sprake van een verhoogd sulfaatgehalte dat door onderzoekers “directe en indirecte gezondheidsrisico’s voor schapen” kan hebben.
Dat blijkt uit onderzoeken naar verontreinigingen van water en grond in de buurt van Nauerna 3A. Onderzoekers raden aan schapen voortaan leidingwater te laten drinken:
“Op basis van de uitslagen van het wateronderzoek is het oppervlaktewater ongeschikt als drinkwater voor schapen.”
De onderzoekers stellen ook dat de “locatie verdacht is met betrekking tot de aanwezigheid van een bodemverontreiniging aan de parameters zware metalen, arseen en zwavel.”
Gezondheidsrisico
In het water bij de boerderij aan Nauerna 3A – waar elf schapen stierven – zijn verhoogde niveaus van ijzer, natrium en zwavel aangetroffen, “die onder bepaalde omstandigheden een gezondheidsrisico voor schapen kunnen vormen.”
Ook is er een verhoogde blootstelling aan lood vastgesteld en een ‘licht verhoogd’ bariumgehalte van het oppervlaktewater. Niet alle gevonden waarden zijn ‘direct gevaarlijk’ maar:
“Hogere dan normale loodgehalten bij dieren zijn echter een signaal van potentieel risico voor de volksgezondheid, met name voor de meest kwetsbaren van de bevolking, zoals bijvoorbeeld kinderen.”
Sulfaat
Het rapport bevat talrijke verontrustende mededelingen:
“een te hoog zoutgehalte (natrium en chloride) en sulfaat vormen de belangrijkste toxicologische risico’s.
“Andere elementen waren ook aanwezig in concentraties boven de normale achtergrond voor Nederland, waaronder lood en zink in de bodem, zink in sediment en barium in water.”
Over het laatste wordt ook gezegd dat de niveaus “echter niet hoog genoeg om een vergiftigingsrisico voor schapen te vormen.”
“Verhoogd ijzer werd gevonden in vier van de acht watermonsters”
Maar ook hier houden onderzoekers een slag om de arm:
“Hoge ijzergehaltes kunnen direct giftig zijn, hoewel acute ijzervergiftiging niet wordt verwacht bij de waargenomen gehaltes in de watermonsters. IJzer is echter, zoals sulfaat, een remmer van de opname van koper en kan het risico op kopertekort bij blootgestelde dieren verhogen.
IJzervergiftiging
In een vijf dagen oud lam dat was gestorven werd “een zeer hoog (toxicologisch relevant) ijzergehalte en een tekort aan koper in de lever” aangetroffen.
“In februari 2020 zijn twee volwassen schapen onderzocht. Een van deze schapen had een hoog ijzergehalte en een extreem tekort aan koper in de lever. Dit schaap had ook leverlaesies (verschijnselen van chronische hepatitis) die passend zijn bij chronische ijzervergiftiging.
Naast ijzer is sulfaat (duidelijk door een “duidelijke geur van rotte eieren) gevonden:
Bodemonderzoek en sedimentonderzoek toonden ook sulfaat aan als de meest problematische parameter in termen van vergiftigingsrisico.
Afvalzorg
Niet overal kon onderzoek worden gedaan:
“Afvalzorg heeft voor één specifieke locatie langs de dijk geen toestemming gegeven voor monstername. Dit betreft het stuk land direct aan de andere kant van het woonhuis. Zodoende is deze locatie, waar voorheen de schapen van Nauerna 3A ook hebben gegraasd, niet bemonsterd en onderzocht.”
Later heeft Afvalzorg laten weten dat ze “onder bepaalde voorwaarden alsnog toestemming wil geven voor monstername op deze locatie.”
Waar de verontreiniging vandaan komt, is niet onderzocht:
“het onderzoek had niet als doel een mogelijke bron op te sporen. Verhoogde niveaus van natrium, ijzer en zwavel kunnen het gevolg zijn van natuurlijke processen, maar kunnen ook afkomstig zijn van menselijk handelen in het gebied. Verhoogde gehalten van lood en kwik zijn hoogst waarschijnlijk onnatuurlijk, maar het is niet mogelijk om de bron of het tijdstip waarop de verontreiniging plaatsvond vast te stellen op basis van de resultaten uit dit onderzoek.
Zaanstad
Uit de begeleidende Raadsinformatiebrief van wethouder Wessel Breunesse (GroenLinks) van Zaanstad wordt gesteld dat de aanbeveling om dieren niet uit de ringsloot te laten drinken allang bekend was. Ook de onderzoeken naar de doden schapen en het lam zijn geen nieuws volgens de gemeente.
“De resultaten van bodem en sedimentonderzoek zijn getoetst aan de Wet bodembescherming en wijzen niet op een sterke verontreiniging in bodem of water die risico’s veroorzaakt.”
Risico’s zijn beperkt volgens Zaanstad:
“De gemeten sulfaatconcentratie is vergeleken met concentraties zoals door het RIVM gemeten is op andere plaatsen in Nederland (referentienormen). Het valt op dat de gemeten gehalten hoger zijn dan op veel andere plaatsen in Nederland, maar volgens de GD [onderzoeksbureau] vormt dit geen direct risico voor de vergiftiging van schapen.”
Lage ligging
De eigenaar van de schapen neemt aan dat er een verband is tussen de sterfte van schapen en de nabijgelegen stortplaats. Zaanstad:
“De gemeente concludeert op basis van het rapport van de GD en na beoordeling door een adviesbureau dat de resultaten van het onderzoek geen indicatie geven voor een verband tussen de gemeten concentraties in bodem, sediment en water en de aanwezigheid van de stortplaats.”
Het onderzoek ging nadrukkelijk niet over de oorzaak van de verontreiniging, maar Zaanstad heeft wel een verklaring:
“De verklaring voor de gemeten waterkwaliteit is volgens het Hoogheemraadschap de lage ligging van de locatie ten opzichte van het Noorzeekanaal. De gemeten waarden zijn vergelijkbaar met de gehaltes op andere locaties langs het Noordzeekanaal.”
Er zijn volgens Zaanstad geen aanwijzingen voor ‘sterke verontreiniging’ terwijl “de gevonden sulfaatgehalten geen direct risico vormen voor vergiftiging van schapen.”
Bekijk hier de documenten op de site van Zaanstad en hier ons dossier over de vuilstort Nauerna.
Wat erg om te lezen dat er schapen zijn gestorven aan een vergiftiging. Een verontreinigde bodem is inderdaad erg gevaarlijk voor mens en dier. Ik hoop dat dit snel wordt opgelost en dat er een bodemsanering plaats zal vinden!
Beste lezers,
Er is alleen onderzoek gedaan naar zware metalen. Hoe durven ze! Je moet op dit soort situaties een brede screening doen naar allerlei soorten stoffen, oplosmiddelen, dioxinen, PCB's, pesticiden, PAK's, halogenen, etc. Al het andere is zand in de ogenstrooierij. De wethouder heeft een 'risicomijdend gedrag'. Dat is standaard in dit soort situaties, ook voor wethouders van GL. Je gaat dan een paar metingen doen en zegt dat er (bijna) niks aan de hand is. Er liggen bij Afvalzorg tienduizenden chemische stoffen, zelfs uit Engeland geimporteerd. Wie gaat die stoffen in het gras meten?? Een wie betaalt het?En wie interpreteert de resultaten? Ook de meest verschrikkelijke meetresultaten kun je wegpraten.....
Serieus: hoe kan er géén verband zijn tussen de ongewoon hoge concentraties zoals genoemd in het rapport en de vuilstort Nauerna. Er zijn in het verleden méér dan genoeg verdachte meldingen geweest...dat een GroenLinks wethouder vervolgens simpelweg zijn schouders erover ophaalt...onvoorstelbaar!
Het zou geen noodzaak moeten zijn om schapen leidingwater te moeten geven. Dit water stroomt ook verder waar koeien grazen waar mensen van leven. Vooral voor de generaties na ons is het van belang het water te zuiveren. Zware metalen slaan zich volgens mij namelijk op in je lichaam.
Leuk ook dat er zo makkelijk geroepen wordt ‘geef de dieren maar leidingwater’. Wanneer het waterpeil hoog ligt loopt het slootwater vanzelf wel het land in. De petgaten en de greppels in het land liggen vol met water waar het kwel uitstroomt. Resultaat: het hele weiland staat onder slootwater, de dieren krijgen dit hoe dan ook binnen. Er komt letterlijk een soort ‘olie’ mee uit de mest van de koeien. Een kalf geboren met hersenoedeem, zoek het op en je komt tegen: lood, zout en zwavel. Ondertussen staat het leven én onze toekomst stil. Het bedrijf gaat kapot, op deze manier durf je eigenlijk geen ‘nieuw leven’ op het bedrijf geboren te laten worden. Er wordt veel gesproken, maar eigenlijk niets gezegd. Het zou fijn zijn als er is duidelijkheid komt en we een leven mét toekomst kunnen opbouwen.
Ik woon sinds enkele jaren in het begin van de dorpsstraat assendelft. Sowieso als er wind staat stinkt het als je er langs rijd op scooter, fiets of auto naar niet normaal afval. Ik heb toen al gemeld bij RTV-NH dat er snachts met grote lampen en zeilen als afscherming worden gebruikt terwijl er vrachtwagens af en aan rijden. Dat gebeurt niet altijd maar naar mijn gevoel te vaak.
Ik hen in Amsterdam noord jaren bij de vuilverbdanding gevist in het bij Noordelingen bekende stroompje, daar lagen bergen vuilnis en afval dus ik weet hoe normaal afval stinkt. Nauera afval is een grote giftbuld. Ik begrijp niet dat daar geen grotere onderzoeken worden gedaan met de wetenschap dat daar ook het vliegtuig van de bijlmerramp daar onder ligt. En wie weet wat nog meer!!!! Bodum vervuiling van de bovenste plank
Wat ik erg knap vind is dat Zaanstad aanvullende conclusies trekt op basis van welk onderzoek?. Het verbaasd mij ook dat er op 1 bepaalde plek geen monster mag worden genomen. Dit kan een goede reden hebben, maar is op zijn minst verdacht. Ik hoop dat we over 10 jaar niet zeggen hadden we het maar beter onderzocht, omdat mogelijk de gehaltes toxische stoffen zo hoog zijn geworden dat het wel een gevaar is voor de volksgezondheid.
Vervolgens de kosten veel hoger zijn om het verwijderen dan nu gewoon adequate maatregelen te nemen.
Was er toen niet troep van de bijlmerramp gestort? Er waren in mijn herinnering mannen met witte pakken s’nachts gezien en dumpten troep jee hoelang terug al was dat 1988?
Zo knap is dat niet. Het onderzoek van NIPA laat zien dat er verontreiniging is, maar dat er geen risico's voor het gebruik zijn. Dat wordt bevestigd in het verslag dat GD heeft opgesteld.
Probleem van afwijkingen bij en sterfte van schapen komt niet door kwaliteit van grond en grondwater zoals dat in het onderzoek van NIPA is vastgesteld.
Wellicht ook eens kijken of er parasieten oid de klachten/ziekten bij de schapen veroorzaken. Maar ik neem aan dat een instelling als GD bij pathologisch onderzoek daar aandacht voor heeft.
De stortlocatie als oorzaak van sterfte bij schapen aanwijzen is een dood spoor.
Het staat in het rapport zelfs nóg krommer dan het (correcte) citaat hierboven, de letterlijke tekst luidt: "Op basis van de beschikbare gegevens is de hypothese gesteld dat de onderzoekslocatie verdacht is
met betrekking tot de aanwezigheid van een bodemverontreiniging aan de parameters zware metalen, arseen en zwavel."
De *hypothese* is gesteld dat de locatie *verdacht* is?? Huh? Ja dat was vóór dat onderzoek al. Nu zou ik zeggen: het *bewijs* is geleverd dat de locatie *vervuild* is. Of wat is daar anders nog voor nodig?
Oh ja, "bodemonderzoek NIPA Nauerna 3" heet het rapport, zelf even zoeken in het raadsinformatiesysteem.
We hebben de link aangepast: alle documenten netjes bij elkaar (wel downloaden, de link blijft niet eeuwig in stand).