De ondernemers op de Zaanse Schans hebben grote bezwaren tegen de manier waarop de nieuwe Zaanse Schans Card per 10 juni wordt geïntroduceerd. Volgens ondernemersverenigingen OVZS en OV1509 is de kaart een ’tourist trap’ die riekt naar misleiding omdat gesuggereerd zou worden dat zo’n kaart verplicht is.

Volgens de ondernemersverenigingen wordt de card op een ‘opdringerige manier’ aan de man gebracht door hosts “die actief aan de bezoekers vragen of zij wel een entreeticket hebben gekocht”. In de communicatie aan touroperators zou niet worden vermeld dat de card vrijwillig is. Er zou daarentegen worden gesuggereerd “dat de card noodzakelijk is voor een bezoek aan de gehele Zaanse Schans”. Ondernemers zouden al mails en telefoontjes hierover hebben gekregen. Op de nieuwe ticketbooths zou ook niet worden vermeld dat de Zaanse Schans vrij en gratis toegankelijk is aldus de ondernemers.

Openluchtmuseum

De ondernemers vrezen dat de Zaanse Schans “een gecontroleerd erfgoedpark of openluchtmuseum” wordt. Kwartiermaker Anton Kok, die door de Zaanse Schans, de gemeente en de musea is aangetrokken voor de pilot met de nieuwe kaart, zou hebben gesproken “over een mogelijke partiële onttrekking aan de openbaarheid.” Daar maken de ondernemers zich grote zorgen over.

Kwartiermaker Anton Kok zei overigens eerder tegen De Orkaan dat wel degelijk duidelijk wordt gemaakt dat de Zaanse Schans een openbaar gebied is en dat ook duidelijk vermeld wordt wat je wel en niet met die nieuwe kaart kan. Kok zei ook dat er van opdringen geen sprake zou zijn, de ‘supervisors’ op de Schans “zijn geen proppers.”

Buitengesloten

In de ‘brandbrief’ die de ondernemersverenigingen aan de gemeente Zaanstad stuurden, blijft het niet bij klachten over de nieuwe kaart. De ondernemers vinden dat ze buitenspel zijn gezet bij de plannen:

“deze pilot is eenzijdig tot stand gekomen door de zichzelf benoemde ‘erfgoedpartijen’ in samenwerking met Stichting de Zaanse Schans en is goedgekeurd door de gemeente Zaanstad (…), de ondernemingsverenigingen zijn en worden buitengesloten in de strategiebepaling, planvorming en besluitvorming over de toekomst van de Zaanse Schans. Hun ‘know how’ wordt onderschat, zo niet van tafel geveegd.”

De ondernemersverenigingen hebben bijna niks in te brengen aldus hun klacht:

“we mogen aan tafel schuiven maar hebben geen daadwerkelijke inspraak. De erfgoedpartijen bepalen het doel en maken de plannen en de ondernemers mogen hierop achteraf reageren vanuit een klankbordfunctie. De ondernemers kunnen geen plannen indienen en met hun belangen en perspectief wordt geen rekening gehouden.”

De plannen komen voort uit de wens van Zaanstad om tot een ‘duurzaam exploitatiemodel‘ voor de Zaanse Schans te komen. Daarmee zou onderhoud en druktebeheersing kunnen worden betaald. De partijen op de Zaanse Schans konden het niet eens worden over zo’n model waarna Zaanstad een kaartjes-belasting (retributieheffing) ging heffen. Omdat die minder opleverde dan verwacht, is die belasting onlangs verhoogt van 25 naar 55 cent per kaartje. Pas als alle partijen op de Zaanse Schans het eens worden over een exploitatiemodel en dat ook geld oplevert, trekt de gemeente de belasting in. De pilot moet aantonen of die nieuwe kaart zo’n model is.

De ondernemers stellen overigens dat de druktebeheersing niet opgelost wordt door het plan waarvan ze ook de financiële haalbaarheid betwisten.

De erfgoedpartijen (musea en Verening de Zaansche Molen) hebben de leden van de gemeenteraad op zaterdagmiddag 8 juni uitgenodigd voor een werkbezoek aan de Schans en een presentatie van de plannen van de pilot ‘druktebeheersing en entreegelden’.

Door Piet Bakker. Bronnen: brief ondernemersverenigingen aan Zaanstad, uitnodiging aan raadsleden van erfgoedpartiijen, eerder nieuws op De Orkaan. Foto: Ruud Baars.