November 2023 ging de eerste heipaal de grond voor de nieuwbouw van het Zaans Milieu en Natuur Centrum (ZNMC). Het centrum verhuist van de Thijssestraat 1 naar Twiskeweg 90 in Zaandam.

In totaal 56 heipalen van 23 meter lengte ondersteunen het nieuwe gebouw. Deze heipalen zijn ‘groener’ dan normale palen en hebben minder CO2-uitstoot veroorzaakt. ‘Dat past natuurlijk goed bij onze visie en ons circulaire gebouw’, zegt ZNMC-directeur Paul Laport.

Recyclebouw

De ‘nieuwbouw’ is eigenlijk ‘recyclebouw’. Het gebouw was eerst een tijdelijke school van De Octant in Assendelft. ‘Maar liefst 80 procent van de toen gebruikte materialen worden nu weer hergebruikt. Het is dus echt zo dat het gebouw in grote lijnen weer geheel wordt opgebouwd’, vertelt Laport. ‘Dat is uniek in Nederland en het past natuurlijk goed bij onze visie. Zuinig zijn met grondstoffengebruik. We proberen het gebouw verder ook zo duurzaam, natuurvriendelijk en energiezuinig mogelijk te bouwen.’

Het Zaanse bureau Nunc Architecten ondersteunt de recyclebouw, die wordt uitgevoerd door bouwbedrijf Jan Vet. Laport en zijn collega’s kijken enorm uit naar de nieuwbouw.

‘Het aantal bezoekers dat ons weet te vinden stijgt elk jaar. En straks kunnen we meerdere functies combineren: de Stadsboerderij, de natuurspeelplaats, het natuurmuseum én leuke horeca. Je kunt straks met je gezin meerdere uren doorbrengen op onze locatie.’

Er komt ook een kinderopvang in het nieuwe gebouw. Het gaat om twee groepen van Babino. ‘Dus onze plek wordt echt interessant voor mensen van 0 tot 100.’ Volgens Laport wordt het ZNMC nog veelzijdiger en leuker om te bezoeken. ‘Nu al komen er jaarlijks meer dan 110.000 bezoekers naar ons terrein.’

‘In principe merken onze bezoekers niets van de bouwwerkzaamheden’, aldus Laport. ‘Ze kunnen door de hekken zien hoe het vordert, maar we hoeven niet te sluiten. De kans is groot dat er ook nog een pierenbadje wordt gerealiseerd, voor onze allerkleinste bezoekers. Die wordt misschien al eerder gerealiseerd, maar dat is nog niet zeker.’

Laport hoopt dat de bouw eind 2024/begin 2025 wordt afgerond. ‘Ik ga ervan uit dat de officiële opening van onze nieuwbouw in het voorjaar van 2025 zal plaatsvinden.’

Bouwcamera

‘Op de plek waar ons nieuwe gebouw komt, is nu ook een bouwcamera geplaatst. Daardoor kun je in principe dag en nacht kijken naar de vorderingen. Maar ja ’s nachts gebeurt er natuurlijk niet zo veel.’

‘Elk kwartier wordt er een foto gemaakt van het proces. Van deze foto’s wordt aan het einde dan weer een timelaps-filmpje gemaakt.’

Het ZNMC (voorheen stichting Natuur- en Milieu Educatie Zaanstreek) is opgericht in 1993 op initiatief van de Gemeente Zaanstad. ZNMC omvat een kinderboerderij (anno 1967), een schooltuinencomplex (anno 1930), een heemtuin (anno 1955) en het biologisch lescentrum (anno 1978). Daar kwam in 1999 ook nog het Natuurmuseum E. Heimans (anno 1955) bij.

Door Marion Kors. De impressie is van Nunc Architecten