‘Mijn verhaal is natuurlijk een van de duizenden die niet verteld worden. Het wrange is dat wij als gezin het zwaar hebben gehad door wat mijn vader is overkomen. Vroeger ging je niet naar een therapeut om dingen te verwerken.’
75 jaar geleden fusilleren de Duitsers aan de Provincialeweg, vlakbij de brug ter hoogte van de Nagtegaalkade in Wormerveer, zeven mannen die uit een legerwagen worden gehaald. Het is een gruwelijke wraakoefening naar aanleiding van de aanslagen op twee spoorbruggen.
Door: Merel Kan
Vijf jaar geleden schreven we er op De Orkaan een stukje over, en daar kregen we begin van deze maand een reactie op van de kleinzoon van een van de slachtoffers:
‘Ikzelf ben een aantal keer bij de 4 mei herdenking in Wormerveer geweest, het is raar om je eigen achternaam op een herdenkingsmonument te zien staan.’
Don Becker vertelde dat Christiaan Becker (foto boven) zijn opa is, en Hendrik de Vries zijn oom. Beiden afkomstig uit de Amsterdamse Jordaan. Het gezin van zijn opa bestond uit vijf kinderen. Zijn oom was verloofd met zijn tante en hij woonde bij hen in. Beide heren waren gedurende de oorlog tewerkgesteld in Duitsland. Gedurende deze jaren had het gezin het zwaar omdat voedsel en brandstof schaars waren. De vader van Don, Chris, was de oudste jongen in het gezin. Hij was tien toen de oorlog uitbrak:
‘Mijn vader heeft ongelofelijk veel ondernomen om het gezin te onderhouden. Vlak voor de bevrijding werden NSB’ers opgepakt voor verhoor. Er woonde een NSB’er tegenover het huis van de Beckers. Mijn vader (inmiddels 14 jaar) brak in, in de woning van het NSB-gezin voor voedsel tijdens het verhoor. Toen het NSB-gezin thuiskwam constateerden zij de inbraak. Hun buren wezen het gezin Becker aan als de inbrekers. Op dat moment waren mijn opa en oom zojuist thuis voor ‘verlof’ uit Duitsland. De NSB had de politie gehaald om samen verantwoording te halen bij de Beckers. Mijn opa en mijn oom hebben toen ter plekke de schuld van de inbraak, door mijn vader, op zich genomen. Beide heren zijn in Amsterdam gevangengezet en later dus naar Zaanstreek vervoerd.’
De gevolgen zijn bekend: Christaan Becker en Hendrik de Vries werden doodgeschoten bij het spoor, samen met vijf anderen.
Na de bloedige moord op de mannen in Wormerveer rijdt de wagen door naar Sint Pancras, waar daar – ook bij het spoor – nog twintig mannen worden doodgeschoten. Met Monumenten Spreken maakten wij er een minidocumentaire over, die ons naar het eiland Texel leidde (na de film van zo’n twaalf minuten tik ik verder)
Straks, op 4 mei herdenken we de doden, en op 5 mei vieren we de bevrijding. Dit terwijl Texel pas vijftien dagen en veel slachtoffers later, vrij kon zijn.
De vader van Don was nooit echt vrij:
‘Mijn vader heeft een flinke psychische opdonder van alles opgelopen door zijn enorme schuldgevoel.’
En ook zijn gezin kreeg daardoor de oorlog meer dan mee. Don besluit zijn verhaal positief:
‘Maar uiteraard krijg je als jezelf ouder wordt begrip voor dingen.’
Wat een aangrijpend verhaal, Merel. Het lijkt me voor deze familie een troostrijk idee, dat er naast het monument nu ook de documentaire van Monumenten Spreken is. Opdat wij niet vergeten...