Mijn schoonzoon, die nog nooit in de Zaanstreek is geweest, las ‘De Meidoornstraat’ met als ‘tweede scherm’ Google Maps geopend op zijn laptop.

Het is niet nodig om de verhalen te volgen, het geeft er wel een extra dimensie aan als je de straten als de Wilgenstraat en het Hanenpad kunt terugvinden in ‘het echt’.

Door Martin Rep

Voor wie net als hij wil weten, waar precies het verdwenen speeltuintje ‘de Uithoek’ was, waar de Zuiderkerk zich bevond en welke route koningin Juliana in 1957 reed door de Bomenbuurt tijdens haar bezoek aan Zaandam, heb ik een simpele kaart van de wijk geschetst waarop de locaties van een aantal belangrijke gebeurtenissen zijn weergegeven. Misschien een goed idee om tijdens een mooie dag in de kerstvakantie een wandeling door deze wijk te maken, met het boek en de kaart in de hand.

Verklaring van de cijfers met zonodig de betreffende pagina in het boek

  1. Hier liep August Spits de modder in. Hoofdstuk: Een drama in de Oudejaarsnacht, 31 december 1954, pag. 168
  2. Voetballen tegen het Vissershop. Hoofdstuk: Met De Kapmeeuw metsies spelen tegen andere buurten, pag. 233
  3. De winkel van Theo de Heer, de groenteman van de Uithoek die als artiest geboren was. Hoe druk het ook was in de winkel, hij bleef rustig piano spelen
  4. De winkel van melkboer Klaas Onrust, het warm kloppende sociale hart van de buurt. Als hij bloed moest geven, liet hij al het werk uit zijn handen vallen en spoedde hij zich naar het ziekenhuis
  5. Hier werd Peter Patist gevonden. Hoofdstuk: De kleine grote dood van Peter Patist, pag. 119
  6. Bij Theewis bracht je oude kranten. Hoofdstuk: Dirk Theewis, in lompen en metalen, pag. 221
  7. De Zuiderkerk, ons tweede huis. Hoofdstuk: Het beloofde land aan de overkant van de Hanenpadsloot, pag. 125
  8. Hier mocht je niet voetballen. Hoofdstuk: Met De Kapmeeuw metsies spelen tegen andere buurten, pag. 234
  9. Winkel van Rep, beter bekend als ‘Reppie’. Eerst Sigarenmagazijn, daarna buurtwinkel, daarna postagentschap
  10. (pijltjes) De route van de koningin. Hoofdstuk: Koningin Juliana in de Meidoornstraat, 25 april 1957, pag. 200.
  11. Hier keek de koningin naar mij, Hoofdstuk: Koningin Juliana in de Meidoornstraat, 25 april 1957, pag. 205
  12. Hier was de eerste speeltuin, pag. 84
  13. Molen De Gekroonde Poelenburg. Hoofdstuk: Het lot der molens in de Zaanstreek, pag. 47

De complete route die de koningin met haar gevolg aflegde door Zaandam:

Vanaf het raadhuis naar de A.F. de Savornin Lohmanstraat, Klaas Katerstraat, H. Gerhardstraat, Kepplerstraat, Wibautstraat, Straat Davis, Commandeurstraat, Morgensterstraat, Wibautstraat, Meidoornstraat, Sparrestraat, Wibautstraat, Dirk de Kortestraat, Laan der Vrijheid, Jambroesstraat, H. Gerhardstraat, Joachim Kleinsorgstraat, Bloemstraat, C.J. Keghstraat, Groot Scheepmakerstraat, Oostzijde, Zuider Valdeurstraat, Molenmakersstraat, H. Gerhardstraat, Heijermansstraat, Koningin Julianaweg, Prins Bernhardbrug, Westzijde, Frans Halsstraat, Van Ostadestraat, Nic. Maesstraat, Juliana van Stolbergschool.

Wilgenstraat

De bouw van ‘Tuindorp Zaandam-Zuid’, zoals dit stadsdeel destijds werd gepresenteerd, begon in 1939. Een van de vroegste foto’s van de jonge wijk kreeg ik van de familie Onrust. Hierop zijn de eerste vijf woningen van de Wilgenstraat te zien, en daarachter het eerste blokje huizen van de Meidoornstraat. Op de voorgrond de dijksloot die langs de Zuiddijk liep en die meestal de Wilgenstraatsloot wordt genoemd. De melkwinkel van Onrust is zo te zien al in bedrijf — er hangt al een markies boven de winkelruit — terwijl er zelfs nog niets is te bespeuren van de groentezaak van Theo de Heer en de andere huizen in de voortzetting van de Wilgenstraat voorbij de Meidoornstraat.

De eerste bewoners van de Wilgenstraat waren, van rechts (huisnummer 1) naar links:

  1. F.W. Onrust, die in zijn familie ‘ome Fup’ werd genoemd. Het aannemersbedrijf van ‘Fup’, de firma F.W. Onrust en Jan van Delden aan de Burgemeester Smitstraat, had zelf het rijtje huizen gebouwd waar hij nu in woonde.
  2. Familie Gevaerts
  3. Familie Willems
  4. Familie Boon
  5. Trien Onrust. Trien bouwde de melkzaak op. Later droeg zij de melkwinkel over aan haar broer Klaas Onrusten diens vrouw Anna Onrust-Tigelaar.

Lees hier meer over De Meidoornstraat.