De dag die je wist dat ging komen, is eindelijk daar: voor het eerst sinds jaren wordt de ‘klassieker’ Feyenoord – Ajax weer voor publiek gespeeld. Een volle Rotterdamse Kuip zal vanmiddag zien of Feyenoord zijn positie aan de top van de eredivisie zal verstevigen of dat Ajax, dat een zwaar seizoen doormaakt, zich toch zal oprichten tegen de oude concurrent.
Oudere Feyenoord-supporters zullen vandaag ongetwijfeld met nostalgie terugdenken aan die andere Feyenoord – Ajax, ruim 58 jaar geleden. Op zondag 29 november 1964 verpletterde Feyenoord de tegenstander met liefst 9-4. Veel Zaankanters zullen er ook herinneringen aan hebben, want twee van de grootste iconen uit de Zaanse voetbalgeschiedenis speelden mee. Piet Kruiver uit Koog aan de Zaan en Henk Groot uit Zaandijk. Beiden scoorden voor Feyenoord.
Ajax maakte een zwaar seizoen door. De Amsterdamse ploeg stond na twaalf gespeelde wedstrijden in de eredivisie (van zestien clubs) gevaarlijk dicht bij de degradatiezone, met slechts acht punten uit twaalf wedstrijden; voor een overwinning kreeg een club destijds twee en geen drie punten. Wel waren er lichtpuntjes. Een week eerder had Ajax met 5-0 gewonnen van PSV, maar veel zei dat niet: PSV speelde een onopvallende rol in de middenmoot. Van een ander lichtpunt voor Ajax was de club zich nog niet bewust. Twee weken vóór de thriller in de Kuip had een veelbelovende knaap zijn debuut gemaakt in Ajax 1. In het Oosterpark, het stadion van GVAV, zoals FC Groningen toen nog heette, maakte Johan Cruijff ook meteen zijn eerste doelpunt. Ajax verloor daar trouwens vrij kansloos met 3-1. Maar niemand wist toen natuurlijk al dat Jopie Cruijff zo’n grote ster zou worden en zo’n belangrijke rol zou gaan spelen in het Nederlandse voetbal.
Cruijff versus Kruiver
Johan Cruijff drukte trouwens wel meteen zijn stempel op die legendarische Feyenoord – Ajax. Want in het begin zag het er nog goed uit voor Ajax. Al na een paar minuten stonden de bezoekers tot ontzetting van het ‘Legioen’ voor.
‘De veelbelovende Cruijff en Nuninga hadden de bal naar Siem Tijm gebracht en de Amsterdamse linksbinnen had geen moment geaarzeld bij het voltooien van de succesrijke actie: 0—1,
schreef de Rotterdamse krant Algemeen Dagblad.
Het antwoord van Feyenoord liet niet lang op zich wachten. Na elf minuten was het toch raak:
Venneker lanceerde Kruiver, die al vrijstormend door het centrum een schot van de wreef liet komen, waarop Hoogerman het antwoord schuldig bleef: 1-1. Het tot berstens toe gevulde stadion juichte.
Het was Cruijff versus Kruiver, en het was Zaanse Piet, en met hem Feyenoord, die aan het langste eind zou trekken. De Zaankanter maakte dat trouwens noodgedwongen vanuit de dug-out mee. Hij was geblesseerd geraakt op het moment dat Ajax opnieuw een voorsprong nam:
Het was opnieuw Siem Tijm, die Ajax een voorsprong bezorgde. Dat gebeurde in de twintigste minuut, toen Kruiver bezig was met een pijnlijk gezicht het veld af te wandelen en de Rotterdamse verdediging voor vermeend buitenspel bleef staan: 1-2.
Voor Piet Kruiver was de wedstrijd afgelopen op het moment dat het Feyenoord-feestje begon. De stand was korte tijd later alweer gelijk, dankzij Venneker, en Henk Groot bezorgde Feyenoord uit een strafschop definitief een voorsprong.
Bij rust was het al 5-2, de eindstand was een ongelooflijke 9-4, met liefst vijf doelpunten van Hans Venneker.
Feyenoord, met zijn twee Zaankanters, beleefde zijn topjaar. Het werd niet alleen landskampioen, maar won ook de beker en pakte dus ‘de dubbel’. Voor Ajax zou ’t daarentegen het slechtste seizoen sinds mensenheugenis worden. In de eindstand eindigden de Amsterdammers op de dertiende plaats, met alleen GVAV, Sittardia en NAC onder zich.
Het was het laatste seizoen van Groot bij Feyenoord. De nieuwe Ajax-trainer, Rinus Michels, eiste van zijn clubbestuur dat Groot zou terugkeren bij de Amsterdamse club. Aldus geschiedde. Voor het astronomische bedrag van 375.000 gulden werd de Zaandijker teruggekocht.
Foto boven: Voorste rij knielend Henk Groot en Piet Kruiver (resp 2e en 3e van links)
Martin Rep schrijft een biografie over Piet Kruiver, die in 2024 verschijnt bij Uitgeverij Oevers Zaandam.
