Negentienvierenzestig was me het jaartje wel! Zestig jaar geleden borrelde en gistte het. The Beatles veroverden Amerika, de tijd van de hippies en de flowerpower stond op uitbreken. Deel 3 in mijn serie over mijn belevenissen in dat ‘magiese’ jaar 1964 gaat over het boek Wildflowers van de Amsterdamse fotograaf Hans Bruggeman.

Door Martin Rep

FOMO was nog onbekend in 1964, maar ik leed daar niettemin ernstig aan. Fear Of Missing Out: er gaat iets gebeuren, je wilt er eigenlijk niet heen, maar je bent bang dat je dan iets geweldigs gaat mislopen. Vanaf 1964, hemelsbreed niet meer dan 7,72 kilometer van onze sigarenwinkel aan de Meidoornstraat in Zaandam, vonden happenings plaats op het Spui in Amsterdam. Antirookmagiër Robert Jasper Grootveld hield er, ‘uche uche uche’ en ‘hi-ha-happening’ roepend, zijn happenings, waar de jeugd en de studenten van de hoofdstad op afkwamen. De politie werd er bloedzenuwachtig van, ze arresteerde zelfs een studente, Koosje Koster, die op het Spui krenten uitdeelde om de draak te steken met de krenterigheid van het Nederlandse volk. 

Ik maakte dat allemaal mee, maar niet heus. Op een radio met FM-ontvangst kon je heel vaag de Amsterdamse politieradio ontvangen. Met m’n oor tegen het speakertje gedrukt kon ik, met de nodige goede wil en fantasie, tussen het gekraak door horen hoe het ‘HB Amsterdam’ instructies gaf aan de wagens om zich naar het Spui te begeven. Mijn voormalige klasgenoot op het Zaanlands Lyceum Rob Stolk was erbij – samen met Grootveld en Roel van Duijn zou hij een jaar later, in 1965, de ludieke anarchistische beweging Provo oprichten.

Die afstand van 7,72 kilometer was op de fiets in nog geen drie kwartier te overbruggen, plus wat oponthoud bij de IJ-pont. Maar ik had mijn handen al te vol aan het generatieconflict thuis om dat nog verder op de spits te drijven met de mededeling dat ik zaterdagavond laat even op en neer moest naar Amsterdam om een beetje te gaan rellen. Hoe zou ik dan de volgende ochtend op tijd in de kerk kunnen zitten?

Gelukkig is die periode uitstekend gedocumenteerd door fotografen als Ed van der Elsken en Cor Jaring en door tal van journalisten en cineasten; eerder schreef ik over de documentaire Rebelse Stad die een prachtige indruk van die tijd geeft. Maar geen boek dat de geest van die tijd beter registreert dan Wildflowers, dat een jaar geleden verscheen. Een stuk of honderd gruizige foto’s van een fotograaf, Hans Bruggeman, die zelf een hippie werd en het vrolijke leven in Amsterdam en in en om zijn eigen huis tot in de haarvaten heeft vastgelegd. Seks en drugs en rock ’n roll – wat zou ik graag midden in dat groepje hebben gezeten, ik kom in het boek wel bekende gezichten tegen die wat dichterbij zaten dan die verdomde 7,72 kilometer die ik maar niet kon overbruggen. 

Hans Bruggeman overleed in 1980, slechts eenenveertig jaar oud. Zijn vrouw deed de foto’s en negatieven in een aantal dozen en borg ze op zolder op. Daar lagen ze bijna veertig jaar onaangeroerd. Toen vond zijn dochter Lotus ze terug – ze was verbijsterd door de kwaliteit en besloot ze te publiceren. Dat werd een privé-uitgave onder de naam Wildflowers.

Ik was zo gelukkig er een van de driehonderd exemplaren die werden gedrukt te pakken te krijgen. Het boek is prachtig vormgegeven, het werd trouwens gerealiseerd door de drukkerij van Rob Stolk; Rob zelf overleed al in 2001. Dankzij het boek kan ik iets oproepen van de sfeer van toen, al komt het gevoel dat ik destijds iets gemist heb wel steeds terug als ik het doorblader. 

Het is leuk om met mijn kleinkinderen door te nemen als ik hun iets wil uitleggen over The Sixties en daar enthousiast over vertel. Ze vinden het mooi, hoe kan het ook anders.

Hans Bruggeman en Lotus Michiko Bruggeman-Thieme: Wildflowers. Eigen beheer, 160 blz, €59,00

Lees ook:

• ‘Geef ons heden ons dagelijks programma’ (The Sixties, #1)
• Hoe The Beatles Amerika veroverden, en Henk Soek hen te slim af dacht te zijn (The Sixties #2) 

Door Martin Rep.