Zaanstad heeft een eind gemaakt aan de traditionele Luilak-viering op de vrijdag voor Pinksteren. Niet alleen voor dit jaar maar voor altijd.
Volgens de gemeente verliepen de Luilak-vieringen “over het algemeen rustig” maar kostte het wel extra inzet van Handhaving.
Dat was niet het enige: “ook de negatieve gevolgen voor het milieu waren een belangrijke reden om dit jaar – en de komende jaren – geen ontheffingen meer te verlenen.”
Vorig jaar werd nog op vijf plekken in Westzaan en Assendelft een luilak-vuur toegestaan. De gemeente maakte toen al bekend dat ze van plan was luilaklocaties ’terug te dringen’. Plekken in Wormerveer en Westzaan vervielen wegens bouwplannen. De Havenbuurt in Zaandam kreeg in 2018 een ’tijdelijk’ verbod dat het jaar erop permanent werd. Zaanstad: “Voor locaties die afvallen worden geen alternatieve locaties gezocht.” Dit jaar gaat de gemeente dus een stapje verder.
UPDATE
Marianne de Boer van Liberaal Zaanstad stelt dat de partij zeer ontstemd over het besluit en vraagt het college “nader te beschouwen en wellicht te herzien”. Ze vindt het belangrijk is om de Zaanse identiteit te blijven koesteren en Zaanse tradities in ere te houden omdat dat “onze Zaanse identiteit versterkt en saamhorigheid bevordert.” Luilak is een bijzonder en uniek Zaans feest volgens LZ. De Boer vraagt zich ook af waarom het afgeschaft wordt terwijl het redelijk rustig verloopt en de vraag naar handhaving gering is.
De Boer geeft ook nog even een lesje geschiedenis:
“Dit vieren zit in ons Zaanse bloed. Niet alleen het vuurtje stoken om er gezellig bij te zitten tot vroeg in de ochtend, maar ook het ’s nachts doordraaien van de Zaanse Molens om deze dan bij het eerste ochtendgloren in de ‘luilakstand’ te zetten hoort daarbij.
Pinkster was de langste vakantie die molenaars hadden. Daarom werd de molen op zaterdagochtend bij zonsopkomst in luilak stand gezet, werd de molenaar geschoren en kregen zij een borrel. De grote schoonmaak was op zaterdagochtend (en moest er dus vroeg worden opgestaan), want in deze vakantie moest wel alles schoongemaakt worden.”
Hieronder een Orkaan-filmpje uit 2017 uit Wormerveer.
Is iedereen die het zo jammer vindt dat Luilak uitgeblust is vannacht zijn bed uitgekomen om fikkie te stoken? Luilak vieren heeft toch niets met de overheid of het gemeentebestuur te maken? Dat hoort de jeugd zelf te organiseren, of de overheid dat nu goed vindt of niet. Echter wanneer er geen animo voor is. Houdt het op. Zo gaat dat nu eenmaal.
Midden jaren 50: korriewedstrijd in Wormerveer, daarna warme bollen met stroop.dat is wat ik mijn kinderen vertelde over luilak. En ja, er ging wel eens wat mis, wat nu vandalisme zou zijn. En wat is het commentaar van de verschillende oudheids-, historische verenigingen? Luistert de overheid wel naar haar culturele instellingen?
Gedurende mijn jeugd in Zaandam was luilak heftig. Veel onverantwoorde dikken en veel vandalisme. Vanaf halverwege jaren zestig werd het gemoedelijker. In 1974 verhuisde wij naar Schagen. Ook hier luilakviering maar zonder fikken, dwz vuurstapels. Wel veel lawaai en wat vandalisme. Maar sinds enkele jaren is hier ook niets meer van luilak te merken.
Tja, en Pinkster 3 is ook al ingehaald door de commercie.
Geen luilak meer?
Langzamerhand worden alle Zaanse tradities afgeschaft.
Dat krijg je als het overgrote deel van het Zaanstad college geen Zaanse roots meer heeft.
Dat merk je ook als er verkeersbesluiten worden genomen. ( bv pollers).
Zelf komen ze amper in de stad, maar wel besluiten nemen, die amper begrepen worden.
Dit is angstaanjagende flauwekul. In de jaren vijftig schreef Jan Hanloo al over dit fenomeen. Zelf heb ik menig luilaknacht meegemaakt. Als achtjarig kind maakte mijn ouders mij dan voor het nachtelijk uur wakker en mocht ik naar buiten. Dan kreeg ik een breinaald mee en een aardappel om te poffen. We belden de buren wakker: luilak, beddenzak. Belletje trekken. Naar de smeulende vuurstapels kijken. De hele nacht gingen we door en in het vroegste uur van de morgen meldden we ons bij de bakker die ons gratis warme kadetjes schonk. en dat willen die dwazen afschaffen?
In plaats van eea goed en veilig regelen worden alle tradities overboord gezet. Wel een dure politieactie tijdens de Sint nicolaas
Intocht als zgn Zaanstadpromotie maar voor het traditionele volksvermaak is geen begeleiding voorhanden!
Wellicht beter om direct alle christelijke en folkloristische vieringen
Af te schaffen zodat de politiek dit soort hypocriete maatregelen niet meer hoeft te nemen.
Van alle tradities die zijn of worden afgeschaft zal ik deze het minst missen. Wakker houden is prima, maar deze traditie staat meer in het teken van andermans spullen bekladden en vernielen, dat ga ik niet missen!
Dat beetje handhaving wat hierbij komt kijken terwijl het blijkbaar toch al heel erg meevalt??? Wat mag er nog wel? Milieu aspect? Biomassa kan wel 24/7???? en dat is wel milieu vriendelijk?
Dit kan toch niet waar zijn. Handhaving was er al nooit tijdens luilak, dat hoorde er gewoon bij.
De gemeente van het dorp zaanstad heeft weer eens een beslissing genomen, terwijl dit een traditie is van jaren. Het wordt tijd dat wij eens een ander bestuur krijgen.
Zo jammer... Zaanstad????
Wat een betutteling weer.
Kijk ik snap dat de situatie als tot aan de 21ste eeuw niet meer mogelijk is met op iedere hoek een apart luilakvuur. De bootjes die over-en-weer voeren tussen de Haven en het Vissershop om de autobanden en ander brandbaar materiaal te jatten. Maar een paar gereguleerde luilakvuren afschaffen omdat er extra gehandhaafd moet worden?
Zullen we dan ook maar de Dam tot Damloop afschaffen, de bokkentocht, folkloredag op de Schans of gewoon het Twiske dichtgooien op een zonovergoten dag? Daar moet dah toch ook extra gehandhaafd worden?!
Ik ben het hier zo ontzettend mee eens......
Er is geen gunfaktor meer aanwezig bij de gemeente.......
Te triest dit, alles voor flauwekul dichtplempen....leuk hoor
Zo jammer...Een echt Zaanse traditie die er echt bij hoorde! Ik herinner mij nog heel goed dat onze vader Keko ,mijn zus en mij, vroeger snachts mee nam langs alle vuren in de Zaanstreek. Heel leuk en spannend. En dan nog naar de molens bij de Zaanse schans...
Wij hebben onze kinderen ook altijd meegenomen om te genieten van deze Zaanse traditie. Samen legaal naar een "fikkie" kijken. Jammer dat Zaanstad dit wegneemt.
Ja er zou ook weer een luilak kermis moeten komen
Nog een geschiedenislesje, er is weinig exclusief Zaans aan de luilakviering. https://historiek.net/luilak-ontstaan-in-rampjaar-1672/63752/
geweldig Menno, deze uitleg is nieuw voor mij, groet Yvonne Pietersma
WEL BIOMASSACENTRALE, 'S plaatsen.. Of dat gezond OF goed is.... Die BIOMASSA CENTRALE,'S komen overal te staan.. Ook in Zwolle en Diemen.. Ppffff
En een hele grote in koog aan de Zaan bij Olam Cacao
?