De kandidaat-lijsttrekker leek naar Zaandam te zijn gekomen om PvdA-leden gerust te stellen. Als de welwillende vader die met veel kennis van zaken, geduldig, redelijk en vriendelijk uitlegt waarom het zo mis kon gaan met de partij, waarover hij zich zorgen maakt en wat de oplossing van Lodewijk Asscher is voor de problemen.

Met een vleugje ouderwetse socialistische retoriek: een vuist maken, strijden tegen onrecht “en niet kibbelen met elkaar en andere linkse partijen over het vormen van één links front”.

Het ligt niet in de aard van de Partij van de Arbeid om net als de VVD zijn successen uitbundig te vieren. Voor die wat masochistische inslag wordt nu de rekening gepresenteerd:

Door die houding is de indruk ontstaan dat de compromissen die we als coalitiepartner nu eenmaal moeten sluiten, is wat wij ook willen. We hadden duidelijk moeten maken dat wij niet voor zo’n snelle verhoging van de pensioenleeftijd waren. Dat wij staan voor een samenleving waarin iedereen de zorg krijgt die hij nodig heeft. Daar is geld voor.

Knokken voor gelijke kansen
De meeste vragen en opmerkingen waren voor Asscher een brug naar zijn centrale boodschap: hij is de partijleider die gaat knokken voor gelijke kansen voor iedereen als het gaat om werk, opleiding, zorg. Die staat voor, meer vaste arbeidscontracten en minder flexibele contracten, eerlijk delen, sociale normen en waarden, knokken tegen onrecht, respectvol met elkaar omgaan, “niet beginnen met schelden maar luisteren naar elkaar” en eerlijk zijn.

Natuurlijk zijn er zorgen. Over de constante slechte score van de PvdA in de peilingen die een uitdaging zijn om mensen terug te winnen door duidelijk te maken dat een menselijke samenleving niet gediend is met een zwakke PvdA. Het credo van Asscher was in twee woorden samengevat op een banier: Samen vooruit.

Tijdens de nazit zei een van de aanwezigen: “Ik dacht het een paar keer: vooruit man, kom eens met een beetje meer vuurwerk.”

Afstand van de werkvloer
Asscher zocht duidelijk aansluiting met de regio, want lokaal moet zichtbaar worden wat het beleid van de partij en de inbrengt in de regering aan resultaten oplevert. Daar zijn ook de fricties voelbaar. Dat maakte een tachtigjarige PvdA’er duidelijk. Tot de jaren zeventig was hij een fanatiek sociaaldemocraat en PvdA-lid. Toen begon het kantelen begonnen en nam de partij steeds meer afstand van de werkvloer. Waar werknemers rekenden op solidariteit, een beetje respect, een goed loon en goede sociale voorzieningen. En toen kregen zij ook nog concurrentie van buitenlanders.

Asscher verzekerde de man dat hij er alles aan zal doen om van de PvdA weer een partij te maken waar hij zich weer thuis voelt. Hij maakte ook duidelijk dat de partij staat voor gelijke kansen voor iedereen in de samenleving, ongeacht de herkomst. Maar daar moet ook wat tegenover staan: de Nederlandse taal leren, omdat dat de integratie bevordert en nodig is om te kunnen werken en de Nederlandse normen en waarden te kunnen begrijpen. Hij wil het ook mogelijk maken dat vluchtelingen vrijwilligerswerk gaan doen.

Wat heeft Asscher als partijleider voor op de andere kandidaten? Hij begon niet met de verschillen, maar met de overeenkomst: alle kandidaten komen uit hetzelfde PvdA-nest. De verschillen zitten in de aandachtspunten en de stijl van leidinggeven. Diederik Samsom is razend intelligent, doorziet problemen al voordat ze zich voordoen en komt snel met oplossingen. Asscher is langzamer, maar betrekt anderen bij zijn oordeelsvorming. De solist tegenover de teamspeler. Asscher noemde met name zijn vele contacten met de vakbonden.

En Jacques Monasch? Ach, die doet aan Trump denken.

Hij wilde fractievoorzitter worden in het Europees parlement en toen dat niet lukte, begon hij zich sterk te maken voor het opheffen van het Europees parlement…

UPDATE: Jacques Monasch heeft via Facebook laten weten dat hij zich terugtrekt als kandidaat lijsttrekker voor de PvdA, omdat het partijbestuur niet wilde ingaan op zijn eisen.

Tekst en foto’s: Jaap de Jong (de selfie helemaal boven is van het Twitter-account van Lodewijk Asscher).