De Zaanstreek en omgeving kent van oudsher een zilt verleden. Onder invloed van o.a. het (oer)ij is veel zout in de bodem achtergebleven. De dagen van echte brakke omstandigheden zijn echter zwaar op zijn retour. Dat zie je terug in de veranderende vegetatie.

Door: David Sluis

Sommige planten houden van zoeter, andere van brakker. Vroeger, zeg midden vorige eeuw waren vele typerende brakwaterplanten in en rond de Zaanstreek te vinden, in grote aantallen. Nu heb je nog relicten, en moet je heel goed zoeken naar de overgebleven exemplaren van sommige soorten.

Een fraaie en typische brakwaterliefhebber, die haast verdwenen is, is de Heemst . Deze zwaar beschermde plant uit de Kaasjeskruidfamilie lijkt wel wat op de bekende Stokroos. Vele fraaie bloemen sieren de plant. Er zijn diverse andere Kaasjeskruiden, maar deze groeien veelal in bermen, zo niet de Heemst. Heemst is een plant van zompige, natte en ook brakke omstandigheden.

De Kaasjeskruidfamilie heet in de Engelse taal: Mallow. Een moeras of zompige omstandigheden wordt geduid met het woord Marsh.

Rijg deze twee woorden aan elkaar en je krijgt Marshmallow!

Mijn nieuwsgierigheid kenden geen grenzen, en in mijn jonge jaren heb ik een keer een Heemst geoogst in het Reefgebied te Westzaan. De Heemst heeft een penwortel, en daarin schuilt het geheim. De wortel bevat zogenaamde glycosiden, ofwel slijmstoffen. Indien je de wortel in een blender tot moes maalt met wat suiker toegevoegd, ontstaat een schuimige massa; jawel de marshmallow. Het smaakt identiek. Naar het schijnt kenden de oude Egyptenaren al dit geheim. De marshmallow werd dan ook medicinaal ingezet i.p.v. snoepgoed. De Latijnse naam is dan ook Althaea officinalis. Officinalis duidt hierop (naar het oude woord voor apotheek: officina.

Vanwege de zeldzaamheid van de plant zal ik geen standplaatsen bekend maken. Dus als je nog een keer langs een moeras wandelt, bedenk dan waar die lekkere marshmallows vandaan komen.

Groentjes!