De optie ‘Groenlandelijk’ heeft de voorkeur als het om de toekomst van Oostzaan gaat (en als het aan de VVD ligt). Dat betekent met Landsmeer en Wormerland fuseren of samenwerken. Tijdens de VVD-bijeenkomst in het Oostzaanse gemeentehuis zei VVD-fractieleider Bart Baaten dat Wormerland nu wel positief tegenover gesprekken over die opties zou staan, dat zou tijdens de gemeenschappelijke bijeenkomst van de raden van 27 mei zijn gezegd. Ook daar is de financiële nood hoog.

En er was nog een nieuwtje: ook Edam-Volendam zou zich volgens Baaten later gemeld hebben om bij die gesprekken aan te sluiten. Daarnaast werd ook Waterland genoemd als mogelijke partner. Van Groenlandelijk naar Groot-Groenlandelijk dus.

In april van dit jaar dienden Peter Hazes en Jan Heitlager een burgerinitiatief in, ondersteund door 1200 handtekeningen. Ze vroegen om een discussieplatform waarbij inwoners actief betrokken zouden worden bij de besluitvorming. Die discussie werd dus nu in VVD-kringen gevoerd (maar niet alleen met partijleden – ook PvdA-wethouder Eelco Taams schoof aan). De plaatselijke VVD-afdeling organiseerde de bijeenkomst om inwoners te informeren, met hen in gesprek gaan en om te peilen waar de behoeftes liggen.

De voltallige VVD-fractie was aangetreden: Olav Abbring, René Blokzijl, Martin Alblas, Bart Baaten en Janneke Lagerwaard plus wethouder Rosemarijn Dral. Fractie-assistenten Harold van de Kamp en Owen de Dood hadden het initiatief voor de avond genomen en fungeerden als gespreksleider. Ze benadrukten dat er in feite nog vier mogelijkheden zijn: een fusie met Zaanstad of Amsterdam; een andere vorm van samenwerking met Landsmeer en Wormerland of een fusie met laatsten en meerdere kleine gemeenten. 

Groenlandelijk

De VVD geeft een duidelijke voorkeur aan een groenlandelijke fusie met onder andere Landsmeer en Wormerland. Het onderzoek naar mogelijke fusiepartners is inmiddels gestart. Burgemeester Polak en de wethouders zouden in september die gesprekken voeren maar volgens Baaten zou daar nu al een begin mee zijn gemaakt.

Zo’n 50 Oostzaners (en ‘een buurman uit Landsmeer’) hadden zich gemeld voor de bijeenkomst waarbij veel kritische vragen werden gesteld. Dat ging bijvoorbeeld over het tekort van € 1.5 miljoen voor dit jaar en het verwachte tekort van € 5 miljoen voor volgend jaar.

Wethouder Dral gaf aan dat er veel overheidstaken zijn bijgekomen de laatste jaren die kleinere gemeentes veel geld kosten. Hoewel zij trots is op het team ambtenaren dat er nu is, zijn er te weinig ambtenaren om de dienstverlening voldoende draaiende te houden. Er moeten dus ook ambtenaren ingehuurd worden. Dat is een hoge kostenpost. Om de ambtelijke organisatie op orde te houden moet er € 5 miljoen bij. Dat is het tekort dat in 2025 bijgespijkerd moet worden maar waarvan nu al bekend is dat dit niet haalbaar is:

“In ons ambtelijk apparaat is de slagkracht er niet meer waardoor de werkdruk te hoog wordt en mensen ziek worden. Dit zorgt voor tekorten op de werkvloer en dit gaat weer ten koste van de kwaliteit van de dienstverlening.”

Haast

Peter Hazes, initiatiefnemer van het burgerinitiatief zette kanttekeningen bij die tekorten:

“Ik zou zo graag willen dat er een genuanceerd financieel beeld wordt gegeven. Want € 5 miljoen tekort blijkt een gedeeld tekort met Wormerland waarbij Wormerland twee derde en Oostzaan een derde tekort heeft. Er wordt vanavond een beeld geschetst van Wij Zijn Klein en Zij Zijn Groot en dus is er haast. Maar is dat wel zo? Of wordt er vanavond draagvlak gezocht voor een politiek standpunt van de VVD?”

Fractievoorzitter Bart Baaten gaf aan dat Oostzaan haast heeft want als de gemeentelijke schatkist leeg is dan zal de Provincie besluiten gaan nemen vóór de gemeente Oostzaan. En dat is niet wenselijk. Onder andere kan de Provincie de keuze van een fusiegemeente bepalen voor Oostzaan. Dat zal dan waarschijnlijk een grotere gemeente zoals Zaanstad of Amsterdam zijn.

Als Iemand vraagt wat precies het traject is (hoeveel tijd) en of de burger nog inspraak heeft, antwoordt René Blokzijl dat er een onafhankelijk onderzoeksbureau is ingehuurd en dat parallel daaraan een burgerberaad wordt gevormd. De uitkomst van het onderzoek en de inspraak via het burgerberaad zou moeten leiden tot een advies dat in september 2024 bekend gemaakt zal worden.

Landsmeerder Edwin Bouwers benadrukte dat het allemaal wel erg kort dag is: “Dit onderzoek onder bewoners Oostzaan had al veel eerder moeten gebeuren. Feit dat dit nu pas gebeurt, zorgt natuurlijk voor extra vertraging.”

Schaakspel

Baaten wil de burger zo goed mogelijk informeren en ‘de beste oplossing’: “Kwaliteit voor snelheid!” Er kan niet genoeg over gesproken worden, vindt hij.

“Dit initiatief is niet om onszelf te kietelen. Wij, de raad, kijken eerst of er draagvlak is voor een nieuwe bestuurlijke samenwerking. Daarna peilen we bij de inwoners via de ingestelde burgerraad.’ Het gaat erom wat wij, inwoners van Oostzaan, willen! Maar it takes minimaal three to tango…”

De VVD blijft een sterke voorkeur uitspreken voor een groenlandelijke gemeentelijke fusie. Een fusie met dus minimaal drie of misschien wel meerdere kleine groene gemeenten. Baaten: “het blijft de komende tijd een schaakspel op meerdere schaakborden.”

Door Caroline Boone. Zie ook eerder nieuws over de bestuurlijke toekomst van Oostzaan op De Orkaan.