Johan Cruijff of Cruyff? Pim Fortuijn of Fortuyn? Dirk Kuijt of Kuyt? De Orkaan heeft een nieuw discussiepuntje gevonden. Want heet de Wormerveerse straat nou Albert Meijnsstraat? Of Albert Meynsstraat?
Vroegah was het in het Nederlands heel normaal om de Y (vaak i-grec of Griekse ij genoemd) te gebruiken. In 1804 veranderde dit met de spelling-Siegenbeek. Taalgeleerde Matthijs Siegenbeek kreeg de opdracht van de overheid om een uniforme spelling op te stellen. Deze verscheen onder de naam, houdt je vast: Verhandeling van de Nederduitsche spelling ter bevordering van de eenparigheid in dezelve. Een aantal beslissingen waren al genomen door geschiedschrijver Jan Wagenaar in 1777, waaronder het gebruik van de ij in plaats van de y.
Meijns of Meyns?
Met regelmaat is er dus toch nog discussie over de ij en de y. Ook de gemeente Zaanstad lijkt er niet helemaal over uit te zijn. In de foto boven staat ”Albert Meijnsstraat” (vernoemd naar de Wormerveerse componist) geschreven. Zoals onderstaand te zien staat verderop ”Albert Meynsstraat” geschreven op het straatnaambordje.
Door: Rick Nieborg. Info en foto: Monique Verlind & onzetaal.nl
Nog een mooi voorbeeld is Bruynzeel.
Cornelis Bruynzeel is oprichter van de Bruynzeelfabrieken die tientallen jaren in Zaandam hebben gestaan.
De spelling is dus met een Y maar het eigenwijze Zaanstad heeft er Cornelis Bruijnzeel van gemaakt, getuige een straatnaambord waarop Cornelis Bruijnzeelweg staat.
Oorspronkelijke namen moet je niet veranderen.
Het probleem met de 'y' begint in de loop van de veertiende eeuw als middeleeuwse kopiisten deze van oorsprong Griekse letter gaan gebruiken als alternatief voor de letter 'i'. Zij deden dat omwille van de visuele discriminatie. (Ja, ook toen werd er al gediscrimineerd.) In de daarop volgende eeuwen is het er alleen maar onduidelijker op geworden, met als gevolg dat een normaal mens er niets meer van begrijpt. Er bestaat geen beter slaapmiddel dan dit uit te leggen.
De man heette toch echt Albert Meijns hoor.
Gewoon een foutje, moet kunnen toch ?
Maar aangezien tegenwoordig zo goed als alles met hoofdletter afgekort wordt zou ik zeggen AMS.
Nog goedkoper ook.
Het bordje aan de gevel is toch significant ouder dan die aan de lantaarnpaal. Ik begrijp best dat de beste man Meijns heet, maar het is gewoon een grappig detail dat één straat twee bordjes met verschillende schrijfwijzes heeft. Overigens staat AMS al voor Amsterdam, dus die optie valt af ;)
Het antwoord is eigenlijk heel simpel, kijk in de archieven bij de DTB registers en je weet het antwoord. DTB staar voor doop-, trouw- en begrafenis.
Dat allerlei figuren de Nederlandse taal in de loop der jaren hebben veranderd doet verder niet ter zake.