Gisteren – 11 oktober – mochten we meevaren met de boot om de in regenboogkleuren verlichte molens vanaf het water te bewonderen, de opening van het Zaanse Roze jaar. De belangrijkste boodschap die gebracht werd is dat iedereen zichzelf mag zijn en daar bewust voor mag kiezen: ‘Het gaat erom dat je jezelf kunt zijn. Zonder dat je uitgescholden wordt, in elkaar geslagen wordt, aangespoord wordt tot zelfmoord’.

Het evenement werd georganiseerd door Gemeente Zaanstad, Marketing Zaanstreek, De Zaanse Regenboog en Discriminatie.nl. Wethouder Inclusie Gerard Slegers en Frank Vos, voorzitter van de Stichting De Zaanse Regenboog, ontvingen de gasten aan boord. De boot was geregeld om op een mooie manier de molens te zien die verlicht waren in de kleuren van de regenboog. Dit speciale moment was ingezet om Stichting Roze Zaterdag te laten zien waarom Roze Zaterdag volgend jaar in de Zaanstreek plaats moet vinden. Vereniging de Zaansche Molen heeft dit spectaculair voor elkaar gekregen.

Al snel raakten we in gesprek met Parla de Hen-Rier en Chantal Odie van de Stichting Sisters in Zaanstad (SiZa). SiZa is voor elke vrouw in de Zaanstreek ongeacht huidskleur, geloof, cultuur, seksuele geaardheid of genderidentiteit. Diversiteit is juist van belang om zo een mooie verbondenheid tussen alle Zaanse vrouwen te creëren. De stichting bestaat inmiddels 2,5 jaar en heeft een vaste kern van ongeveer 40 vrouwen. Rond de 150 vrouwen komen regelmatig naar bijeenkomsten die ze organiseren.

Parla heeft ook bij Discriminatie.nl gewerkt en vertelde dat er meer wordt gediscrimineerd dan ooit. Wat vroeger als normaal gezien werd, is nu vaak niet meer vanzelfsprekend. De discriminatie tegen onder andere de lhbtiqa+ gemeenschap neemt steeds meer toe. De samenleving raakt steeds meer afgestompt, waardoor je steeds meer op jezelf wordt aangewezen. Door Social Media wordt het makkelijker om je negatief te uiten, waardoor je ook steeds kwetsbaarder wordt.

De Coming Out Day gaat niet alleen om uit de kast komen, maar ook om jongeren te laten zien dat ze zichzelf mogen zijn, dat ze niet alleen staan, en dat ze zich daarvan bewust worden. Het is belangrijk om discriminatie bespreekbaar te maken voor elke generatie.

Wethouder Slegers opende de avond:

‘Het is een hele speciale dag. Een start van iets heel moois wat we volgend jaar gaan doen. Want voor mij als wethouder Inclusie is deze avond heel speciaal. We hebben vanochtend al de vlag uitgangen bij het gemeentehuis. En deze dag is ook voor de jeugd, namelijk waar ik zeer op aan het drukken ben is dat de jeugd echt goed vertegenwoordigd is. Dat zij ook deze dag mogen vieren.’

Hij benadrukte dat dit niet alleen een belangrijke dag is voor de LHBTIQ+ community, maar voor iedereen in Zaanstad. Hier wonen namelijk meer dan 180 nationaliteiten en dat is meer dan in Amsterdam.

‘Met de roze zaterdag willen we ook zorgen voor meer verbinding tussen al onze inwoners. Het gaat om elkaar accepteren maar ook om elkaar te respecteren. En ik hoop dan ook dat heel veel Zaankanters samen met de Regenboog gemeenschap feest gaan vieren op die 28e juni. Dat wordt de dag waarop we eindelijk de start kunnen maken om iedereen te laten zijn wie die is.’

Claudia Janssen van Stichting ONTDEC heeft de tijd genomen om ons mee te nemen in bepaalde situaties waar jongeren tegenaan lopen of belanden. En dat is niet van de laatste tijd. De laatste 15 jaar is het eigenlijk alleen maar bergafwaarts gegaan als het gaat om de acceptatie van mensen, vooral jongeren, die anders zijn.

‘De veiligheid en vooral onder jongeren, want ik werk met jongeren, is heel laag. Het niet jezelf kunnen zijn. Het wel het gevoel hebben dat het kan, maar als je het dan eenmaal doet, dan word je erop afgerekend. Dat is het gevoel dat heel erg leeft bij de jongeren.’

De doelgroep van ONTDEC zijn jongeren tussen de 13 en 27 jaar. ONTDEC staat voor: Onderweg Naar de Toekomst met De ErvaringsCoach. Claudia kent een jongere van 24 die heel graag een jongen wil zijn, maar dat wordt thuis gewoon niet geaccepteerd. Hij kreeg de keuze “normaal” te doen of te vertrekken. De jongere is geholpen om tot een middenweg te komen tot hij op zichzelf kan gaan, maar echt blij wordt hij daar niet van. Hij kan zich nu niet uiten op de manier die hij zou willen.

Gelukkig kunnen wel veel jongeren ONTDEC vinden of andere instanties die hun kunnen helpen. Doordat ze niet geaccepteerd worden voor wie ze willen zijn, komen ze vaak in een diep dal terecht, met depressies of zelfs suïcidale gedachten. Ze willen soms gewoon niet meer op deze wereld zijn. Claudia denkt ook dat daar het grootste probleem ligt bij de jongeren op dit moment. Dit speelt ook niet alleen bij de LHBTIQ+ community, maar ook bij bijvoorbeeld cosplayers. Cosplayers zijn mensen die zich kleden in kostuums met speciale make-up, die personages uit anime, videogames, televisie en film vertegenwoordigen. Als een cosplayer in de trein stapt om naar een beurs te gaan is er een grote kans dat die in elkaar geslagen wordt, want je bent niet normaal.

‘Maar tegenwoordig is jezelf zijn niet meer normaal. Ik heb mijn kinderen altijd geleerd dat je uniek mag zijn. Maar dat mag dus eigenlijk niet. Voor dit jaar is het jongerenfeest in aanloop naar de Roze Zaterdag ‘agree to disagree’. Want weet je, je hoeft het niet met elkaar eens te zijn om elkaar te respecteren. En dat is wat we naar buiten willen brengen en dat is ook wat we naar buiten moeten brengen.’

Op de vraag of er veel jongeren suïcidaal zijn, antwoordt Claudia helaas bevestigend. Maar liefst elf procent van de jongeren die zelfmoord plegen, is queer of heeft moeite met hun identiteit. Ze worstelen met zichzelf, omdat ze niet voldoen aan het plaatje ‘normaal’ zoals het in de media geschetst wordt. Want dat is blijkbaar het nieuwe ‘normaal’, waar heel veel jongeren niet aan voldoen. En dat is dan ook de reden waarom sowieso de suïcidale cijfers bij de jongeren omhooggaan. Van alle doden in die leeftijdsgroep staat zelfmoord op nummer één. Van alle jongeren denkt 27 procent meermaals aan zelfmoord.

‘En dat is waarom het zo belangrijk is dat we dit doen. Kijk, we doen dit niet alleen voor de LHBTIQ+, voor de queer. We doen dit voor iedereen die zich anders voelt dan het hokje normaal wat nu geschetst wordt in de wereld. En dat is waarom het voldoende is. En het maakt echt niet uit of je nou een regenboogvlag ophangt of niet. Nee, het gaat erom dat je jezelf kunt zijn. Zonder dat je uitgescholden wordt, in elkaar geslagen wordt, aangespoord wordt tot zelfmoord, want dat gebeurt ook.’

Mocht je als jongere hulp nodig hebben, dan kan je terecht bij de Zaanse Regenboog, Stichting ONTDEC, het Jongerenloket, Straathoekwerk, JongerenHub en De Huiskamer voor jongeren. Er is altijd iemand die naar jou wil luisteren. Het maakt niet uit wie je bent of wat je bent. Als jij jezelf wil zijn en je wil daarover praten, dan ben je van harte welkom.

Aan het einde van de avond werd nog een keer benadrukt dat Zaanstad echt gaat voor een inclusieve Roze Zaterdag. ‘Want groen, geel, dik, dun, lang, kort, LH, BT, IQ, A+, ongeacht, het maakt niet uit. En als je elkaar wil accepteren dan doe je dat ook met elkaar. Niemand uitsluiten. Dus wij willen eigenlijk dat Roze Zaterdag 075 een heel groot volksfeest wordt.’

We hebben ook een tipje van de sluier opgelicht gekregen over wat er gaat gebeuren op 28 juni 2025. De eerste 3 artiesten zijn al bekend, te weten Karin Bloemen, Replay en Story of Boybands. Grote namen zullen afgewisseld worden met lokaal talent. Voor elke doelgroep zal er wat te beleven zijn dus ook Turkse muzikanten en er zijn ook gesprekken met muzikanten van andere etnische achtergronden. Het moet een feest van iedereen worden. ‘Want als je daar met z’n allen schouder aan schouder staat. Dan ontstaat de acceptatie’.

We eindigen met een mooie quote vanuit het hart van Luca Takes. Hij is een jong Zaans zangtalent en schrijft zijn eigen muziek:

‘Het zal alles makkelijker maken als je niet jezelf in hokjes hoeft te plaatsen. Je jezelf niet hoeft te forceren om iemand te zijn voor iemand anders of voor jezelf. Je bent wie je bent en je bent de enige die er is. Niemand gaat het ooit doen zoals jij. Iedereen is zijn eigen en je hoeft nooit iemand anders te zijn die je niet bent.’

Door Dorine Kat, foto helemaal boven is van Marion Kors, het exemplaar hieronder van Fred Wolf.