Islamitische Basisschool De Roos in Zaandam start volgende week met 108 leerlingen minder. Dat is een daling van zo’n 25 procent vergeleken met het afgelopen jaar.

De ouders van deze leerlingen hebben gehoor gegeven aan de oproep van de Turkse president Erdogan om alle organisaties te boycotten die sympathiseren met de beweging van zijn rivaal Fethullah Gülen.

Volgens Erdogan zit Gülen achter de staatsgreep van 15 juli. De Turkse overheid wil ook in het buitenland de Gülen-beweging aanpakken. De Turkse ambassadeur in Nederland, Sadik Arslan, heeft de Nederlandse regering gevraagd de financiering van Gülen-scholen te staken.

De Gülen-beweging (ook wel Hizmet-beweging) is geen partij of vereniging met leden. ‘Lidmaatschap’ is dan ook nooit te bewijzen. Dat De Roos banden met het Gülen-netwerk heeft is overigens wel aannemelijk.

Een formeel bewijs hebben de Erdogan-aanhangers niet nodig. De naam van De Roos kwam ook op de boycot-lijst voor die kort na de staatsgreep verspreid werd.

Het bewind van Erdogan kan via een netwerk van moskeeën rechtstreeks de Turken in Nederland aansturen. De Sultan Ahmet Moskee is onderdeel van Diyanet, het Turkse Presidium voor Godsdienstzaken dat valt onder het ministerie van Algemene Zaken. In Nederland vallen de moskeeën onder de Islamitische Stichting Nederland, de Nederlandse tak van Diyanet.

De leegloop van De Roos is geen individuele actie van de ouders. Wethouder Dick Emmer meldt in een brief aan de raad dat de uitschrijving gecoördineerd was:

Op 16 augustus heeft een vertegenwoordiger van 108 ouders zich gemeld met het bericht dat zij hun kinderen willen overschrijven naar een andere school.

De leerlingen zouden volgens een bericht in Dagblad Zaanstreek geplaatst kunnen worden op andere scholen. De verhouding tussen andere scholen en De Roos is niet al te vriendschappelijk. Om leerlingen te werven werden er bij Turkse ouders in het verleden briefjes bezorgd waarin ze werd aangeraden hun kinderen naar de islamitische basisschool te sturen.

Ondertussen is De Roos in twee andere conflicten gewikkeld. Met de buurt vanwege de verkeersoverlast en met de gemeente over de sloop van noodlokalen. De gemeente wil niet alle aanpassingen betalen die De Roos eist, De Roos weigert daarom de noodlokalen te verlaten. Een probleem dat bij de leegloop automatisch is opgelost.

In 2015-2016 had De Roos officieel 376 leerlingen, volgens de school zelf waren dat er aan het eind van het jaar al 415, terwijl er ook een wachtlijst van zo’n 160 leerlingen zou zijn.

Een verzoek tot oprichting van een tweede islamitische basisschool is door Zaanstad afgewezen omdat de gemeente van mening was dat De Roos een onjuiste berekening had gebruikt om de stichting te onderbouwen. Dat besluit werd door een grote meerderheid van de raad gesteund.

De koepelorganisatie van islamitische scholen in Nederland, ISBO, signaleert overigens in een brief die ook aan de raad van Zaanstad is gestuurd “geen spanningen tussen Turks-Nederlandse ouders en leerlingen.”