De deskundigen twijfelen of de romp van molen De Haan, die onlangs is overgebracht naar Nauerna, wel van Zaanse herkomst is. Maar Bart Nieuwenhuijs, specialist in het restaureren van molens en Zaanse houtbouw, sluit dat ook niet uit.

De Haan is in ieder geval een Noord-Hollandse molen én zou zelfs heel goed een stadskorenmolen geweest kunnen zijn. Dat leidt hij af uit de bijzonderheid dat de romp bestaat uit drie bintlagen, drie verdiepingen, wat tamelijk bijzonder is voor een achtkantige molen, maar gangbaar voor een stadskorenmolen. (Een bintlaag is de laag balken waarop een houten vloer is gefundeerd.)

“Maar het zou ook een houtzaagmolen geweest kunnen zijn. Dan stond het achtkant op een vierkante onderbouw,” voegt hij daar voor alle zekerheid aan toe. Wat voor hem wel vaststaat, is dat molen De Haan ouder is dan 168 jaar en eerder is gebouwd dan in 1848, het officiële bouwjaar. Hij trekt die conclusie uit de staat waarin het houtwerk verkeert.

Over een jaar draaien
De voorbereidingen om molen De Haan om te bouwen tot oliemolen De Paauw zijn nu in volle gang. Als alles mee blijft zitten dan verwacht Bart Nieuwenhuijs dat de molen in Nauerna over een jaar draait. De Haan/Paauw staat nog niet op zijn oorspronkelijk plek, omdat daar een hoofdwaterleiding ligt die verlegd moet worden om met de bouw te kunnen beginnen. Als die klus geklaard is, kunnen begin maart de genodigden komen om het slaan van de eerste paal te vieren.

Voor de bouw van de romp is de vergunning rond. Voor de kap en het wiekenkruis is de aanvraag in voorbereiding:

“De droom van de stichting Pakhuizen Zaanstreek om molen De Paauw te herbouwen kwam opeens zo snel binnen bereik dat we nog niet alle vergunningen rond hadden. Er was aanvankelijk alleen geld om de molenschuur te restaureren. Na mediation met Afvalzorg en de gemeenschap Nauerna is overeengekomen dat er tien miljoen euro beschikbaar zou komen voor Nauerna. Een deel van dat bedrag is gereserveerd om de molen die hier stond te herbouwen.”

Krom gegroeide stammen
Het zaagwerk is begonnen. Voor de kap is in Denemarken speciaal eikenhout gekocht dat afkomstig is van rond gegroeide stammen. Voor de overige delen van de houtconstructie is het grenenhout en larixhout afkomstig uit het oosten van Nederland en Duitsland. Bart Nieuwenhuijs is nu op zoek naar tienduizend gele stenen.

Molen De Haan is afkomstig uit Benningbroek. In 2006 zijn de restanten gedemonteerd en door de koper, molenbouwer K. de Leeuw uit Schagen, opgeslagen. Het plan was de molen te herbouwen in Abbekerk en als blikvanger te plaatsen op een molenschuur die als wegrestaurant geëxploiteerd zou worden. Die plannen zijn niet door gegaan. Het restaurant was gepland aan de A7 en de spoorlijn van de stoomtrein Hoorn-Enkhuizen.

Tekst: Jaap de Jong, foto’s: Martin Schaap van de Zaansche Molen. Hier de reportage over de aankomst van de molen in Nauerna.