Het vernietigen van het bestemmingsplan voor het Hembrugterrein kwam als “een grote verrassing” en wordt gevoeld als “een klap voor Zaanstad en de bouwontwikkeling”. Maar hoe nu verder? Welke “scenario’s en vervolgstappen” heeft Zaanstad tot haar beschikking?

Eigenlijk zijn dat er maar drie: minder bouwen, elders bouwen of later bouwen.

Eerst de uitspraak: Zaanstad doet er een beetje beteuterd over, de Raad van State heeft de gemeenteraad bij de bezwaren namelijk “op het merendeel van de onderdelen in het gelijk gesteld.” Dat klopt, maar op twee onderdelen ging de gemeente onderuit. Ten eerste bij de voorwaarden waaraan Frites uit Zuyd moest voldoen. Maar eigenlijk is dat onderdeel snel te repareren.

Zeehavennorm

Fundamenteler is het probleem van het geluidsniveau. Eigenlijk mag er niet gebouwd worden als het geluidsniveau hoger is dan 55dB, ook niet als je extra isolatie aanbrengt. Zaanstad had daar een slimmigheidje op gevonden. Als een bouwterrein tot een gebied behoort waar de ‘zeehavennorm’ geldt mag er onder voorwaarden gebouwd worden. Die voorwaarden houden in dat er sprake is van een ‘beperkte uitbreiding’ van een bestaande woonwijk.

En dat was zo volgens Zaanstad. De RvS vat het zo samen:

“De [gemeente]raad stelt zich op het standpunt dat sprake is van een beperkte uitbreiding van het bestaand woongebied. De [gemeente]raad stelt dat het plangebied aansluit aan de bestaande woningen op het Hembrugterrein, de bestaande woningen die zijn gelegen ten noorden van de s150 en ten westen van het Zijkanaal G en de bestaande woningen in de Bomenbuurt, de Russische Buurt, Het Eiland en de Burgemeestersbuurt.”

Het Hembrugterrein is dus een beperkte ‘uitbreiding’ van Havenbuurt, Bomenbuurt, de Russische Buurt, Het Eiland en de Burgemeestersbuurt.

De Raad van State maakt gehakt van die redenering: het is a. niet beperkt en b. van uitbreiding van die buurten is geen sprake.

“meer dan 1.000 woningen (…) kan niet worden gezien als een beperkte uitbreiding. Dat maakt dat de raad in strijd met artikel 59 en artikel 60 van de Wgh de zeehavennorm heeft toegepast en vanwege industrieterrein Westpoort waarden heeft vastgesteld die de 55 dB(A) te boven gaan.”

Zaanstad verwees naar een eerdere uitspraak waarbij sprake was van een uitbreiding van 100 huizen. Het ‘opschalen’ van het het begrip ‘beperkt’ naar 1000 is de gemeente fataal geworden, naast de curieuze redenering dat het geen nieuwbouwplan is maar een uitbreiding van bestaande bebouwing.

Wat te doen?

1. Minder bouwen.

Die 1000 woningen waren al een forse uitbreiding ten opzichte van het eerdere plan van 500. Woningen die in de gevaarlijke geluidszone liggen zouden geschrapt kunnen worden. Dat gaat om bijna 300 woningen.

2. Elders bouwen

Dat zou in het niet omstreden gebied maar ook in het noordelijke stuk kunnen waar het beschermde bos ligt. Dat laatste is een probleem omdat het niet verkocht is aan ABC en bovendien beschermd gebied is. Er is overigens al behoorlijk gekapt in dat gebied (foto boven).

3. Afwachten

Er wordt sowieso aan het industriegebied Achtersluispolder gewerkt. Ook over de herinrichting van Westpoort wordt nagedacht. Als daar veranderingen plaatsvinden (andere bestemming) verandert ook het geluidsniveau. Maar dat is een optie van erg lange adem.

Een kaart met de geluidsniveaus. In het rode, roze en paarse gebied zijn te hoge geluidswaardes.