Het bouwen van huizen, wegen, bruggen, spoorlijnen en sportvelden is in Nederland vrijwel tot stilstand gekomen vanwege het stikstof-besluit van de Raad van State. Het kabinet wil boeren uit gaan kopen. Want de intensieve veehouderij is de grote boosdoener. Toch?
Niet helemaal. Ook de industrie stoot stikstof uit. Vaak in de vorm van ammoniak (NH3). En één van de grootste ammoniakuitstoters in Nederland is cacao-verwerker Olam in Koog a/d Zaan (voorheen Cacao De Zaan).
In 2017 stootte Olam 57.000 kilo ammoniak uit, en stond daarbij op de 5e plaats in Nederland bij de bedrijven die het meeste ammoniak uitsloten. Het eerste ‘boeren’-bedrijf op de lijst is Kalkoenhouderij Lodder in Hedel met 38.900 kilo.
De eerste plaats in de totaalrangschikking wordt ingenomen door kunstmestproducent Yara in Sluiskil (Zeeuws Vlaanderen) met 504.000 kilo per jaar.
Dat blijkt uit een artikel in De Groene waarin de ammoniakuitstoot onderzocht wordt.
Update 17 okt 2019: SP-steunfractielid Anna de Groot heeft vragen gesteld naar aanleiding van deze berichtgeving. Zij wil weten hoe groot de stikstofdepositie op de Natura 2000 van Olam is, en hoe Olam in de afgelopen jaren de ammoniakuitstoot heeft kunnen terugbrengen. Ook wil ze weten of er nog meer industrieën met een grote stikstofuitstoot in en rond Zaanstad zijn? (Op dat laatste kunnen we wel één antwoord geven: afvalcentrale AEB en Tata Steel (10 en 13 op de lijst).
Meta: informatie over ammoniakuitstoot uit De Groene (link in verhaal), tip van Orkaan-lezer, foto van Google Streetview, raadsvragen van SP (update)
Ik ben ervan overtuigd dat er meer bedrijven zijn in Zaanstad die stikstof produceren, maar om te stellen dat deze bedrijven niet in een woonwijk thuis horen gaat te ver, vergeet niet dat deze bedrijven er al eerder warenvoordat de woonwijken erom heen gebouwd zijn.
Toch is dit een verhaal met een sfeerbeeld; Ammoniak NH3 is vreselijk verliefd op water om razendsnel te reageren naar Aqua Ammonia zodra hij water tegenkomt, gevormd wordt NH4OH in een zeer slappe concentratie. Het water vindt hij in de lucht, luchtvochtigheid is makkelijk 60%. Anders is het met het rookgas van de oven om bv Cacao te branden, deze verbranding heeft als bijproduct NO-x waarbij het NO2 deel zeer giftig is. Als NO-x reductie wordt er wel NH3 of NH4OH in het verwarmde rookgas verneveld waarbij dit gas over een katalysator gaat met als resultaat NO-x is in de pbb. sfeer overgebleven.
Beste Orkaan,
Ik vind dit bericht behoorlijke stemmingmakerij. Misschien hebben jullie het niet zo bedoeld, maar dit is eenzijdig bericht. Er wordt niet gezegd wat zo’n bedrijf al doet aan maatregelen. Ook zijn er nog wel meer bedrijven te noemen...
Olam, een belangrijk bedrijf in Zaanstad, dat juist veel doet om aan alle duurzaamheidsdoelstellingen te voldoen. Wat is jullie bedoeling met dit bericht? We zien al in de reacties ‘ past niet meer in een woonwijk’. Is dat het doel? De Zaanse economie om zeep helpen?
Beste Marianne,
Heb je ook voorbeelden van de maatregelen om aan alle duurzaamheidsdoelstellingen te voldoen? Ik hoor ze graag.
Ik schrik nogal van de suggestie dat Olam Cocoa al heel veel zou doen aan stikstofuitstoot en toch nog in de top van vervuilende bedrijven staat. Dat betekent immers dat het "laaghangende fruit" aan maatregelen waarschijnlijk al benut is.
Het niet brengen van dit nieuws maakt het probleem alleen groter: de gemeente kan de Zaankanters niet de worst voorhouden dat er hier niets aan de hand is, om vervolgens te doen alsof de harde maatregelen die zullen volgen zomaar uit de lucht komen vallen.
Dat er "nog veel meer bedrijven te noemen zijn" is een opmerking die alleen maar gemaakt kan zijn als je het artikel niet hebt gelezen, er worden nog 2 bedrijven genoemd en de link naar de bron wordt genoemd, daar staat de top 15 op basis van gegevens van o.a. RIVM. De uitstoot van Olam is dus ondanks hun maatregelen.
En mag je 'belangrijke' bedrijven niet noemen? Wij vonden het een opmerkelijke lijstje en hebben er daarom aandacht aan besteed. Of het bedrijf past in een woonwijk? Dat mogen mensen die reageren zich afvragen, zolang ze dat niet-anoniem en zonder te schelden doen, daar zijn we erg liberaal in.
Meteen vanuit gaan dat het bericht niet gelezen is...jammer. Jullie noemen specifiek hier Olam, daar doel ik op. En dat jullie Liberaal zijn: top:) Iedereen mag idd vinden wat hij/zij vindt!
Journalistiek echter kan een grote invloed hebben en meningen een bepaalde kant op sturen, dat zou jammer zijn in een toch al ‘explosief’ dossier.
De herrie en de stank zijn al lang een zwaar minpunt van het bedrijf. Zoiets past tegenwoordig toch niet in een woonwijk? De chocoladeteelt kent grote milieubezwaren in de regio's waar de bonen geteeld worden (ontbossing).
Het principe'de vervuiler betaalt' mag best strikter toegepast worden. En dat geldt ook voor al de soja importen...
Tijd voor keuzes, vrees ik.
Lijkt me interessant als er een gesprek met Olam wordt gehouden over hun aanpak en toekomst. In De Groene staat een interview met de grootste Nederlandse industriële vervuiler, daaruit blijken o.a. de dilemma’s van het bedrijf. Als omwonende zou ik graag meer willen weten van de bestuurders van Olam. Hun keuzen kunnen op verschillende terreinen (milieu, werkgelegenheid) gevolgen hebben voor onze gemeente.
Ammoniak veroorzaakt door reactie in de lucht (secundaire) fijnstof. De gezondheidsrisico's van fijnstoffen is alom bekend. Is de gemeente ook bekend met een dergelijke bron in dicht bevolkt gebied? Zo ja, welke gezondheidsrisico's kleven hieraan (en hebben gekleefd?) Ik heb daar al eerder naar gevraagd. Het vaste luchtkwaliteit meetstation op het Wagenschotpad (naast AV Zaanland) ligt op 2.5km afstand, dus is dit representatief? Daarnaast, is dit de enige (industriële) bron die nu (ineens) opduikt? Wel weet ik dat de Werkgroep A8 Coenbrug, in samenwerking met de Provincie NH en de Gemeente Zaanstad binnenkort sensoren gaat plaatsen die ook fijnstof meten (Citizen science). Als je hierin ook interesse hebt, meld dit even bij de Werkgroep via Facebook. Er zijn een beperkt aantal sensoren beschikbaar en je zult ook zelf de handen uit de mouwen moeten steken.
Oftewel, als er een filter op de schoorsteen geplaatst kan worden, is dat direct een compenserende maatregel om andere werkzaamheden mogelijk te maken, toch? Misschien moeten provincie, gemeente en bouwbedrijven in overleg met Olam over het samen financieren van het afvangen van stikstof...