“Hoe God verdwijnt uit Wormer” schreef VVD-gemeenteraadslid Fred Sanders op Facebook. Hij deed – met foto’s – verslag van het weghalen van het interieur uit de Doopsgezinde Vermaning in Wormer.
Dat interieur is bestemd voor een ‘nieuwe’ Vermaning die op de Zaanse Schans moet komen. Probleempje is dat de financiering van dat plan nog niet rond is. Tot zolang worden de kerkbanken en andere onderdelen opgeslagen. ‘Halverwege’ 2023 verwacht de Zaanse Schans het geld bij elkaar te hebben aldus de gemeente Wormerland.
Sanders was niet helemaal gerust op een nette onttakeling, “iets wat 200 jaar vast zit komt niet ongeschonden los” schrijft hij: “Zo vliegt de ziel van de Wormer Vermaning terug de ruimte in, en gaan planken naar Zaanstad.”
De Vermaning wordt al enige jaren niet voor diensten gebruikt. De doopsgezinde gemeente ging samen met die van Wormerveer, daar werd in januari 2020 de laatste dienst gehouden. Het kerkbestuur wil het gebouw verkopen en de gemeente gaf het pand een woonbestemming. Het pand aan de Dorpsstraat 371 is een gemeentelijk monument. Sanders:
“Maandag gaat het orgel eruit, dat zal Frentrop vast ook met vakmanschap doen. Geen goede vakman helaas, kan deze ontzieling van de Wormer historie verzachten.
Dat deze vermaning 5 meter inverdan vanaf de straat onbekend is, beschermde honderden jaren de doopsgezinden van vervolging, dat breekt het Godshuis nu op. Dank je wel Zaanstad.”
Replica
Die ‘dank’ aan Zaanstad betreft waarschijnlijk de nieuwe plek aan de Zaanse Schans. Een Vermaning stond daar al langer op het verlanglijstje. Eerst werd gedacht aan de ‘verborgen’ Vermaning achter Westzijde 181 (die oorspronkelijk uit Wormer komt) maar van die plannen is afgestapt. Er komt nu een ‘replica’ op de Zaanse Schans, op basis van de Vermaning die ooit in Krommeniedijk stond. Dat is al opmerkelijk, de panden op de Zaanse Schans zijn vrijwel allemaal origineel en verhuisd naar deze plek. Een ‘nagebouwd’ exemplaar is ongebruikelijk.
In het begin van dit jaar werd er actie gevoerd voor het behoud van de Vermaning, of toch minstens voor het behoud van het interieur. Dat heeft dus geen succes gehad.
Raadsleden Kees-Jan Kindt (PvdA), Elly Fens (GL) en Fred Sanders (VVD) stelden vragen over de zaak, maar kregen daarop geen bevredigend antwoord. In de beantwoording van de laatste vragen (november 2022) blijkt dat de demontage volgens de vergunning mogelijk is zonder dat er zekerheid is over de nieuwe plek (dus dat die Vermaning echt op de Zaanse Schans komt). Het gemeentebestuur had eerder de indruk gewekt “dat demontage en verplaatsing van het interieur zou plaatsvinden na vergunningverlening nieuwe locatie en na afronding financiering.” Dat is dus niet gebeurd. B&W van Wormerland is wel teleurgesteld en heeft z’n ‘verontrusting’ uitgesproken over de vroegtijdige demontage, maar zegt daar niets tegenin te kunnen brengen.
Fondsenwerving
De plannen op de Schans noemt Wormerland ‘zeer reëel’:
“Er zijn reeds omvangrijke financiële middelen bijeengebracht. De directie van de Zaanse Schans is al een zeer ruime periode bezig met de realisatie van dit plan, waar de nieuwe Vermaning onderdeel van uitmaakt en blijft hier met evenveel energie en commitment aan verbonden. De fondsenwerving wordt via een professionele werving ingevuld.”
Wat met ‘professioneel’ wordt bedoeld is niet duidelijk. In de eerste plannen werd er vanuit gegaan dat de replica al in 2020 op de Zaanse Schans zou staan. Nu is de ‘inschatting’ dat halverwege 2023 het geld bij elkaar is. Ondertussen worden de onderdelen in een ‘geklimatiseerde opslag’ op de Zaanse Schans bewaard. Zaanstad heeft overigens nog geen vergunning voor de bouw verleend.
Lees ook:
- Vermaning Krommeniedijk op Zaanse Schans (april 2019)
- Comité vraagt Amerikaanse hulp: ‘Vermaning in Wormer moet blijven’ (januari 2022)
- Vermaning voor B&W over Vermaning Wormer (augustus 2022)
Het is overigens de tweede monumenten-affaire in Wormerland van portefeuillehouder burgemeester Judith Michel. Ook de sloop van pakhuis Wormerveer is begonnen zonder dat er zekerheid is over de toekomst van het pand.
(God is niet echt weg uit het dorp. Het wemelt er nog van de kerken. Maar de God van de doopsgezinden heeft er geen eigen huis meer.)
Door Piet Bakker. Foto’s van het Facebook-account van Fred Sanders. Bronnen: vragen aan en antwoorden van B&W van Wormerland over de affaire, eerder berichten op De Orkaan en het Facebook-bericht van Fred Sanders.
1533, dat is serieuze historie.
Een beknopte geschiedenis van deze doopsgezinde gemeente, die vanaf circa 1533 bestond, kan men lezen in de Global Anabaptist Mennonite Encyclopedia (GAMEO). Het artikel is geschreven in circa 1950, dus de jongste geschiedenis ontbreekt helaas.
Mooi project, ook dit draagt weer een steentje bij aan de oplossing van het woningtekort in Nederland.
Weg met die ouwe meuk.
jammer deze reactie
Jullie gelovigen zijn wel erg materialistisch voor iets wat compleet tussen jullie oren zit.
Jammer ook deze reactie.
Zullen we iedereen in z'n waarde laten ?
Uw reacties nopen mij u te wijzen op het boek van de emeritus psychiater Herman van Praag, getiteld "Het verstand te boven". De titel zegt het al: Er is meer dan uitsluitend het brein ofwel wat er tussen de oren zit. Van Praag legt dat voor iedereen begrijpelijk uit.
Het interieur en een kerkgebouw kunnen verdwijnen, maar God verdwijnt gelukkig nooit!
God, de Heer, zegt: Ik ben de machtige God. Ik ben het begin en het einde. Ik ben degene die er is, die er was, en die zal komen
openbaringen 1 vers 8
"Want waar twee of drie vergaderd zijn in Mijn Naam, daar ben Ik in het midden van hen" ("Mattheus 18:20)
Vanmiddag reed ik over de noodbrug richting Wormerveer. Tot mijn verbazing zag ik dat de kerkbanken uit de Vermaning gestapeld zonder bescherming op een aanhanger lagen. Hotsend en schuddend over het Zuideinde richting Zaanse Schans. Zo gaat men dus om met het cultureel erfgoed. Nog in overtreding ook: geen net over de lading op de aanhanger.
Niet in het gebouw,wel in de mensen!
na de titel gelezen te hebben was ik even bang dat het weer om Marcel van Rosmalen ging.
Dan had er waarschijnlijk boven gestaan: Hoe het toch nog gezellig werd in Wormer