Morgen wordt het House of Food heropend. Tot dusver is er € 2,1 miljoen in het project gestopt. Vier jaar geleden moest het door de gemeente van het faillisement worden gered.
Het House of Food heeft in totaal € 2,1 miljoen aan subsidie gekregen, vooral van Europa, maar ook van de Provincie Noord-Holland, het Rijk, Zaanstad, Wormerland, Oostzaan, de regio, Kamer van Koophandel en diverse Zaanse bedrijven.
Van het versterken van de voeding- en genotmiddelenindustrie en het stimuleren van samenwerking tussen bedrijfsleven, overheid en onderwijs is weinig terecht gekomen. De subsidiebedragen gaan naar huur (oplopend tot € 50.000 per jaar), inrichting van het pand en apparatuur (zo’n € 670.000). Voor externe communicatie-experts en promotie wordt minstens twee ton uitgegeven. Consultants staan voor € 1,2 miljoen in de boeken.
In 2011 is House of Food technisch failliet. De gemeente springt tevergeefs bij met een extra lening van € 50.000 (bovenop de subsidie van € 200.000) en staat vervolgens voor de beslissing om de zaak failliet te laten gaan of een doorstart te maken.
Een faillissement zou grote imagoschade betekenen en ook financieel nadelige gevolgen kunnen hebben. Er wordt gekozen voor de doorstart: “volledige financiële en imagorisico beheerst en afgewenteld” oordeelt B&W. Het heeft de gemeente minstens € 250.000 gekost – maar een faillissement had het dubbele kunnen kosten.
Een reconstructie
Op 22 augustus 2007 wordt het House of Food opgericht, een leerwerkfabriek die onderdeel is van de Stichting First in Food. Het eerste jaar laat een positief financieel beeld zien. Het Regionaal Economisch Samenwerkingsverband Zaanstreek Waterland (RES) geeft € 35.000,- subsidie die besteed gaan worden aan het inhuren van extern communicatieadvies en marketing. De Kamer van Koophandel geeft € 10.000, de Ondernemerskring Zaanstreek € 1.500.
In 2008 komt er € 17.500 binnen. De meeste kosten worden voor promotie gemaakt, zo’n € 22.000. De Kamer van Koophandel stort nog eens € 7.500, de Rabobank € 10.000.
Hieronder het publiek bij de opening in 2010.
2009: De kosten lopen op
In 2009 beginnen de kosten op te lopen tot € 76.000 – 56.000 daarvan gaat naar promotie. Maar ook de organisatie kost dit jaar ruim € 10.000. De ‘loonkosten’ staan voor € 114.000 in het jaarverslag. Er is ook een nieuwe subsidiegever: de Provincie Noord-Holland die voor € 51.000 bijdraagt.
In het jaarverslag wordt gemeld dat er in 2009 totaal € 342.935 aan subsidie is binnengehaald, en “voor dit project zijn er per 31 december 2009 nog voor € 1.774.314 aan subsidies toegezegd.” Men verwacht bijna 2 miljoen aan kosten te maken.
Daadwerkelijke activiteiten zijn minimaal. Er wordt weliswaar een ‘masterclass’ verzorgd, maar die kost € 36.646 (af te boeken als ‘promotie’).
Hieronder een impressie van de opening, meer films de House of Food YouTube-pagina.
2010: meer dan 1 miljoen
In het officiële openingsjaar 2010 (hier pdf van uitnodiging) loopt het totale subsidiebedrag op tot € 707.000. De toezeggingen overschrijden voor het eerst de magische grens van één miljoen: € 1.068.000. Daar staan kosten van € 957.000 tegenover.
De Provincie Noord-Holland draagt in 2010 nog eens € 1.500 bij, de gemeente Zaanstad € 200.000, Wormerland € 15.000 en Oostzaan € 10.000. Van de Provincie Noord-Holland is totaal € 300.000 ontvangen, van het rijk € 322.000. Innovatiecentrum Syntens doneerde € 183.000. Zaanse bedrijven zegden totaal € 250.000 toe.
Het geld wordt besteed aan inventaris (laboratorium) en loonkosten, er wordt voor € 373.000 uren geschreven terwijl ook subsidiegever Syntens € 134.000 terugkrijgt in de vorm van loonkosten. De firma “Ad First” staat voor bijna een ton in de boeken. Candour Consultancy krijgt € 108.000 uitbetaald, Cocon Vastgoed (ontwikkelaar van de Chocoladefabriek) € 24.000. Dat laatste bedrag is kennelijk niet voor een heel jaar – in een latere brief schrijft de gemeente dat het huurcontract voor drie jaar € 150.000 is.
2011: technisch failliet
Al in 2011 komt de klad erin bij House of Food / First in Food, er wordt voor € 641.000 op gebouwen en inventaris afgeschreven (nauwelijks een jaar oud) en er wordt een negatief bedrijfsresultaat van € 375.000 genoteerd. In 2011 komt er nog wel voor € 595.000 subsidiegeld binnen (o.a. rijk € 129.000, Europees € 335.000), daarvan is € 328.000 al uitgegeven. De loonkosten bedragen €150.000 (integraal uurtarief), terwijl ‘derden’ € 156.000 krijgen uitbetaald. Wat in al die uren gebeurt, is onbekend.
In feite is House of Food al in begin 2011 technisch failliet, de problemen zijn zo groot dat de huur niet langer betaald kan worden. Het college van B&W biedt uitkomst door een lening van € 50.000 te verstrekken. Dat wordt in een geheime commissievergadering aan de raad meegedeeld. Het bestuur moet een crisisteam samenstellen om uit de problemen te komen. Dat lukt niet. In juni 2011 dreigt opnieuw een faillissement, de huur kan niet worden opgebracht.
Imagoschade
De lening van € 50.000 beschouwt de gemeente inmiddels als oninbaar. Bovendien dreigt men op te draaien voor de provinciale subsidie. Er is namelijk al € 240.000 voorgeschoten door de gemeente, maar als de zaak failliet gaat, betaalt de provincie niet uit. Ook daarom moet faillissement worden voorkomen. Met verhuurder Cocon moet een regeling worden getroffen: een lagere m2-prijs en minder oppervlakte huren. De jaarhuur zou € 50.000 bedragen.
Een faillissement houdt in “dat het project als ‘mislukt’ aan de subsidieverleners verantwoord moet worden.” Aan de subsidies is namelijk de voorwaarde verbonden dat de investeringen tot minstens een 5-jarige exploitatie leiden. En het levert imagoschade op.
2012: negatief saldo
In 2012 ligt zaak dus zo goed als stil, er wordt afgesloten met een negatief saldo van € 82.000. De jaarrekening vermeldt dat de gebouwen en inventaris die voor € 670.000 is aangeschaft voor nu 2 euro in de boeken staat. Er wordt nog wel € 16.000 aan ‘integrale loonkosten’ uitbetaald en € 119.000 aan ‘derden’. De consultants van ERAC krijgen nog zo’n € 10.000 van First in Food.
In 2012 schrijft wethouder Barbara Visser – ook adviseur van het First in Food bestuur (als opvolger van Hans Luiten) – dat het “niet gelukt om het project ‘House of Food’ tot exploitatie te brengen.”
Meijdam
De gemeente zit sowieso diep in het project, niet alleen via de subsidie maar ook omdat Zaanstad een ambtenaar betaalt die gedurende heel 2009 en 2010 als programmamanager voor House of Food werkt.
Daarnaast is er de personele betrokkenheid. Hans Luiten en Barbara Visser adviseerden het bestuur, terwijl ex-burgemeester Meijdam voorzitter van de Stichting is namens de Ondernemerskring Zaanstreek. Hij is betrokken bij de subsidieaanvraag bij Europa en de gemeente.
Hieronder het bestuur in 2009. Later treedt ook Anneke Koster tot het bestuur toe. Bert Poot wordt opgevolgd door zijn Syntens-collega Bert Roerdinkholder, Luiten door Barbara Visser. Peter Blauw van Candour & Partners wordt Uitvoerend programmabureau.
In 2013 trad er een nieuw bestuur aan: voorzitter Ad van Vugt (directeur Exter b.v.) en penningmeester Wim van Amersfoort (voorzitter Raad van Bestuur Regiocollege).
“een klein deel uitgegeven”
Bij de overdracht zei voormalig bestuurslid Hans Boshuizen tegen Dagblad Zaanstreek dat het debacle vooral door “de crisis” kwam, maar geen nood: “Er is maar een klein deel uitgegeven aan onder andere de inrichting van het pand, en dat is ook allemaal netjes verantwoord richting de gemeente en provincie.”
Uit de jaarverslagen blijkt iets anders: een huur van €50.000 per jaar, een inventaris van € 670.000 die na een jaar op 2 euro wordt afgewaardeerd, communicatie-kosten van € 200.000 terwijl loonkosten, uren, consultancy, integrale uurtarieven, ‘derden’ die voor € 1,3 miljoen in de jaarverslagen zijn vermeld. Daarmee lijkt € 2,1 miljoen gewoon op te zijn.
(Dit artikel is gebaseerd diverse bronnen, o.a. op jaarverslagen en documenten die na een WOB-verzoek bij de gemeente Zaanstad zijn verkregen.)
Vooral het onderdeel "loonkosten" is nauwelijks gespecificeerd. We weten dat Syntens, Ad First, Candour en Erac gedeclareerd hebben. Maar de gemeente heeft genoegen genomen met deze posten. En het artikel is gebaseerd op stukken van de gemeente die als subsidiegever deze kreeg. Een zoektocht naar de bonnetjes is zeker interessant, we denken er over na maar het is een hele kluif voor De Orkaan. We kunne er niet even iemand een paar weken aanzetten..
Mag ik de jaarrekening die jij hebt inzien
De historie die je als streek op dit gebied hebt kun je gebruiken om lading te geven aan je verhaal en de verbreding te zoeken op wat de streek op het gebied van food kan bieden. Het is duidelijk dat dit tot nu toe niet over het voetlicht is gekomen. Het afgelopen weekend heeft House of Food een doorstart gemaakt met de organisatie van een leuk evenement. De nieuwe organisatie verdient een kans om zich neer te zetten. Want het zou zonde zijn als we als streek de verbinding met de voedselindustrie laten varen door de slechte ervaring uit het verleden. Maar los van die kans moeten we ook leren van het verleden om zo als gemeente meer te kunnen sturen op de uitkomsten van zo'n project dat door gemeenschapsgeld is gefinancierd.
Juist,
En daarom ben ik benieuwd naar de specificatie, om te leren.
Als ik mij goed herinner was het idee achter House of Foods: 'Wij in de Zaanstreek voeden Nederland, Daar moeten we wat mee doen, dat moet Nederland (en de rest van de wereld) weten.'
Echter, wanneer men ziet wat hier geproduceerd wordt is dat: soep in een pakje, pinda's in een zakje, koekjes in blik, mayonaise in een tube, mosterd in een potje en cacao in balen. Dat zijn allemaal genotmiddelen. Bovendien, al deze industrieën zijn in buitenlandse handen dus wat is daar nog 'Zaans' aan? Boeren en tuinders produceren ons voedsel. House of Food - foute naam, foute ambitie, dat moest wel mis gaan.
Palermo aan de Zaan ?
€ 156.000,00 onverantwoord betalen aan derden. € 670.000,00 afschrijven in 1 jaar, zou je als bedrijf moeten doen.
Faillissement kunstmatig uitstellen om subsidies veilig te stellen, lijkt mij ook niet kosher.
Er zaten toch voldoende zwaargewichten in het bestuur.
Waarschijnlijk hebben diversen , wellicht bevriende, " marketing eenpitters " hun uurtje factuurtje hobby kunnen uitleven.
Jammer dat een op zich goed iniatief zo strand, om dan te wijten aan de crisis is een zwaktebod.
Benieuwd wat er boven water komt. Mag toch verwachten dat er specificaties zijn van alle uiitgaven.
Is er een specificatie van de 1,3 miljoen euro , wie heeft wat ontvangen
Ik zou graag weten wie welke facturen heeft gestuurd tot het totaal van € 1,3 miljoen.
Is hier inzicht in te krijgen, staat dit in de jaarrekening, wie is de accountant??
Het is een ernstig verhaal is er wederhoor gepleegd?
Goed staaltje onderzoeksjournalistiek: chapeau!
Als je dit leest dan wordt je wel heel erg benieuwd naar de verantwoording van die bedragen. Wie heeft wat gedaan? Hoeveel reclame-uitingen en promotie-activiteiten zijn er geweest? Waar zijn die activiteiten geweest of uitingen geplaatst? Hoeveel bedrijven zijn er benaderd om zich hier in de streek te gaan vestigen? Hoeveel nieuwe bedrijven zijn er daadwerkelijk hier gevestigd? En waarom kwamen de bedrijven uiteindelijk niet?
Dit verhaal doet me denken aan het fiasco van het IKTC. Ook daar verdampte het geld zonder resultaten.
De aanpak is denk ik ook verkeerd geweest. Zaanstad heeft op dit moment helemaal niet het imago van een 'Food stad'. Dus zal het ook niet snel bedrijven gaan trekken. Pas als het publieke beeld is dat we een stad zijn waar het draait om Food, dan komen daar ook de bedrijven op af.
Zaanstad is de lekkerste stad van Nederland... alleen niemand weet dat nog.