Na ruim acht jaar wachten gaat Stadsherstel haar cadeautje eindelijk uitpakken. Het Calff-huis aan de Westzijde 38 in Zaandam wordt voorbereid op onderhoud en restauratie. Zo wordt asbest-onderzoek uitgevoerd terwijl ook de tuin aangepakt wordt. In januari moeten de werkzaamheden beginnen.

In augustus 2016 schonk mevrouw M.C.W. Olthof-Mulder het historische huis aan de vereniging ‘Vrienden van Stadsherstel’. Ook liet zij een deel van haar vermogen na aan de nieuwe eigenaar om het pand te restaureren. Volgens haar zoon Alberto zou dat om € 2 miljoen gaan. Mevrouw Olthof overleed in oktober 2016.

Onderzoek en een eventuele restauratie door Stadsherstel is tot nu toe uitgebleven omdat Alberto Olthof nog in het huis woonde en niet van plan was te vertrekken. Alberto mocht, zoals bepaald was in het testament, eerst nog één jaar gratis in het pand wonen. Vervolgens besloot Stadsherstel dat hij ‘in plaats van één jaar vijf jaar gratis in het gehele pand mocht wonen.’ Stadsherstel wilde Alberto ook daarna kostenloos in het pand laten wonen maar wilde onderhoud uitvoeren en asbest-onderzoek doen. Inmiddels zijn acht jaar verstreken sinds de dood van de vorige eigenaresse.

Asbestonderzoek

In juli 2020 beloofde Stadsherstel dat als verhuizing bij een restauratie noodzakelijk zou zijn, Alberto Olthof daarna weer terug in het huis zou kunnen waarbij Stadsherstel zou helpen bij het vinden van een passende wisselwoning.

Olthof ging daar niet mee akkoord. Al vrij snel na de dood van zijn moeder zijn de verhoudingen met de nieuwe eigenaar sterk bekoeld. Hij stelde eerder tegenover De Orkaan dat zijn gezondheid het niet toeliet dat hij lange tijd ergens anders verblijft. In een recent gesprek met De Orkaan zegt hij dat hij nog steeds ernstige gezondheidsklachten heeft: ‘een combinatie van pijn en afwezigheid van slaap maakt je vroeg of laat gek’.

Bovendien zou een verbouwing helemaal niet nodig zijn omdat het pand prima in orde was. Het asbest-onderzoek was volgens hem overbodig, er zou alleen asbest zijn ‘op plekken waar vrijwel niemand komt. Het gezondheidsrisico is 0,0 procent.’ Olthof had zelf ook asbestonderzoek laten doen, ‘gewoon door een veiligheidsdienst’, maar dat was niet acceptabel volgens Stadsherstel.

Rechter

Olthof dreigde naar de rechter te stappen om in het huis te mogen blijven. De partijen troffen elkaar inderdaad voor de rechtbank waar Stadsherstel en Olthof een gezamenlijke verklaring hebben getekend volgens Stella van Heezik van Stadsherstel. Olthof zou daarbij hebben toegezegd het pand te verlaten. Dat gaat gebeuren op 6 januari 2025.

Alberto Olfhof verhuist met pijn in het hart: ‘Ja, het is nu afgelopen’. Volgens Olthof zorgde de rechtbank in Amsterdam nog voor een jaar uitstel maar daarna zijn er volgens hem nauwelijks mogelijkheden meer omdat bij een volgende juridische procedure hij toch uit het huis zou moeten: ‘Ik had nog hoger beroep kunnen aanspannen. Maar dat mocht ik thuis niet afwachten, dus Stadsherstel zou dan al maanden in dit huis bezig zijn geweest.’

‘De rechter vindt: “zij zijn eigenaar, dus zij mogen hun gang gaan”. Dat maakt dat mijn vertrouwen in het rechtssysteem een beetje ondermijnd wordt, om het voorzichtig te zeggen’.

Restauratie

Het eerdere aanbod van Stadsherstel dat hij zou mogen blijven wonen in het pand is dus ingetrokken door Stadsherstel: ‘hij moet er echt uit, hij kan niet terugkeren.’ Volgens van Heezik is dat besloten nadat er verschillende gesprekken met Olthof zijn gevoerd die juist als doel hadden dat hij gewoon kon blijven zitten.

‘Maar wij hebben natuurlijk de afspraak met degene die dat pand aan ons geschonken heeft, dat wij het pand zouden onderhouden. En natuurlijk ook restaureren. Wij zijn voor monumentenbehoud en dan kan het natuurlijk niet zo zijn dat een gebruiker in een pand zit die tegen onderhoud is. We zijn jaren bezig geweest, ook met bemiddeling van vrienden van hem om het voor elkaar te krijgen. En dat lukte maar niet. Dit is de enige manier waarop wij het pand kunnen onderhouden.’

Terugkeer is nu geen optie meer:

‘Als hij weer terugkomt hebben we precies hetzelfde verhaal. Als het pand geschilderd moet worden of als er een probleem is met het onderhoud moeten wij dat ook kunnen uitvoeren. En dat kan gewoon niet met meneer Olthof. Heel jammer, maar dit was absoluut niet zoals wij dat gewild hadden, maar dit is de enige manier.’

Olthof verhuist naar de Herengracht maar daar is voor zijn eigendommen te weinig ruimte: ‘Ik moet eerst het huis leegmaken. Dan moet ik driekwart van mijn verzameling afstoten. Omdat er in geen enkel ander huis zoveel plek Is’.

Tuinhekken

Ook in het pand blijven wonen tijdens het onderhoud stuitte op bezwaren van de bewoner, maar ‘hij wilde niks’ volgens Stadsherstel. De optie om te beginnen met de tuinhekken aan de voorkant, werd aanvankelijk geaccepteerd, Van Heezik: ‘na lang praten kreeg ik dat voor elkaar en even later belde hij op: “Nee, Ik wil het toch niet hebben”.’

De oplossing die er nu is, pakt voor Olthof ongunstiger uit dan de eerdere aanbiedingen, want nu moet hij er definitief uit. Van Heezik: ‘Ja, en dat is iets wat wij helemaal niet gewild hebben’.

Het pand kan zo niet blijven volgens de eigenaar: ‘We willen onderhoud aan het pand uitvoeren, we worden er ook regelmatig op aangesproken “Waarom knappen jullie het pand niet op?” Het ziet er ook gewoon niet meer uit.’

Het huis werd in 1704 gebouwd door reder Nicolas Calff, in 1717 bezochten Czaar Peter de Grote en tsarina Catharina de woning. Het huis is een Rijksmonument.

Monet

Ook de Stichting Monet is betrokkene. Het luchthuis zou tegen kostprijs voor een periode van 10 jaar ter beschikking worden gesteld aan de Stichting Monet in Zaandam. Dit huis heeft een link met Monet: het is mogelijk dat het luchthuis op twee schilderijen van Monet is afgebeeld.

Door Piet Bakker. Extra informatie van Stadsherstel en Alberto Olthof. Zie ook eerder nieuws op De Orkaan. Foto’s: De Orkaan.