Oktober is door I-FIKZ uitgeroepen tot Cacao-maand.

Het rauwe festival dat het lef heeft onze bonkige Zaanse industrie op het schild te hijsen, vindt dat het buitenlandse cacaoboontje van rond de evenaar in ons DNA zit.

Een klein beetje Zaans nationalisme is ons niet vreemd en we waren daarom dan ook apetrots dat Wormerveer zelfs ‘het historisch epicentrum van de cacao-industrie’ werd genoemd.

Nog blijerder werden we van onderstaande tweet van Pauline Gingnagel van Zaans Gedaan:

Een historische vondst! We verwachtten verslaggevers, over elkaar heen buitelende historici, DWDD, Pauw (toch al kind aan huis) en een hoop bombarie. Maar… niks van dit alles. Omdat het stil bleef hebben wij Pauline van cacaolab maar eens gevraagd of we zelf misschien wat te enthousiast waren over haar tweet.

Pauline mailde ons het volgende:

Alle boeken over cacao en chocolade vermelden het wel: de Amsterdammer Van Houten deed in 1828 een revolutionaire uitvinding. Door het persen van de cacaomassa (de gemalen cacaobonen) wist hij de cacaoboter (de helft van de boon!) te scheiden van de eigenlijke cacao. Die werd daardoor veel minder vet en daardoor werd de cacaodrank (cacao werd alleen maar gedronken) een stuk beter te genieten. Kortom: door Van Houten kreeg je de droge cacaopoeder die je makkelijk kon mengen met water of melk: onze beroemde Nederlandse chocolademelk van de “Koek en Zopie”. Typisch Nederlands, maar nog geen twee eeuwen oud. Later verhuisde Van Houten naar Weesp waar hij een grote fabriek bouwde.

Over de geschiedenis van de cacaoverwerking in Nederland van voor 1828 is eigenlijk heel weinig bekend. We weten weinig van de werking van de cacaomolens , hoeveel cacao er precies werd verwerkt en hoe de cacaokoekjes er uitzagen. Die laatste werden geraspt boven heet water, daarna gemengd met meel en specerijen tot een vette, dikke cacao-drank. Altijd nieuwsgierig naar nieuwe feiten doorzocht ik oude kranten. Om op iets bijzonders te stuitten: in de Oprechte Haerlemse Courant van 1667 vond ik een advertentie van twee broers die

….”de beste ende suyverste poeyer van cacao …synde kostelyck van smaeck ende nyet duyr” verkopen. Dat deden ze op de markt, naast de Waag in Amsterdam.”

Dus toen al cacaopoeder? Dat is al een vondst op zich. Maar mijn mond viel pas echt open toen ik de naam van de verkoper zag….:

“de Gebroeders van Houten, van Weesp”. Zij verkopen hun waar als “nieuwelijk geinventeert (…) ”.

Dit gegeven is helemaal nieuw. Met alle respect voor de Van Houten uit 1828: moeten we dit misschien als de echte uitvinder gaan zien? Zover zal het wel niet komen, maar ik zoek door en houd u op de hoogte!!

Wordt vervolgd dus! Zien jullie wel dat het wél nieuws is?

reclame-ansichtkaart-van-houten
Reclame ansichtkaart Van Houten met zicht op Zaans goed

Als je meer te weten wil komen over ons ‘historisch epicentrum van de cacao-industrie’ vaar dan gewoon een keer lekker mee. Elke zaterdag in oktober heb je de kans. 1 oktober is de eerste Zaansafari die in het teken van cacao staat. 

De prachtige Van Houten Reclame komt uit ons minstens zo prachtige gemeentearchief.