Op 17 januari 1942, een ijskoude zaterdag, werd Zaandam als eerste gemeente in Nederland ‘Jodenvrij’ gemaakt.
Drie dagen eerder hadden Joodse Zaandammers een brief met de kop: ‘Aanwijzingen voor de evacuatie uit Zaandam’, ontvangen. De eerste aanwijzing luidde: ‘U dient op eigen gelegenheid Zaterdag, 17 januari 1942 uit Zaandam te vertrekken.’ En aanwijzing elf was: ‘Niemand mag na vertrek uit Zaandam naar deze plaats terugkeeren.’
De rest is geschiedenis, en achter die geschiedenis staat een levensgroot rood uitroepteken: laat dit toch niet meer gebeuren!
Vrijdag 26 januari komen mensen om 12.00 uur samen op de Joodse Begraafplaats, Westzanerdijk 310-312, Zaandam. Het herdenkingsprogramma ziet er als volgt uit:
- Opening door Ruben Boas, voorzitter Joodse Gemeente Noord-Holland Noordwest.
- Toespraak door burgemeester Hamming van de gemeente Zaanstad.
- Gedichten voorgedragen door kinderen van de openbare school de Dijk West.
- Gebed voor slachtoffers van het Nazi Regiem door Rabbijn Shmuel Spiero.
- Ter nagedachtenis aan de 177 joodse Zaanse slachtoffers worden alle namen opgelezen.
- Jizkor door Rabbijn Shmuel Spiero.
- 2 minuten stilte.
- Bloemlegging door verschillende organisaties.
- Afsluiting door Ruben Boas.
- Defilé langs het monument.
Mannen/jongens dragen een hoofddeksel op de begraafplaats
Met Monumenten Spreken maakten wij onder meer een film over de familie Drilsma van de Gedempte Gracht. Ook zij overleefden de Tweede Wereldoorlog niet.
Update: onder dit artikel kan helaas niet meer worden gereageerd omdat zich een onfrisse discussie ontspon.
Door: Merel Kan, info 4 en 5 mei Comité Zaanstad, Monumenten Spreken
