Burgemeester Hamming sluit een tweede verlenging van de proef met het preventief fouilleren in 2020 niet uit. Volgens hem is het “geoorloofd om door te gaan met preventief fouilleren zolang er geen duidelijke daling van (vuur)wapenincidenten in het specifieke gebied plaatsvindt.”

Dat ‘veiligheidsrisicogebied’ is Zaandam Centrum en Poelenburg / Peldersveld. Begin 2019 is daar preventief fouilleren voor een half jaar toegestaan. Begin juli is dat voor een half jaar verlengd.

De gemeenteraad zal niet over de verlenging worden geraadpleegd, de eventuele verlenging zal Hamming “in de gezagsdriehoek bespreken.” In die driehoek (politie, Openbaar Ministerie en burgemeester) is ook de verlenging van juli afgetikt.

GroenLinks stelde vragen over die verlenging: “Waarom heeft de burgemeester de bevindingen van het eerste half jaar niet met de raad gedeeld, voorafgaand aan het verlengen van de proef?” Volgens Hamming is dat niet nodig, het instellen van een ‘veiligheidsrisicogebied’ is zijn bevoegdheid. En hij heeft dat besproken in de “gezagsdriehoeken van 23 mei en 19 juni 2019”.

Daarna, op 28 juni 2019 is het rapport ‘Preventief fouilleren Evaluatie aanwijzen veiligheidsrisicogebied gemeente Zaanstad’ 2019 ter informatie naar de gemeenteraad gestuurd.

Wapenincidenten

GroenLinks vaagt Hamming of “enkel de constatering dat er enige vondsten zijn gedaan” wel een voldoende onderbouwing is voor het voortzetten van de proef? Dat klopt volgens Hamming, maar dat is geen aanleiding de proef niet te verlengen:

“De burgemeester is het ermee eens dat het enkele gegeven dat er wapenvondsten zijn gedaan, niet voldoende motivering is om automatisch door te gaan met de inzet van preventief fouilleren. Er wordt echter ook gekeken naar de aantallen, ontwikkelingen, ernst en impact van de wapenincidenten.”

Dat was kennelijk zodanig dat tot verlenging is overgegaan. Volgens Zaanstad is er een “breed draagvlak” voor het fouilleren en heeft het Sociaal Wijkteam een “overwegend positieve houding” geconstateerd.

Arrestanten

In de eerste helft van 2019 waren elf acties waarbij 1261 mensen zijn gecontroleerd en 441 voertuigen zijn doorzocht. Daarbij werden 35 wapens aangetroffen waarvan 23 steekwapens. Bij de acties werden 25 mensen gearresteerd, in 15 gevallen wegens overtreding van de Wet Wapens en Munitie (WWM). GroenLinks wilde ook weten waar die anderen voor gearresteerd werden maar Zaanstad wil dat niet zeggen “in verband met privacywetgeving” maar het zou om “overtreding van de Wegenverkeerswet, de Opiumwet en/of voor vermogensdelicten” gaan.

En wat gebeurde er met die arrestanten? Dat weet de gemeente niet:

“De politie heeft alle personen die zijn aangehouden conform de strafrechtelijke richtlijnen afgehandeld en aangeboden bij het Openbaar Ministerie. Het is onbekend in hoeverre dit inmiddels heeft geleid tot vervolgingen.”