Voor de oplettende tv-kijker was het waarschijnlijk al opgevallen: onze eigen burgemeester Hamming was gisteren te zien in een uitzending van EenVandaag. Hij sprak over de blokkade van de opvanglocatie aan de Gerrit Bolkade vanwege problemen met brandveiligheid en stroomvoorziening.
Eind vorige maand schreven we er al over: het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) had het voornemen om al op 9 of 10 september de eerste asielzoekers te verwelkomen. Volgens de gemeente Zaanstad voldeed het COA echter niet aan de voorwaarden op het gebied van (brand)veiligheid en stroomvoorziening. Er ontbraken ook berekeningen en rapporten. Met een dwangsom van € 30.000 per dag (met een maximum van € 15 miljoen) wist de gemeente de snelle opening te voorkomen.
Het streven van het COA was om vóór 1 oktober de gebreken te hebben opgelost, maar dat is niet gelukt. De bedoeling is nu om voor het eind van 2024 de eerste asielzoekers te huisvesten, maar die datum komt al snel dichterbij. Volgens zowel het COA als Zaanstad wordt er gestaag voortgang geboekt.
Niet over onze rug
Uit cijfers van EenVandaag blijkt dat 1 op de 5 gemeenten een opvanglocatie voor asielzoekers heeft die het COA nog niet gebruikt, ondanks de grote vraag vanuit Den Haag. In Zaandam speelt echter iets anders: Hamming gaf in de uitzending aan dat hij zich overvallen voelde door het COA. Op 5 september appte COA-voorzitter Schoenmaker naar Hamming dat de instroom vooralsnog gepland stond op 9 of 10 september. Dit tot grote schrik van Hamming.
‘Toen dachten wij: dit kan niet mogelijk zijn, dit is onverantwoord, niet veilig. We willen geen Schipholbrand-achtige taferelen hier; het moet eerst veilig en brandveilig zijn, en tot die tijd komt hier niemand op het schip.’
Hamming legde de opvangorganisatie een dwangsom op voor het geval ze zonder toestemming van de gemeente asielzoekers op de volgens de inspectie onveilige boten zouden laten verblijven. Hamming benadrukt, net als andere burgemeesters: ‘Vergunningen zijn noodzakelijk; daar mag nooit omheen gewerkt worden, ook niet als de druk enorm is.’ Hij begrijpt dat de druk in Ter Apel hoog is, ‘maar niet over onze rug en zeker niet over de rug van de veiligheid van vluchtelingen.’
It takes two to tango
De opvangorganisatie heeft te weinig slagkracht, stelt Hamming. Hij hoopt op extra expertise vanuit het Rijk om het COA beter te ondersteunen.
‘Het COA is een opvangorganisatie, geen ontwikkelorganisatie. Als je dat er ook bij moet doen, dan moet je daarvoor ruimte en expertise vanuit het Rijk krijgen om dit goed te doen. We hebben vaak gezien dat dat onvoldoende was.’
Niet alleen de houding van het COA, maar ook die van het kabinet frustreert Hamming. Hij hoeft niet te rekenen op een telefoontje van Faber, zelfs niet als hij zelf probeert contact op te nemen.
‘Wij hebben er echt alles aan gedaan en met man en macht gewerkt om te zorgen dat dit gefixt wordt. Maar it takes two to tango. En zeker bestuurlijk gezien hebben we dat gewoon de afgelopen tijd zeer gemist.’
Door: Nick Boeske. Info: EenVandaag uitzending en eerdere artikelen. Foto: uitzending en De Orkaan.
