De bewonersvereniging Haaldersbroek stelt stevige voorwaarden aan het plan om de Zaanse Schans af te sluiten voor toeristen zonder kaartje. Voor de bewoners betekent dit plan een grote verandering van hun leefomgeving. Ze eisen vrije toegang, geen extra parkeerdruk en veilige fietsroutes.

Gisteren – 22 april – spraken de Haaldersbroekers met de gemeente over hun zorgen. Ze wonen namelijk direct naast de Schans en voelen de gevolgen van het plan als geen ander. Op 13 mei ligt het voorstel bij de gemeenteraad.

Toegang

De belangrijkste eis van de bewoners is dat zij en hun gasten 24 uur per dag gratis toegang houden tot de Zaanse Schans, ook als het gebied straks wordt afgesloten met hekken. Dat is nodig omdat Zaanstad vanaf 2026 een toegangsprijs voor toeristen wil invoeren (€ 17,50), bedoeld om het toerisme te reguleren en inkomsten te genereren. Maar voor de bewoners draait het om meer dan regulering:

‘De historische echte Zaanse Schans is Haaldersbroek, en wij voelen ons verbonden met de Zaanse Schans en het erfgoed en willen meewerken aan beperken van het toeristenaantal op de best mogelijke manier, maar daarbij niet onze achtertuin verliezen.’

Parkeren

De gemeente wil extra parkeerplekken aan de zuidkant van de Leeghwaterweg, maar daar zijn de bewoners sterk op tegen. Zij willen dat alle toeristenauto’s en bussen aan de noordzijde van de Leeghwaterweg blijven, zoals ze ook al in eerdere mobiliteitsplannen hebben voorgesteld. Volgens hen staan de toegangswegen aan de zuidkant bij drukte helemaal vast, waardoor niemand er nog door kan. En dat is een probleem als je naar je werk moet of als er een ambulance langs moet.

Als alternatief stellen ze opnieuw voor om een parkeergarage achter het Zaans Museum te bouwen, een plan dat al langer rondgaat. Ook het parkeerterrein bij de Burger King langs de A7 komt weer op tafel. Vanaf daar kunnen bezoekers met busjes naar de Schans worden gebracht. Met een reserveringssysteem en een ‘vol = vol’-regeling blijft het verkeer beheersbaar en blijft hun wijk bereikbaar.

Kalverringdijk

De Kalverringdijk zal als fietsroute verdwijnen zodra de Zaanse Schans wordt afgesloten voor publiek. Dat betekent dat fietsers straks niet meer over de Schans kunnen rijden. Zolang het nieuwe fietspad er nog niet ligt, willen de bewoners dat de alternatieve route via de Engewormerweg eerst veilig wordt gemaakt.

Volgens hen is fietsen daar nu levensgevaarlijk: de fietsstroken zijn zo slecht dat je op de rijbaan moet rijden, wat opnieuw voor gevaarlijke situaties zorgt. Ze pleiten voor spoedreparatie en stellen voor om er een ‘auto te gast’-situatie van te maken, zoals achter het Zaans Medisch Centrum.

Daarnaast vragen ze betrokken te worden bij de aanleg van het nieuwe fietspad, omdat de drukte op de route zal verdubbelen als straks alle fietsers om de Schans heen moeten: ‘De nieuwe fietsroute wordt twee keer zo druk.’ Ook willen ze dat fietsers voorrang krijgen op de rotonde bij de Schans en dat de snelheid op de Leeghwaterweg omlaag gaat naar 50 km/u, tot voorbij het laatste huis op de Haaldersbroekerdwarsstraat.

Leefbaarheid

De bewoners benadrukken dat ze het reguleren van toerisme ondersteunen. Zaanstad verwacht met de nieuwe toegangsregeling € 1,8 miljoen betalende bezoekers per jaar, waar het er nu nog € 2,6 miljoen zijn. Maar de Haaldersbroekers willen wel dat hun leefbaarheid wordt beschermd:

‘Ook wij zien voor- en nadelen in dit plan tot beteugeling van ongebreidelde groei van toerisme, zodat wij als bestuur onze bewonersleden zullen aansporen tot constructief overleg en medewerking, daar waar het de belangen van de bewoners of Haaldersbroek zelf als Rijksmonument niet schaadt.’

Lees ook:

Door: Nick Boeske. Info: Raadsinformatiesysteem Zaanstad en eerdere artikelen. Foto: Rick Nieborg.