De plannen van Zaanstad om het woeker-onkruid Japanse duizendknoop uit te roeien met het omstreden chemische bestrijdingsmiddel Roundup krijgt weinig steun.

GroenLinks, ROSA en de PvdD hebben kritische vragen gesteld. Op de Facebook-pagina GroenZaans hebben zich vrijwilligers aangemeld om de planten op milieuvriendelijke manier te bestrijden.

De Japanse duizendknoop komt op 45 plaatsen in Zaanstad voor, onder andere op ‘De Belt’ in Zaandam (achter het station). De kosten voor de bestrijding in 2018 zijn opgelopen tot € 150.000. Bestrijding met Roundup zou op € 40.000 per jaar neerkomen.

Sinds 2015 is het op openbare plaatsen verboden om Roundup te gebruiken. Het middel is omstreden omdat het kankerverwekkend zou zijn en schadelijk voor andere gewassen is. In de EU is in 2017 het middel nog 5 jaar toegelaten.

Volgens Zaanstad is Roundup (glyfosaat) noodzakelijk omdat de resultaten van natuurvriendelijk bestrijden nihil zijn. Het is geprobeerd door schapenbegrazing en maaien. In 2017 en 2018 is geeëxperimenteerd met het injecteren van heet water in de bodem om de wortels te doden. De plant handmatig bestrijden door uitsteken en/of uittrekken is volgens de gemeente “zwaar en secuur werk en daarom geen serieuze optie om de plant te bestrijden.”

Kosteneffectief

Het college wil “bij wijze van uitzondering” de plant bestrijden met Roundup. Volgens Zaanstad wijst onderzoek van de stichting Probos en de Universiteit Wageningen uit bestrijding van Japanse duizendknoop met glyfosaat het meest kosteneffectief is. Het wordt op de website van de universiteit als ‘redelijk’ effectief omschreven.

GroenLinks, ROSA en de PvdD zijn tegen het gebruik van Roundup. Zij beschuldigen het college van een verkeerde voorstelling van zaken. In de brief van de gemeente staat:

“vrijwilligers van het ZNMC [Zaans Natuur- en Milieucentrum] en het Milieu Kontaktbeheer Zaanstad zien de Japanse duizendknoop als een bedreiging voor de biodiversiteit. Zij erkennen dat de plant alleen met glyfosaat bestreden kan worden en stemmen in met een beleidswijziging.”

Volgens de vragenstellers hebben de natuurorganisaties dat nooit ‘erkend’. In Dagblad Zaanstreek zegt de gemeente dat het om Loek Vlaanderen van KMZ zou gaan. Dat valt niet te controleren omdat Vlaanderen eind maart is overleden. Ook het verhaal dat Monique Zonneveld namens KMZ ingestemd zou hebben moet op een fabeltje berusten. Op Facebook schrijft ze:

“Weg met Roundup. Is kankerverwekkend, slecht voor ons grondwater en veroorzaker van de achteruitgang van de dieren en insecten in Nederland.”

Volgens Zonneveld is KMZ faliekant tegen het gebruik van Roundup:

“Kontakt Milieubeheer Zaanstreek vindt dat er geen Glyfosaat (RoundUp) ingezet moet worden in onze gemeente.
Het is enorm giftig en zorgt voor enorme langdurige vervuiling van bodem en (oppervlakte)water.”

Door de gemeente zou overigens in 2018 al een ‘Plan Exotenbestrijding’ gemaakt worden. Dat is nooit gebeurd.

Doodtreiteren

GroenLinks, ROSA en de PvdD stellen ook dat de gemeente de conclusies van Probos onjuist weergeeft:

“In het rapport van de stichting Probos ‘Praktijkproef bestrijding Japanse duizendknoop’ staat op blz. 9 dat ‘wanneer de kosten afgezet worden tegen de absolute effectiviteit van de bestrijding, de methoden uittrekken en maandelijks maaien het meest kosteneffectief zijn’. Waarom zeggen B&W dan In de raadsinformatiebrief dat volgens Stichting Probos bestrijding met glyfosaat het meest kosteneffectief zou zijn?”

Op de Facebook-pagina GroenZaans wordt de suggestie gedaan om samen met bijvoorbeeld Werkom de bestrijding van deze exoten aan te pakken. Dat zou dus door maaien en uitrekken – samen met vrijwilligers – gedaan kunnen worden: “Misschien een actie zoals al met zwerfvuil gebeurt. Japanse-knoop-estafette naast de zwefvuilestafette.”

ROSA’s Hans Kuyper ondersteunde dat idee:

“Het gaat om 45 locaties. Onder de aanhang van GL, PvdD, ROSA en GROENzaans moeten toch genoeg vrijwilligers te vinden zijn? Als de gemeente via Werkom de struiken weghaalt, kunnen die vrijwilligers de nazorg doen. Je moet die duizendknoop namelijk ‘doodtreiteren’.”

Zo’n actie is eerder in de Kalverpolder uitgevoerd om de berenklauw te bestrijden.