Hoewel New York bekend staat als het graffitimekka, is er in Zaandam ook een interessante graffiti-geschiedenis te vinden. Langs de Provincialeweg, ter hoogte van de Houthavenkade, staat een tag (graffitihandtekening) van “Ego”, een van de pioniers van de Nederlandse graffiti. Voor wie er langs rijdt, lijkt het misschien op “doodgewoon” geklieder, maar er schuilt veel geschiedenis achter.

Ego was onderdeel van de graffiti-epidemie die rond 1975 Amsterdam overspoelde en zich, zij het in mindere mate, ook naar de Zaanstreek verspreidde. Werkloosheid, verveling en de behoefte aan een nieuwe jongerencultuur brachten de graffitihype vanuit New York al snel naar Amsterdam, de eerste stad in Europa waar dit fenomeen op grote schaal opdook. Binnen enkele jaren groeide Amsterdam uit tot de graffitihoofdstad van de wereld. De hele stad was bedekt met tags, throw-ups en pieces. Zelfs Keith Haring, de New Yorkse kunstenaar die in zijn eigen stad wel wat gewend was op het gebied van graffiti, kwam een kijkje nemen en stond versteld. “These guys over here are crazy; they bomb everything they can.”

Kunst of vandalisme

Bekende namen uit dezelfde tijd als Ego waren Shoe, High, Again, Dr. Rat, Diana Ozon en Hugo Kaagman. Graffiti heeft altijd twee kanten: enerzijds wordt het gezien als een kunstvorm, anderzijds als een vorm van vandalisme. Deze tegenstelling is ook terug te zien in de verschillende loopbanen van deze street artists. Terwijl sommigen actief bleven in de kunstwereld, werd een ander bijvoorbeeld een van de kopstukken van de F-side, de harde kern van Ajax.

Aangezien Ego al in de jaren ’70 actief was, moet hij nu rond de zestig zijn. In tegenstelling tot veel van zijn tijdgenoten lijkt hij zijn spuitbus echter nog niet aan de wilgen te hebben gehangen. Langs de route van Westpoort in Amsterdam, via de veerpont naar Zaandam, tot aan de Provincialeweg, is een spoor van Ego’s tags te vinden. Er gaan echter geruchten binnen de graffiti-scene dat “Ego” niet één persoon is, maar een groep die onder dezelfde naam opereert. Eén van hen zou nog steeds dagelijks actief zijn met graffiti, maar zeker is dit niet.

Is de tag van Ego ook ergens anders in de Zaanstreek te zien? Laat het ons weten in de reacties.

Door: Nick Boeske (De Orkaan). Info: documentaire Kroonjuwelen. Foto: De Orkaan.