Het onderzoeksrapport telt 32 pagina’s. Maar de boodschap kan in één zin worden samengevat: de veiligheid van recreatie op Park Nauerna kan niet worden gegarandeerd.
De kans dat water met afvalstoffen naar de oppervlakte komt, kan niet worden uitgesloten en de afdeklaag is verontreinigd, mogelijk met lood.
Een nieuwe schone en ondoorlatende afdeklaag zou een oplossing zijn, maar dat is niet alleen een dure oplossing, maar ook een tijdrovende.
Volgens de GGD is de manier waarop tot dusver de veiligheid van het park is onderzocht, niet bedoeld om recreatief gebruik te beoordelen.
“het toetsingskader dat tot op heden is gehanteerd om blootstelling te beoordelen, is niet toegespitst op recreatief gebruik. Het is gebaseerd op de Arbeidsomstandighedenregeling en biedt daarmee mogelijk niet voor alle groepen voldoende bescherming.”
Percolaatwater
Er zijn drie concrete problemen. Het eerste is ‘percolaatwater’, regenwater dat na contact met de onderlaag weer naar boven komt. De vondst van dit water (foto boven) is ook de directe aanleiding geweest voor de sluiting van het park. De GGD schrijft op basis van de onderzoeken dat het vrijkomen van percolaat niet (volledig) kan worden voorkomen. Nu wordt achteraf ingegrepen als er percolaatwater wordt aangetroffen.
“Bovendien is er een risico op het falen van het percolaatssysteem. Dat vergroot de kans dat er ooit percolaatwater aan het oppervlak komt.’
Welke chemische stoffen in percolaat kunnen zitten hangt af van het gestorte materiaal. Als jonge kinderen in aanraking komen met percolaatwater is het niet uitgesloten schrijft de GGD dat ze dat inslikken omdat ze regelmatig hun handen in hun mond steken.
“De mogelijke gevolgen daarvan zijn afhankelijk van de stoffen in het water, de concentraties daarvan en de hoeveelheid percolaatwater die kinderen binnenkrijgen. De risico’s kunnen variëren van een vervelende smaak in de mond tot misselijkheid of vele andere effecten die de vele chemische stoffen kunnen veroorzaken die in het percolaatwater zitten.”
De GGD adviseert om ‘preventieve maatregelen’ te nemen in plaats van correctieve maatregelen. In de praktijk betekent dat een nieuwe afdeklaag voor het park, een kostbare oplossing.
Afdeklaag
Het tweede probleem is de huidige afdeklaag zelf. Daarvoor is in de eerste fase van het project ‘licht verontreinigde’ grond gebruikt. Onderzoekers hebben in molshopen stukjes puin en kleine stukjes glas aangetroffen.
In ‘licht verontreinigde hergebruiksgrond’ mogen chemische stoffen in hogere concentraties aanwezig zijn dan in geheel schone grond. Dat ligt vaak rond een factor 5.”
De gebruikte afdekgrond mag loodgehaltes bevatten die hoger zijn dan wat tegenwoordig is toegestaan. De GGD benadrukt dat niet is vastgesteld of “er daadwerkelijk lood in de opgebrachte laag zit. Het betekent dat het er in kan zitten.”
“Voor recreatieplekken waar ook kinderen spelen is het uitgangspunt om dat te laten gebeuren om schone grond waarbij het ook niet mogelijk is dat kinderen in aanraking kunnen komen met stukjes glas. Als er inderdaad lood in de bodem zit of een andere stof die boven de achtergrond al schadelijk is, kan het toch onwenselijk zijn om mensen op licht verontreinigde grond te laten creëren, zeker als dat (bijvoorbeeld in de zomervakantie) dagelijks voor enkele uren gebeurt. De bovenste 50 tot 100 centimeter zou uit schone grond moeten bestaan.”
Ook deze constatering zou fataal kunnen zijn voor het recreatiepark. De toplaag zou geheel vervangen moeten worden.
Stortgas
Daarnaast kan er bij het storten en na de stort van afval stortgas vrijkomen. De GGD gaat specifiek in op zwavelwaterstof, benzeen en vinylchloride. Dat het eerste gas vrijkomt bij de stortplaats is onomstreden:
“Zwavelwaterstof geeft de karakteristieke rotte-eierenlucht die ook in de omgeving van Nauerna voor overlast zorgt. Stank kan leiden tot misselijkheid, overgeven, hoofdpijn en stress. De stank signaleert dat er iets aan de hand is en is een nuttige waarschuwing.”
Maar: “Op en rond Nauerna is stank het enige effect van zwavelwaterstof.”
Benzeen kan leukemie veroorzaken, vinylchloride kan (lever)kanker veroorzaken, in beide gevallen “bij langdurige blootstelling aan bepaalde concentraties.”
Uit de onderzoeksrapporten blijkt dat er in monsters hoeveelheden lood zijn aangetroffen die de ‘interventiewaarde’ overschrijden. Ook zijn er benzeenverbindingen gevonden die hoger zijn dan de interventiewaarde.
Hier ons dossier over park Nauerna en de problemen.