Ernstige ongelukken zijn er nog niet gebeurd, maar dat lijkt vooral een kwestie van tijd. De rotonde aan de Leeghwaterweg in Zaandam is de toegang tot het parkeerterrein van de Zaanse Schans maar wordt ook gebruikt door honderden fietsers, waaronder veel leerlingen van het Michaëlcollege. En dat zorgt voor gevaarlijke situaties.

Bij deze rotonde hebben automobilisten voorrang. Dat wordt aangegeven door haaientanden op de weg. Maar uit een snelle observatie blijkt dat veel fietsers zich hier niet aan houden. Een leerling zegt hierover: 

‘Niemand stopt daar toch, iedereen rijdt samen door, dan ga ik niet stoppen.’

Lars van Otterlo, docent aan het Michaëlcollege, bevestigt dit:

‘Het lastige is dat voertuigen voorrang hebben, maar veel fietsers, voornamelijk leerlingen, nemen deze voorrang toch. Daardoor ontstaan er gevaarlijke situaties.’

De onduidelijke situatie leidt niet alleen tot conflicten tussen automobilisten en fietsers, maar ook tot misverstanden. Automobilisten remmen vaak onverwacht, wat een kettingreactie veroorzaakt. Dit verhoogt het risico op ongelukken, zoals een leerling uitlegt:

‘Wij moeten eigenlijk voorrang geven, maar dat doet bijna niemand. Soms laten automobilisten ons uit beleefdheid voorgaan, maar dat maakt het lastiger om te bepalen wat je moet doen. Dat is soms best gevaarlijk.’

Conrector Ruud Stammers van het Michaëlcollege erkent de onveiligheid:

‘De onduidelijke voorrangssituatie zorgt ervoor dat mensen fouten maken. Bovendien maken de vele toeristen het extra ingewikkeld. Vooral buitenlandse toeristen hebben moeite met onze verkeersregels, wat soms gevaarlijke situaties oplevert.’

Richtlijnen

De school heeft meerdere keren contact gezocht met de gemeente en de provincie om de situatie aan te kaarten. De provincie geeft echter aan dat de rotonde voldoet aan de huidige richtlijnen en dat de situatie ‘duidelijk genoeg’ is. Volgens de provincie is het juist veiliger als fietsers geen voorrang hebben, omdat zij dan voorzichtiger zijn bij het oversteken.

De Fietsersbond is het daar niet mee eens. Zij pleiten ervoor om fietsers op deze rotonde voorrang te geven, net als bij andere rotondes binnen de bebouwde kom in Zaanstad:

‘Veel automobilisten geven fietsers toch al voorrang. Als dit structureel wordt, wordt het veiliger en duidelijker. Bovendien kan het verlagen van de maximumsnelheid op dit stuk weg bijdragen aan de veiligheid.’

De Fietsersbond stelt daarnaast voor om het hele stuk Leeghwaterweg tot aan het Michaëlcollege toe te voegen aan de bebouwde kom. Dit zou de maximumsnelheid verlagen naar 50 km/u en de verkeersveiligheid verbeteren. Ook wijzen ze op de CROW-richtlijnen, waarin staat dat de afstand tussen een rotonde en een vrijliggend fietspad minstens 10 meter moet zijn. Bij deze rotonde is die afstand slechts 6 meter, wat de situatie onduidelijk maakt.

Voorrang

De provincie zegt in gesprek te zijn met de gemeente Zaanstad over mogelijke oplossingen. Ze stellen dus dat de rotonde voldoet aan de richtlijnen, maar geven aan open te staan voor contact met belanghebbenden, zoals het Michaëlcollege en de Fietsersbond.

Docent Lars van Otterlo stelt ook voor om fietsers simpelweg voorrang te geven:

‘Je kunt de situatie heel eenvoudig oplossen door fietsers voorrang te verlenen. Dat gebeurt al in veel steden.’

De provincie blijft echter terughoudend. Ze verwijzen naar het onderscheid tussen wegen binnen en buiten de bebouwde kom en stellen dat veranderingen op provinciale wegen niet altijd wenselijk zijn vanwege hogere snelheden.

Ondanks de oproepen van het Michaëlcollege, de Fietsersbond en andere betrokkenen, blijft de situatie voorlopig ongewijzigd. Iedereen hoopt dat de provincie snel een maatregel neemt die de verkeersveiligheid bij de rotonde daadwerkelijk verbetert. Voordat er een ongeluk gebeurt.

Door Marijn Kerkhoven. Bronnen: Michaël College, Gemeente, Provincie Noord-Holland, Gemeente Zaanstad, Fietsersbond, Foto uit Google Streeview.