“Hoeveel geld zou Zaanstad eigenlijk uit moeten trekken voor een volwaardige lokale omroep?”

Dr. Andra Leurdijk, één van de externe deskundigen die voor Zaanstad en Wormerland de plannen van De Orkaan en RTV Zaanstreek voor de lokale omroep beoordeelde, moest nadenken over deze vraag van Marianne de Boer (LZ) maar kwam met een bedrag van ruim € 800.000.*

Zaanstad gaat uit van € 98.000 voor de lokale omroep. Daarmee was de toon gezet, ook collega-deskundige dr. Willem Koetsenruijter (Universiteit Leiden) gaf aan dat Zaanstad wel erg weinig over had voor lokaal nieuws.

Maar die € 98.000 was dus waar de aanvragers het mee moesten doen. En hoe ze dat deden speelde tijdens de vragenronde van het Zaanstad Beraad en de deskundigen een hoofdrol.

Nieuwe begroting

RTV Zaanstreek ging uit van bijdragen van € 11.750 van Wormerland en € 171.000 van Zaanstad, samen bijna € 183.000. De Orkaan ging uit van € 131.000 van beide gemeenten samen, € 121.000 van Zaanstad.

Nadat de plannen waren ingediend, kwam Zaanstad met de eis dat er een nieuwe begroting moest komen waarin de maximale bijdrage van Zaanstad € 98.000 was. De gemeenten vroegen ook een document waar de consequenties voor de plannen werden uitgelegd.

De Orkaan leverde een nieuwe begroting en een nieuw ‘ambitie-document‘. RTV Zaanstreek mailde dat het vooral gevolgen voor de personele bezetting van de studio zou hebben, maar leverde geen details en geen nieuwe begroting.

Dat viel verkeerd bij de raadsleden. Tjeerd Pietersma (PvdA) en Jos Kerkhoven (DZ) vroegen hoe de commissie die plannen zonder begroting eigenlijk had beoordeeld. Harrie van der Laan (POV) had zitten rekenen met de oude begrotingen en kwam tot de conclusie dat alle personeelslasten zouden wegvallen, het wordt ‘stuurloos’ volgens Van der Laan. De plannen kunnen volgens hem helemaal niet uitgevoerd worden, “waarom heeft de commissie dat geaccepteerd?” Pietersma: “De plannen van RTV Zaanstreek zijn een mission impossible met een subsidie van € 98.000.

Lijmpoging

Omdat De Orkaan veel minder vaste kosten heeft (er wordt geen traditionele radio en tv gemaakt maar video’s via YouTube en podcasts online uitgezonden) en veel meer eigen inkomsten heeft uit reclame, donaties en externe opdrachten, kan met de € 98.000 van Zaanstad nog steeds een sluitende begroting worden gemaakt waarin vrijwel alle ambities gerealiseerd kunnen worden, “De Orkaan kan het voor een ton, RTV Zaan kan dat niet” concludeerde Marianne de Boer.

Peter van Haasen (PVV) leidde uit de financiële randvoorwaarden af dat elke lijmpoging kansloos is: “Waarom denkt de de commissie dat samenwerking kansrijk is, als je ziet dat dat financieel niet mogelijk is?” Deze angst leefde bij meer fracties. “Waarom denkt de commissie dat De Orkaan en RTV Zaan nog tot elkaar kunnen komen?” vroeg Hans Kuyper (Rosa) zich af.

Vertrouwensbreuk

Het voorstel van B&W om de partijen toch weer bij elkaar aan tafel te zetten, stuitte op veel weerstand, “Waarom kunnen RTV Zaanstreek en De Orkaan samenwerken als college eerst een ‘grote vertrouwensbreuk” constateert” vroeg Natasja Stroo (GL) zich af.

Toch hoopten raadsleden dat het misschien nog zou lukken met een ‘goed gesprek’, de huiver om voor opheffing van RTV Zaan te stemmen was duidelijk voelbaar, Roland van Braam (SP) hoopte met een aantal collega’s nog op een lijmpoging. Bas Westerhof (CDA) wilde zelfs een nieuwe organisatie waarbij ‘onderdelen van RTV Zaan en De Orkaan konden solliciteren’. Maar dat is dus wettelijk onmogelijk, de gemeente moet kiezen uit de aanvragen die er nu liggen.

Digitaal

Welke gevolgen heeft de opheffing van één van de media vroeg Ahmad Eid (Denk), daar was de commissie duidelijk over: vrijwilligers kunnen altijd bij de andere partij terecht.

Het oordeel over de toekomst was ook duidelijk, Koetsenruijter: “digitaal gaat groeien, radio en tv niet”, Leurdijk: “De trend is online, ook voor ouderen.”

Donderdag praat het Zaanstad Beraad opnieuw over de plannen, maar dan is er ook een politieke discussie. Op de 16e valt de beslissing in de Raad. Op 14 en 21 praat en beslist de raad van Wormerland.

Het debat terugkijken kan hier (het begint na zo’n twee uur, dus even vooruit spoelen).

Lees ook: Zaanstad en Wormerland kunnen niet kiezen tussen De Orkaan en RTV Zaanstreek

* De NLPO liet in 2017 uitrekenen hoeveel geld je voor een lokale omroep voor een gemeente met 225.000 inwoners nodig zou hebben, dat was € 876.000. Daarvan kan je 9 mensen in dienst nemen en radio, tv en online doen. Dat is niet allemaal subsidie, de NLPO gaat er vanuit dat een omroep 40 procent zelf moet verdienen. (Zaanstad heeft 157.000 inwoners, Wormerland ruim 16.000 – samen 173.000).