Wethouder Hans Krieger (VVD) zag het al aankomen, er was weinig steun voor zijn plannen om de nieuwe toerismeregels een jaar uit te stellen. Hij gaat over zijn voorstel nadenken.

De raad van Zaanstad is tegen uitstel. Raadslid Tjeerd Pietersma (PvdA) kondigde een amendement aan als Krieger het omstreden plan niet terugtrekt. Gezien de stemming in de raad zal dat op brede steun kunnen rekenen.

Concreet gaat het om drie zaken die uitgesteld worden: differentiatie van de toeristenbelasting (waarbij die gekoppeld gaat worden aan de kamerprijs), strengere regels voor Airbnb en het watertoerisme (riviercruises) ook toeristenbelasting laten betalen.

Krieger schreef in het toelichting bij zijn uitstelplannen: “door de coronacrisis zit het toerisme in zwaar weer. Het college vindt het daarom onverstandig om op dit moment nieuw beleid voor  te voeren”. Dat schoot veel fracties in het verkeerde keelgat. De sector had namelijk zelf gevraag om andere tarieven, die zat helemaal niet te wachten op uitstel.

Jan van Run-Kvist, die namens de afdeling Zaanstreek van de Koninklijke Horeca Nederland insprak*, pleitte nogmaals voor aanpassing van tarieven en maatregelen tegen illegale (commerciële) Airbnb-verhuur waarbij vaak geen belasting wordt afgedragen. Raadsleden benadrukten nogmaals dat de hoge tarieven in Zaanstad tot minder toeristen leiden, iets dat ook door de gemeente wordt onderkend.

Krieger “wilde corona niet de schuld geven” en bij navragen door raadsleden bleek het uitstel daar ook niks mee te maken te hebben. Het uitstel had voor alle drie de zaken een andere achtergrond.

Toeristenbelasting

De toeristenbelasting werd voorlopig niet anders ingericht vanwege het geld (“de inschatting van het opbrengstpotentieel” aldus Krieger). “Elke differentiatie van toeristenbelasting kost geld” volgens de wethouder, “tenzij we 10 procent gaan heffen”. Zaanstad vraagt nu € 7 per overnachting per persoon. Die 10 procent zou echter op de kamerprijs slaan, net als Amsterdam nu doet, een gemeente waar Zaanstad graag bij aansluit. Volgens Krieger zouden bij alle kamers boven de  € 140 dan meer moeten worden betaald, terwijl alles daaronder de belasting lager wordt. Precies wat de sector wil.

Raadsleden wezen erop dat betere inning (ook bij Airbnb) de opbrengsten juist omhoog zouden brengen. Krieger ging er over denken. Wij verwachte door de Amsterdamse maatregelen overigens een ‘waterbed-effect’: meer overnachtingen in Zaanstad.

Airbnb

Bij Airbnb zat de pijn ergens anders: controle en handhaving zou te duur worden en niet opwegen tegen de opbrengsten. De raad was niet overtuigd: waarom niet slimmer handhaven (Marc Wit, CDA), handhaving anders inzetten of alvast de regels aanpassen en beginnen met de eenvoudige gevallen. Jan de Laat (GL) wist dat in zijn straat huizen permanent verhuurd worden via Airbnb, duidelijke onttrekking van woonruimte die eenvoudig was op te sporen.

Tjeerd Pietersma (PvdA) vond het moeilijk te verteren dat kosten de hoofdrol gingen spelen: “De kosten van handhaving mogen geen reden zijn om gemeentelijk taken niet uit te voeren.”

Het uitstel viel bij Annemarie van Nieuwameringen (VVD) totaal verkeerd: “ik sta op repeat, ik vraag al 5 jaar om strengere regels”. Wethouder Straat (inderdaad, alweer VVD) kondigde begin 2018 al strengere regels aan. Pietersma refereerde aan diverse moties over Airbnb waar niet op is gehandeld, vandaar dat hij nu een amendement overwoog (moties zijn verzoeken, een amendement is een harde beleidswijziging).

Watertoerismebelasting

En de riviercruises? Krieger wilde die sector niet ‘overvallen’ met nieuwe regels, maar gaf later aan dat er “geen man overboord was, als we watertoerisme later aankondigen”. Dat zou dus in de komende maanden nog steeds kunnen. Hoeveel dat op zou kunnen leveren is nog niet bekend. In 2019 ontving Zaanstad 235 riviercruise-schepen. Amsterdam vraagt € 8 per overnachting per passagier.

Al binnen 10 minuten was duidelijk dat de steun voor het uitstel ontbrak.

Foto boven: Krieger (links) en Pietersma (rechts).


* Uit de Tweet van Jan van Run-Kvist: “het was heel vervelend inspreken zonder dat je de mensen kan zien waar je tot spreekt. Het is ook veel minder effectief en efficient. Nog vervelender is dat je helemaal niet kan zien of en hoe mensen reageren op wat je zegt…