Burgemeester Hamming bezwoer de gemeenteraad dat het middel alleen ‘bij extreme overlast’ zou worden ingezet, maar een meerderheid van de raad kreeg hij niet mee: handhavers mogen buitenslapers in Zaanstad niet beboeten zoals in Amsterdam, Den Haag en Rotterdam nu al gebeurt.

PvdA, DZ, ROSA, GL, PvdD, SP, D66, Groep Lassooy en CU steunden het amendement waarmee de boete van € 160 uit de Algemene Plaatselijke Verordening (APV) verdween.

Hanneke Veurink (CU): ‘buitenslapen is geen pretje. We moeten zorgen voor onze daklozen in plaats van ze dieper de put in te helpen’. Anna de Groot (SP): ‘het heeft geen enkele zin buitenslapers te beboeten. Bovendien kan je een kale kip niet plukken.’ Natascha Stroo (GL): ‘waarom mensen beboeten waarvoor niet voldoen opvangplekken zijn?’ Eylem Köseoglu: ‘dakloosheid is geen probleem dat beboet moet worden maar moet worden opgelost.’ Melchior Mattens: ‘wat er gaat gebeuren is dat mensen van het ene struikgewas naar het andere worden verwezen’. Jos Kerkhoven (DZ) pleitte voor een ‘holistische oplossing’.

Opvangplekken

Een boete was geen oplossing, daar was bijna iedereen het wel mee eens. Maar een alternatief was niet zo snel voorhanden. Het zou ook niet altijd om een tekort aan opvangplekken gaan, het ging volgens burgemeester Hamming juist om mensen die alle hulp afwezen. Het speelt vooral in Zaandam-Oost waar met name arbeidsmigranten om kosten te besparen buiten of in auto’s overnachten. Het zorgt voor Zaanstad voor veel overlast, brandgevaar en onhygiënische toestanden.

Het middel zou in uiterste gevallen worden ingezet, op verzoek van Handhaving die dit in hun ‘gereedschapskist’ wilden. Menno de Haas (ROSA) vroeg zich af waarom hulpverlening niet geraadpleegd was: ‘bij het Leger des Heils zijn ze stomverbaasd over de aankondiging’.

Extreme overlast

Voor de toevoeging aan de gereedschapskist was ook steun van verschillende partijen. Jaap Keijser (POV): ‘we hebben dit instrumenten nodig voor mensen die extreme overlast veroorzaken.’ Marc Wit (CDA): ‘Zaanstad weet echt wat ze willen dus wij stemmen tegen de motie’. Fidel Lopes (VVD): ‘als de handhavers het willen zijn wij voor’. Niet iedereen krijgt meteen een boete volgens Lopes, hij had zichzelf recent ook onder een boete voor te hard rijden uitgekletst. Dus zo’n vaart liep het niet.

Erdogan Şahin (DENK, maidenspeech!): ‘als mensen keer op keer niet weggaan waar ze overlast veroorzaken, dan heb je dit nodig’. Natasja Cornelisse (PVV) vreest dat Zaanstad Amsterdamse buitenslapers gaat krijgen omdat daar al beboet wordt: ‘die mensen komen over het IJ’.

Maar ook bij de voorstanders van de boete waren twijfels over de uitvoerbaarheid. Marianne de Boer (LZ): ‘we zijn voor, maar hoe doen we dat dan? Sturen we die boete naar prullenbak 455?’

Uitslag (nieuwe digitale stemuitslag bij Zaanstad, handig!): motie aangenomen.

Door Piet Bakker op basis van raadsvergadering Zaanstad 30 januari 2025.