In februari is het 77 jaar geleden dat er een staking uitbrak in Amsterdam.
Razendsnel verspreidt deze zich ook over de Zaanstreek, onder meer omdat communistische verzetsstrijders de stakingsoproep ‘Staakt!!! Staakt!!! Staakt!!!’ stencilen en verspreidden vanuit een huis aan de Harenmakersstraat in Zaandam.
Op de Wilhelminabrug staat het monument dat de Februaristaking herdenkt, maar Erik Schaap pleitte, bij het verschijnen van zijn boek over de staking, voor een extra gedenkteken op de stoep van Harenmakersstraat 17. Dat komt er: vrijdag 22 september wordt de gedenksteen onthuld door waarnemend burgemeester Ruud Vreeman.
In een film die Monumenten Spreken over de staking maakte, komen vijf Zaanse ooggetuigen het woord.
- Bep Koeman-Westmijze (1915), de weduwe van verzetsman Gerrit Koeman, die betrokken was bij het organiseren van de Februaristaking in Zaandam.
- Chris Kabel (1928) die als jongen van twaalf de Februaristaking meemaakte.
- Wim Nieuwenhuijse (1938), telg uit een communistische verzetsfamilie, die twee jaar oud was toen de oorlog uitbrak.
- Dirk May (1913) die bij het gemeentelijke lichtbedrijf werkte en meedeed aan de Februaristaking.
- Cor Brak (1922) die was 19 jaar in 1941 en Mart ten Wolde (1925) was ook één van de deelnemers aan de Februaristaking.
De onthulling vindt aankomende vrijdag plaats om 11:30 uur bij de Harenmakersstraat 17 in Zaandam (rechterhuis op de foto van Google Streetview):
De foto’s van de getuigen zijn gemaakt door Anjo Kan voor Monumenten Spreken.
Geachte,
Ik sluit mij geheel aan bij het commentaar van de Orkaan. Ik weet uit eerste hand van mijn opa Cees Prins, drager van het verzetskruis hoeveel risico er is genomen. En niet alleen de stencils voor de Februari staking werden gedrukt door mijn opa en zijn verzet maten maar talloze andere pamfletten en kranten. Overigens lang niet allemaal CPN materiaal. Mijn opa bewoonde het huis aan de Haremakersstraat 17 in oorlogstijd samen met mijn oma, mijn vader en diens broer. Mijn opa heeft na de oorlog meerdere onderscheidingen ontvangen, die hij nooit droeg, weinig aandacht gaf en nooit naar buiten bracht. Hoewel persoonlijk verantwoordelijk voor het drukken en talloze andere verzetsdaden heeft hij dit altijd liever voor zich gehouden. Dit waren mensen die hun eigen leven en dat van hun geliefde op het spel zetten voor een ideaal, en overtuiging tegen kwaad, of beter gezegd liefde voor de medemens. Mijn opa en oma Prins voelde het simpelweg een plicht, waarna werd gehandeld. De oorlog heeft mijn opa op latere leeftijd alsnog ingehaald, hij heeft helaas zelf een einde aan zijn leven gemaakt omdat de herinneringen uit die tijd hem nooit geheel hebben kunnen verlaten.
Zelfs mijn vader, ook helaas overleden heeft als kind een kleine rol gespeeld in de verspreiding van het drukwerk. Mijn vader toen bijna 3 werd in de kinderwagen gestopt boven op een lading stencils. Zo werd dit verspreid in Zaandam, bij terugkomst zat mijn Pa weer een stuk lager in de kinderwagen. Diverse keren is mijn vader in die tijd op de schouders genomen door Duitse soldaten die wisten dat de drukker zich moest begeven op de Haremakersstraat met altijd diezelfde vraag.., waar is je papa. Mijn vader was het antwoord eindeloos ingeprent.., mijn papa is in Duitsland werken.., terwijl hij hemelsbreed een meter verder verstopt zat tussen het plafon.
Het is een respectvol gebaar, en mijn moeder en ikzelf waarderen het initiatief uiteraard, met alle respect. Ik wil daarbij wel opmerken dat een kennisgeving aan de directe familie Prins alsmede verzetsmensen van de Harremaker groep gepast had geweest.
Hoogachtend,
Patrick Prins / Miep Prins
RIP Cees Prins (opa) Cees Prins (mijn vader)
Wat het fijne hiervan is, is dat de bewoners (waaronder ik dus) niet door de gemeente ZNSTD of door de intiatiefnemers zijn benaderd en/of op de hoogte zijn gesteld. Wij moesten gisteren een brief onder ogen zien, die de gehele straat ook kreeg. Niet erg netjes van de gemeente.
Wie een discussie op wil zetten over 'rood' en 'bruin' fascisme na de oorlog kan dat beter op een andere plek doen. Onder een verhaal over mensen die hun leven riskeerden door in de oorlog pamfletten te verspreiden waarin stelling genomen werd tegen de jodenvervolging vinden wij dat ongepast.
Juiste reactie Orkaan. Maar ik moest gewoon reageren, sorry.
God zij dank zeggen jullie daar wat van. Beneden peil deze helden een trap na te geven.
Plus 'tig.
Ik heb wat gemengde gevoelens hierbij. De communisten hadden voor na de oorlog weer een heel andere opvatting over hoe nederland bestuurd zou moeten worden. Ik weet niet of iedereen dat nou zo'n prettige gedachte zou hebben gevonden.
Door die gemengde gevoelens deden veel mensen niets of gingen aan de verkeerde kant staan. Op enig moment moet je kiezen en in 1941 deden die mensen dat en dat verdient alleen maar ons respect en bewondering. En nu niet met andere zaken de mensen van de februaristaking in twijfel gaan trekken.
Inderdaad,wat U zegt.Van het bruine naar het rode fascisme,meneer Willemsen.
Neemt niet weg dat echte daden van verzet in de bezettingsjaren respect verdienen.
Och, je ziet allom dat Bruine weer opduiken. De ene wat bruusker dan de het slimme van de ander . Maar wat veel verontrustender is het slaafs meelopen van veel "boze" Nederlanders en een ruim toegang tot de media . Want hoe raar ook rood extremisme heeft altijd nog minder toegang gehad tot de media dan alle bruine partijen tot nu toe. Ik vang dat aan vanaf de Bornpartij.
Een monument voor deze helden kan niet groot genoeg zijn. Voor de moed die deze mensen opbrachten om te protesteren tegen de vervolging van hun Joodse medemensen kun je alleen maar een torenhoog respect hebben. Het monument van de Dokwerker in Amsterdam ontroerd me elke keer weer als ik er langskom.
Hulde aan allen die deelnamen aan deze heldendaad, een voorbeeld voor ons allen.