Stemmen is geheim. Het gordijntje gaat dicht en er komt niemand van het stembureau de kiezer helpen met zijn keuze. (update: we hebben gecheckt, dat van die gordijntjes hadden gedroomd.)

Het tellen daarentegen is openbaar. De Orkaan gaat om 5 minuten voor negen stemmen en blijft dan gewoon een uurtje hangen.

Sinds we weer met het rode potlood stemmen is het tellen geen kwestie van een druk op de knop maar ouderwetsch handwerk. Dus wie zich na het sluiten van het stembureau opnieuw bij de functionarissen meldt mag de tellers op de vingers kijken. Daar worden ze wel extra zenuwachtig van, wat de telling uiteraard kan beïnvloeden.

Als de voorzitter van het stembureau u wegstuurt, verwijst hem (mv) dan naar de kieswet:

Direct na de stemming telt het stembureau het aantal geldige stempassen, kiezerspassen en volmachtbewijzen. Het totaal hiervan is het aantal uitgebrachte stemmen. De voorzitter maakt de aantallen bekend aan de aanwezige kiezers in het stemlokaal.

Deze zogeheten stemopneming (telling) is vrij bij te wonen door kiezers, als zij de orde niet verstoren.

Wie bezwaren heeft tegen de telling kan bezwaar aantekenen. De kiesraad zette een handig filmpje online over hoe het toegaat bij de telling.

Ofschoon het stemmentellen een formaliteit lijkt, is het dat niet als er met de hand geteld wordt. Er zijn twee duidelijke punten waarop het mis kan gaan.

Ongeldig?

Ten eerste is dat het aantal stemmen. Het aantal ingeleverde stempassen en volmachten moet gelijk zijn aan het aantal uitgebrachte stemmen. Zelfs bij een verschil van één stem moet er opnieuw geteld worden.

Het tweede potentiële probleempunt is de geldigheid van de stemmen. Is het rode stipje niet buiten het vakje gekleurd? Is er wat bijgeschreven? Zijn er twee vakjes rood gemaakt?

UPDATE: Volgens de kenners mag je er van alles op het biljet schrijven, maar: “Een stem is onder andere ongeldig als de kiezer iets op het stembiljet heeft geschreven waardoor hij kan worden geïdentificeerd” Met eigen rode pen schrijven mag wel, blauw mag niet.

Toen De Orkaan nog een orkaantje was, was een bezoek aan het stemmentellen immer een feest. Er was altijd een kameraad van de CPN aanwezig omdat die (terecht) het tellen niet vertrouwde. En er was altijd gedoe: opnieuw tellen en gezeur over de geldigheid van sommige biljetten.

Het duurt toch nog uren voordat de uitslag bekend is: breng die tijd in gepaste vreugde door op het stembureau.