Het ravijnjaar is ‘een keuze’ zegt partijleider van GL-PvdA Frans Timmermans. Een keuze die hij de coalitie zo moeilijk mogelijk gaat proberen te maken. Timmermans en Marleen Haage (ook GL-PvdA) kwamen woensdagmiddag – 19 maart – langs bij buurthuis de Kolk in de Rosmolenbuurt in Zaandam, om erachter te komen wat het ravijnjaar voor het buurthuis betekent.

Verder gingen ze ook in gesprek met de bezoekers van het buurthuis en spraken ze met vrijwilligers en fractievoorzitters Eylem Köseoglu (PvdA) en Natascha Stroo (GL) in Zaanstad over wat Timmermans van plan is om te doen tegen het ravijnjaar.

Oorspronkelijk was het de bedoeling dat ‘onze eigen’ Songül Mutluer met Timmermans mee zou gaan, maar zij moest voor een debat terug naar Den Haag. In plaats daarvan was Haage met hem meegekomen.

In dit interview stellen we Timmermans, en fractievoorzitters Köseoglu en Stroo, vragen over het ravijnjaar, het buurthuis en andere actuele politieke gebeurtenissen als de aanstaande fusiepartij van PvdA-GL, verhoogde defensie-uitgaven, en het verbroken staakt-het-vuren in Gaza:

Speciale connectie

Bij binnenkomst vertelde Timmermans over zijn speciale connectie met de Zaanstreek. Zijn opa Cor, de mijnwerker waar Timmermans graag over praat, groeide hier op. Hij heeft daar, zo zegt Timmermans, de gelukkigste tijd van zijn leven gehad, tijdens zijn vroege jeugd. Vroeger nam hij zijn grootvader, die ondanks zijn korte verblijfsduur altijd met een Zaans accent is blijven praten, dan ook vaak mee terug naar de Zaanstreek.

Marianne Monier, activiteitencoördinator van het buurthuis, legde uit wat de geschiedenis van de Rosmolenbuurt precies is. Van oorsprong was het een arbeiderswijk met een sterke sociale structuur, vertelde ze.

‘Op een gegeven moment is dit een herstructureringswijk geworden, is er hier gesloopt en zijn er nieuwe woningen voor in de plaats gekomen. Dat heeft betekend dat erg sociaal betrokken mensen weg moesten, dat zou eerst tijdelijk zijn maar dat werd jaren.’

Door de vervanging van de oorspronkelijke bewoners van de wijk is de hele sociale structuur in elkaar gedonderd, zegt Monier.

Angst

In 2012 werd besloten dat de gemeentehuizen door de buurt moesten worden gedragen in plaats van de gemeente. De boodschap: ‘ga het maar zelf doen’, aldus Sylvia Hauser, bestuurslid van het buurthuis.

Toen kwam een groep buurtbewoners bij elkaar die absoluut niet wilden dat het buurthuis weg zou gaan en zorgden ervoor dat het kon blijven voortbestaan.

Ook nu vreest het Buurthuis voor zijn voortbestaan, vertelt Hauser. Ze zijn bang dat het ravijnjaar grote bezuinigingen zal betekenen voor het buurthuis, zodat ze de activiteiten die ze nu organiseren niet meer kunnen betalen.

Eylem Köseoglu deelt de angst voor de gevolgen van het ravijnjaar:

‘We merken dat je met wijkaanpak problemen krijgt, bibliotheken en jongerenontmoetingsplekken maken zich ook echt enorme zorgen over hoe dat als een kaartenhuis in elkaar kan storten, want het is toch wel je sociale infrastructuur.’

Sylvia Hauser zegt dat ze ziet dat de wijk veel te maken heeft met grootstedelijke problematiek, zoals criminaliteit en dakloosheid. Ze zegt dat daarom een buurthuis zo belangrijk is als plek waar je mensen blijft zien en iets aan kan bieden. Onder de foto schrijven we verder.

Activiteiten

Frans Timmermans vroeg zich af wat dit buurthuis dan aanbiedt.

‘Een plek waar mensen samen kunnen komen, en ik zie vooral dat die verbindingen zoveel opleveren.’

Ze willen graag mensen betrekken bij het buurthuis die er nog niet vaak komen. Daarom organiseren ze elke vierde zondag allerlei activiteiten, zoals een optreden van een salsaband. Ze proberen die mensen terug te laten komen en actief mee te laten doen. Maar dat is vaak lastig, zeggen ze.

Rekening

Eylem Köseoglu zegt dat het tijd is voor de gemeente om naast de inwoners te gaan staan. Frans Timmermans vindt het vervelend voor gemeentebesturen dat zij straks de schuld krijgen van iets wat de landelijke politiek hen oplegt.

‘Onze mensen hier proberen het beste van een ellendige situatie te maken waar ze zelf geen enkele schuld aan hebben, en vervolgens krijgen ze wel de rekening gepresenteerd bij de gemeenteraadsverkiezingen. En degenen in Den Haag die daar verantwoordelijk voor zijn, zitten niet in de gemeentebesturen en het kan ze helemaal niets schelen.’

Timmermans ziet het als zijn taak om ervoor te zorgen dat de ‘ellende’ van het ravijnjaar niet doorgaat. Daarom reist hij door het land om de ervaringen en angsten binnen specifieke besturen aan te horen. Hij wil dan de kamerfracties wakker schudden door te zeggen: ‘Door wat jullie doen moet dat buurthuis daar misschien wel dicht.’

Timmermans hoopt zo een meerderheid in de kamer te krijgen tegen de bezuinigingen op de gemeenten.

Problemen

De problemen die het ravijnjaar kan opleveren, zijn nog niet overal geland, vertelde Marianne Monier. De mensen in het Buurthuis zeggen dat helemaal niets. Zou het kunnen komen omdat de gemeente niet met voorbeelden op de proppen komt van concrete dingen die zullen moeten sluiten?

‘Niet één gemeentebestuurder wil nu zeggen: het ravijnjaar betekent dat dìt buurthuis dichtgaat. Maar ik kan wel zeggen, de gemeente doet ontzettend zijn best om het te voorkomen, maar het zou wèl kunnen dat dìt buurthuis dichtgaat.’

Zo hoeven de gemeenten zich niet van tevoren neer te leggen bij de bezuinigingen, zegt Timmermans. Wat precies de gevolgen van het rampjaar zullen zijn, blijft dus onduidelijk.

Keuze

Timmermans hoopt dat ze bij de VVD ook landelijk de problemen zullen inzien. Hij sprak VVD-wethouder Stephanie Onclin en zegt erg onder de indruk van haar te zijn. Hierop klinken er instemmende geluiden van de fractievoorzitters. Ook landelijk is er met de VVD-fractie wel over te praten, zegt hij, maar bij de VVD-ministers blijft vooralsnog geen enkele ruimte.

Frans Timmermans vindt dat Minister Heinen (VVD), met zijn profilering als de strengste minister van Financiën ooit een duidelijke politieke keuze maakt ten koste van de gemeenten.

‘Nederland is niet arm, het is een keuze, en als je tegelijkertijd deze keuze maakt, en vervolgens ook cadeautjes uitdeelt aan buitenlandse aandeelhouders en van de hoogste inkomens geen enkele vorm van solidariteit vraagt, is dat een keuze.’

Timmermans zegt het de coalitiepartijen zo moeilijk mogelijk te willen maken om die keuze te maken. De voorjaarsnota is de uitgelezen kans om dat te doen, en om de kamer en het kabinet te proberen te overtuigen het 2 miljard grote ravijn in de gemeentebudgetten te dichten aldus Timmermans.

Na het gesprek kregen Timmermans en Haage een rondleiding door het buurthuis en spraken met een wekelijkse praatgroep die in het buurthuis samenkomt.

Les geleerd

Dat Timmermans zich hard maakt tegen het ravijnjaar is duidelijk. De vraag blijft of de landelijke PvdA-GL aan die beloftes en idealen vast zal houden als die landelijke partij in een coalitie komt. Eylem Köseoglu maakt zich daar geen zorgen over. Ze denkt dat het wel goed komt wat dat betreft. Volgens haar heeft de PvdA de lessen van Rutte II, toen de partij veel verkiezingsbeloftes inleverde voor een coalitie met de VVD, geleerd.

Door Pim Ulle en Marijn Kerkhoven.