In het centrum van Zaandam en in Poelenburg is in 2019 22 keer preventief gefouilleerd. Daarbij zijn 3.138 mensen gefouilleerd en zijn 854 voertuigen gecontroleerd.

In totaal werden 74 wapens gevonden, 41 mensen werden gearresteerd, 27 daarvan op grond van de Wapenwet.

Het aantal geregistreerde wapenincidenten in Zaanstad is voor het derde jaar op rij gestegen, in 2019 ging het om 171 incidenten. Ruim 50 daarvan vonden plaats in het centrum van Zaandam en Poelenburg.

Op grond van deze gegevens heeft burgemeester Hamming besloten het preventief fouilleren met een half jaar te verlengen tot 1 juli 2020.

Wapenincidenten

In 2017 werden er 138 wapenincidenten in Zaanstad geregistreerd, in 2019 ging dat al om 171. Jaarlijks stijgt dat met ruim 10 procent. Tussen de 25 en 30 procent van de incidenten vindt plaats in het centrum van Zaandam en Poelenburg (daar woont 10 procent van de bevolking van Zaanstad). De politie mag volgens de speciale verordening alleen in die gebieden preventief fouilleren.

wapenincidenten

Fouilleren

In 2019 werden 74 wapens gevonden bij de fouilleeracties, 36 in de eerste periode, 38 in het tweede halfjaar. Het merendeel bestond uit steekwapens (messen). Van de 51 aangetroffen steekwapens waren er 33 ‘niet-strafbaar’ volgen het evaluatierapport van Zaanstad. Burgemeester Hamming, politie en OM vinden ook deze wapens ‘ongewenst’:

“Er hebben zich meerdere ernstige geweldsincidenten voorgedaan waarbij niet-strafbare wapens bij betrokken waren.

Bij niet-strafbare steekwapens kan de politie niet handhaven:

“Er wordt aan de betrokkenen gevraagd om afstand te doen van het wapen. Indien de persoon dit weigert, kan het wapen niet in beslag genomen worden.”

Of alle slagwapens en ‘overige’ wapens strafbaar zijn is niet exact uit de rapportage op te maken, behalve dat er in 27 gevallen sprake was van overtreding van de Wapenwet. Dat moeten dus de 18 ‘strafbare’ steekwapens, de 5 vuurwapens en 4 van de 18 ‘overige’ en slagwapens zijn geweest.

In totaal zijn er 41 arrestaties verricht, dat komt ook door de ‘bijvangst’ van drugs, vuurwerk, onverklaarbare hoeveelheden cash (witwassen), ID-issues, vals geld en gestolen goederen.

fouilleren 2019

Incidenten en arrestanten

De Orkaan heeft eerder – tevergeefs – gevraagd naar twee zaken die niet duidelijk uit de rapportage komen. Het eerste betreft de ‘wapenincidenten’, met name die in het centrum en Poelenburg. Aangezien Zaanstad een exact aantal noemt van die incidenten, voegen we of we die (geanonimiseerde) lijst konden krijgen. De woordvoerder van de burgemeester kon er maar ééntje vinden (in het eerste half jaar). Ook na doorvragen bleef het stil.

Het tweede betrof het aantal arrestanten en de afhandeling daarvan. We wilden weten wat er met die arrestanten was gebeurd: worden ze vervolgd, en zo ja waarvoor? Krijgen ze een boete of alleen een waarschuwing. De woordvoerder van de burgemeester zei dat dat niet bekend was, dat was namelijk een zaak van het OM.

Messenverbod

Omdat er met de Wapenwet (WWM) niet gehandhaafd kan worden willen burgemeester, politie en OM een messenverbod in de Algemene Plaatselijke Verordening van Zaanstad opnemen:

“De komende periode zal worden onderzocht in hoeverre en waar een messenverbod kan bijdragen aan het vergroten van de veiligheid in Zaanstad.”

Minister Grapperhaus heeft inmiddels gezegd dat een uitbreiding van het messenverbod wat hem betreft niet hoeft, de bestaande wetgeving (o.a. de mogelijkheid tot preventief fouilleren) biedt volgens hem voldoende mogelijkheden.

Dwangsom

In Rotterdam wil burgemeester Aboutaleb nog een stapje verder gaan. Ouders van kinderen die voor de tweede keer betrapt worden met een mes zouden een dwangsom van € 2500 moeten krijgen. De jongere zelf krijgt een gebiedsverbod.

Harrie van der Laan (Partij voor Ouderen en Veiligheid), Juliette Rot (Democratisch Zaanstad ), Peter van Haasen (PVV) en Stefanie Onclin (VVD) willen dat ook. Zijn dienden een motie in om

“contact op te nemen met burgemeester Aboutaleb en te onderzoeken wat er voor nodig is om deze maatregel in Zaanstad in te voeren.”

Dat is volgens deze partijen nodig omdat

“in Zaanstad steeds vaker kinderen in het bezit zijn van messen en de politie voorstander is van het opleggen van een dwangsom.”