Eentje uit de categorie ‘volledig onherkenbaar’, Peperstraat bij de Kalverstraat. Deel 10 uit onze special-miniserie van de Fototijdreis over de Peperstraat.
We staan aan de vooravond van een drastische verandering van de Peperstraat. Voor de tweede keer in een kleine 70 jaar zal dit deel van Zaandam op de schop gaan. Het bestemmingsplan waarbij vrijwel de gehele bebouwing wordt gesloopt en wordt vervangen door nieuwbouw, is voor de zomer van 2024 door de raad behandeld, daarmee is het lot van de straat bezegeld.
De tijd staat niet stil. Er wordt gebouwd en gesloopt, straten verdwijnen, nieuwe wijken verrijzen. Winkels gaan weg, bedrijven sluiten, groen maakt plaats voor nieuwbouw. De Zaanstreek is de afgelopen decennia sterk veranderd. De Orkaan brengt dat in beeld. Op één plek die in het verleden op de foto is gezet, maken we nu opnieuw ‘dezelfde’ foto. Zoek de verschillen…
Deze ansichtkaarten en foto’s komen uit de privé-verzameling van Orkaan-redacteur Piet Bakker en uit een verzameling die Zaandammer Henk van Dalen op een rommelmarkt kocht. Bert Versteeg maakte de eigentijdse foto en zorgde ook voor de achtergrondinformatie. Vandaag: Peperstraat bij Kalverstraat. (nr 99 in onze serie!)
Peperstraat bij Kalverstraat
De Peperhoek bestond uit de Peperstraat, Kalverstraat, Fransestraat, Peperdwarsstraat en een stukje van de Oostzijde. De Peperstraat lag tussen de Zaan en de Oostzijde met in het verlengde daarvan de Kalverstraat. Beide straatjes lagen een stukje noordelijker dan de huidige Peperstraat.
In het verlengde van de Zuiddijk tussen de Noorderkerkstraat en de Peperstraat liep ook een straatje waarvan we de naam niet hebben kunnen achterhalen.
Oostelijk daarvan was de Peperdwarsstraat, dit was een L-vormig straatje ten zuiden van de Peperstraat. Het lag tussen deze staat en het straatje in het verlengde van de Zuiddijk.
Bekijk hier alle fototijdreizen. Hier de mini-serie over de Peperstraat.
Foto en tekst 2024: Bert Versteeg. Bronnen: Zaanwiki, Gemeentearchief Zaanstad, Beeldbank Zaanse Molen, De Orkaan.
Prachtig om die foto's te zien, mooi brokje Zaansche geschiedenis. Na mijn geboorte in 1948 betrokken mijn jonge ouders een woning in de Kalverstraat op nummer 53, een woning met een tuintje aan de voorkant. Aan de achterkant hadden wij een steeg die parallel liep met de Bloemgracht, dus we woonde nog een klein beetje op stand. Er zijn nog mensen die dit soort straatjes missen, mooi die houten woningen, maar ja toen had je ook nog geen kunsstof. Als je de woning inkwam liep je rechtstreeks de keuken binnen en daar leefden wij de gehele week in, zelfs een kachel stond er te loeien. In het weekend ging de deur tussen de keuken en de voorkamer open en ontvingen we de visite. Een wc had men nog niet in die woningen, we hadden een tonnetje en als het kerst was dan werd die niet geleegd en kon het gebueren dat je de spetters tegen je billen kreeg bij een grote boodschap.Voordeel was dat je geen toiletpapier nodig had maar de oude krant aan reepjes gesneden deed wonderen.We hadden een trap naar boven via de berging en die trap was zo steil, levensgevaarlijk, en dan kwam je uit op een open ruimte die de predikaat slaapzolder had. Om een beetje privacy te hebben had mijn vader een wandje gemaakt zodat ze een soort slaapkamertje hadden, en sliep ik dus gewoon op een open zolder. De muur op het slaapkamertje van mijn ouders en tussen de buren, was net zo dun als een sinasappelkistje. Als mijn ouders een zucht gaven was de buurvrouw gelijk wakker, over privacy gesproken. wat mij wel altijd is bijgebleven is dat er veel sociale controle was en dat men elkaar hielp bij nacht en ontij. Rond 1960 moesten mijn ouders vertrekken uit de Kalverstraat omdat de sloopkogel er doorheen ging en kochten ze een huis in de Ganzenwerfstraat. Eenmaal een Kalverstrater blijft altijd een Kalverstrater zeggen we wel eens tegen elkaar, als we elkaar spreken op straat of op Facebook. Heb daar een fijne jeugd gehad als kind, maar zou niet meer terug willen in die vieze oude van sinasappelkistjes gemaakte woning.
Wat leuk om wat van de Kalverstraat te lezen ,heb er nu ik dit lees maar een jaar gewoond ,ben in 1959 geboren .
En als ik zeg dat ik in de Kalverstraat geboren ben ,denkt iedereen dat ik in Amsterdam geboren ben . Helaas maar weinig verhalen over deze straten .
Dankjewel voor dit prachtige verhaal, Gerrit.
Anja@ Er is nog veel meer te vertellen over deze toch wel bijzondere buurt.
Ik heb wel wat schrijffoutjes in het verhaal, maar dat kan ik niet meer corrigeren.
Bedankt voor je reactie Anja.
Wat leuk om te zien en wat over te lezen. Ik weet dat mijn vader Arie Steenman daar als kind gewoond heeft,maar ook mijn schoonvader Joop Fokke. De laatste woonde daar met een groot gezin. Jammer genoeg kan ik ze dit niet meer laten zien.
Verlengde van de Zuiddijk naar de Peperstraat was de Pepersteeg
@ Martin.
Dank je, ik zou nooit zeggen dat het toendertijd allemaal beter was, maar het was wel gemoedelijker en socialer, ondanks de armoede die er toen ook al heerste.
Mooi verhaal, Gerrit, over de ‘goeie ouwe tijd’.