Een doos met vooroorlogse toverlantaarnplaatjes (Roodkapje, Robinson Crusoe, de Lijdensweg van Jezus) maakte duidelijk dat deze aangeschaft waren bij fotohandel Czaar Peter van B.G. v.d. Bergh in Zaandam. Maar wie/waar was dat? Wij kwamen er niet uit maar onze lezers wel.

Binnen een dag zelfs. Archiefmedewerkers, lezers, voormalige buren en familieleden van beide Ben van den Bergh’s leverden samen het verhaal.

Gemeente-archivaris Frans Hoving raadpleegde de gedigitaliseerde adresboeken bij het gemeentearchief en vond in 1920 magazijnknecht B.G. v.d. Bergh op de Czaar Peterstraat 86a. In 1936 woont er een B.G. v.d. Bergh op de Czaar Peterstraat 65. Deze geeft als beroep ‘koopman’ aan. Ook in 1941 en 1953 komt hij op dat adres voor als koopman, maar vanaf 1955 noemt hij zichzelf magazijnbediende. En dan een verrassing, in 1966 verandert zijn beroep in smid. En die aanduiding wordt ook in 1968 gevonden, dat is het laatste adresboek dat online staat.

Orkaan-lezer Tessa Berghouwer ontdekte dat het om twee verschillende B.G. v.d. Bergh’s gaat: vader Ben (geboren op 10 januari 1881) en zoon Ben (30 juli 1912). B.G. staat in beide gevallen voor Bernardus Gerardus.

Ook vond Tessa dat in 1924 het woonhuis Czaar Peterstraat 65 tot winkel wordt verbouwd. Dat is het jaar van de verhuizing, de winkel op nr 86 was er al eerder. In het ‘Adresboek van Alkmaar’ wordt op 1 januari 1924 die winkel / handel in foto-artikelen al vermeld. Bij het archief liggen kranten uit 1923 waarin al geadverteerd wordt met ‘lantaarnplaatjes’, in één van die advertenties worden de series uit het Oude en Nieuwe Testament (24 plaatjes voor 2 gulden) genoemd. Die zijn dus nu – 100 jaar later – in mijn bezit.

In 1929 houdt Van den Bergh uitverkoop: “2000 Albums voor halven prijs” (onder: advertentie De Zaanlander).

Tessa vond ook een advertentie in de Typhoon (1945) van ‘Ben v.d. Bergh Jr., Verf- en glashandel’ op de Czaar Peterstraat 65. Zoon Ben (Jr.) heeft dan de winkel van zijn vader overgenomen.

Czaar Peterstraat 86 bestaat niet meer, het maakte in 1983 plaats voor nieuwbouw. Nr 65 (1920) bestaat nog wel.

En dan hebben we ook nog ooggetuige Adriaan Bosboom:

“Ik woonde tot 1952 in de Cz. Peterstraat. Schuin tegenover ons de fam. v.d. Berg De zoon, veel ouder dan ik heette Ben, zijn vader was fotograaf. Ik weet nog dat daar ooit een foto van mij is gemaakt. Want ik herinner me nog dat de fotograaf met zijn hoofd onder een doek dook om op de ouderwetse manier een foto te maken.”

En een nazaat die het allemaal nog eens bevestigt:

“Ik heet Gerard van den Bergh en ben geboren in 1953. Ik woonde met ouders en broer op czaarpeterstraat 65. Mijn vader is Ben van den Bergh (geb. 1912). Hij is inderdaad smid geweest. Zijn vader had een fotozaak!”

Door Piet Bakker

Lees hier het verhaal over de toverlantaarn-plaatjes: Wie weet iets over ‘Foto handel Czaarpeter, Zaandam’ (B.G.v.d. Bergh)

Als dank aan de lezers die het raadsel oplosten: het volledige sprookje van Roodkapje zoals dat uit de doos tevoorschijn kwam (en een Bijbels plaatje – onder).