Vorige week vrijdag heeft wethouder Gerard Slegers (CDA) een ‘heel indringend gesprek’ gehad met de CEO van busbedrijf EBS.

Honderd procent emissievrij zouden ze gaan rijden. Dat betekent kakelverse elektrische bussen, opgeladen aan een fonkelnieuwe remise aan de Zaandamse Sluispolderweg. Maar vervoerder EBS, die het busvervoer op basis van ‘een zorgvuldige aanbesteding’ vanaf 10 december overneemt van Connexxion gaat het niet redden.

Als dit nieuws voor je is, dan heb je een halte gemist.

Iedereen, behalve de Vervoerregio, zag het aankomen op basis van aanbestedingen en niet nagekomen EBS-beloften in andere regio’s. (Of misschien hoort het er gewoon bij dat je in je aanbesteding zaken kan beloven waarvan je op je klompen aanvoelt dat je ze niet waar kan maken). 

(Purmerend, Waterland, Landsmeer en Edam-Volendam schreven bijvoorbeeld al een brandbrief aan de Vervoerregio over “de (on)betrouwbaarheid van (de dienstregeling van) EBS”. Er is sprake van veel uitval, slechte communicatie, een verlengd zomerrooster en bussen die niet op tijd rijden: “dit baart ons grote zorgen, met name omdat per 10 december 2023 de concessie van start gaat; wat gaat die brengen als er nu al van die grote problemen zijn?)

Er werden voor Zaanstreek-Waterland bijna tweehonderd e-bussen besteld bij VDL. Afgelopen dinsdag moest wethouder Gerard Slegers, die ook vice-voorzitter van de Vervoerregio is, tijdens een vergadering van de Regio Raad bekennen dat er ‘alreeds’ tien zero-emissiebussen aanwezig zijn: 

 ‘Dat is een schrale troost in vergelijking tot de meer dan honderd die het hadden moeten zijn maar het begin is er’. 

Tijdens het indringende gesprek met de CEO van EBS droeg Slegers vermoedelijk een ruime mantel der liefde. Zo was het gesprek toch ook heel ‘prettig’, want alle inspanningen werden blootgelegd. Ook waren de leveringsproblemen van VDL positief uit te leggen: het succes van het bedrijf was de oorzaak en daarbij hun ‘vooruitstrevendheid om de bussen optimaal te maken’. EBS beloofde op 10 december ‘gewoon’ te vervoeren volgens de beloofde dienstregeling, zodat de reizigers nergens hinder van ondervinden. Met voldoende bussen, en genoeg personeel, zonder ritten die uitvallen. En de informatievoorziening (website, app) zal op orde zijn. 

Kakafonie van bussen

Met slechts tien van de honderdplus beloofde bussen en een hoop ontbrekend personeel heeft de busmaatschappij in anderhalve maand een klusje te klaren. 

Uit alle hoeken en gaten worden op dit moment bussen en mensen getrokken. Zo hoeven de chauffeurs geen Nederlands meer te kunnen spreken (maar wel Engels) en worden er tijdelijk vijftig Berlijnse bussen door VDL ter beschikking gesteld. Ook worden er andere vervoerders benaderd en er wordt gesproken met Connexxion voor de huur van hun bussen. Die bussen zullen dus meestal niet elektrisch zijn. Eclectisch wel: Hoe ziet je bus er vandaag uit? Welke taal spreekt je chauffeur?

Connexxionbussen

Dat er gesproken wordt over huur van Connexxion-bussen is even schrikken. Wij schreven eerder over de staat van de bussen van Connexxion. Chauffeurs maken zich daarover grote zorgen. Die zorgen deelt wethouder Slegers niet in antwoord op vragen van Peter van Haasen (PVV Zaanstad): 

‘Het is niet zo dat iedere bus daar ineens nu door zijn as zakt. Dat kan gebeuren, maar ook Connexxion heeft zich aan allerlei contracten te houden qua onderhoud en dat soort zaken’ 

De zorgen van de chauffeurs worden terzijde geschoven. Die zouden door Connexxion niet geverifieerd zijn bij het eigen personeel. 

Voor de goede orde: De Orkaan verifieerde het wel bij het personeel. Hoewel de medewerkers instructies hebben om pertinent niet met de pers te praten waren de zorgen groot genoeg om hun mond open te doen. Daarnaast vertelde ook de woordvoerder van Connexxion aan De Orkaan dat de bussen ‘aan het einde van hun levensduur’ zijn. 

De nieuwe belofte die EBS heeft gedaan is in beton gegoten: vanaf 1 april 2024 zal het wagenpark 100 procent zero emissie rijden. En de remise, het oplaadstation in Zaandam dat op dit moment gebouwd wordt, is dan in gebruik. In de tussentijd moeten de elektrische bussen die er wel zijn naar oplader in Purmerend (lekker duurzaam). De inhuur van (Engels-sprekend) personeel zal dan ook tot het verleden behoren, want ze ‘zijn vaste krachten aan het werven en dat ziet er goed uit.’

Of de twee miljoen euro boete die boven het hoofd van EBS hangt, voor niet nagekomen afspraken, wordt uitgedeeld is niet helemaal duidelijk. Want, stelt de wethouder,

‘het boetebeleid van de vervoerregio is er niet om te straffen maar om te stimuleren.’ 

Tijdens de vergadering kwam ook de vraag voorbij of het acceptabel is dat we in zee gaan met een vervoerder waarvan het moederbedrijf op de VN-sanctielijst staat van bedrijven die mensenrechten schenden. Daarover zei de wethouder dat het juridisch klopt. 

De vergadering met het optreden van Slegers, Van Haasen en andere andere Zaanse inbreng terugzien kan hier.

Elektrische remise in Achtersluispolder in aanbouw.

Door Merel Kan, Orkaan-archief, vergadering regioraad 31-10-2023. Foto’s: Orkaan.