Voor de aanbesteding van het Figaro-complex (appartementen, winkels, horeca, fietsenstalling, Kiss & Ride, taxi-standplaats) heeft Zaanstad een ‘Uitgangspuntennotitie’ gepubliceerd waarin drie mogelijke opties voor de bouw worden gepresenteerd.

Eigenlijk kan er maar gebouwd worden tot 40 meter maar in de notitie wordt gesteld dat ‘diverse bouwhoogtes’ worden onderzocht, in het plan is een tekening met 95 meter hoog te vinden. Zaanstad werkt aan een ‘bestemmingsplan met verbrede reikwijdte’.

Ten opzichte van de vorige plannen is het aantal woningen uitgebreid van 100 naar 105 en ‘maximaal 195’ (“afhankelijk van het ontwerp en de hoogte”). De planning is ook opgeschoven, niet ‘medio 2023’ maar ‘najaar 2023’ kan de aanbesteding beginnen. De bouw zou – als er geen tegenslagen zijn – in 2026 kunnen beginnen. Onze inschatting is dat dan niet eerder dan 2028 kan worden opgeleverd.

Eerder noemde Zaanstad het al een ‘complexe’ opgave’: “Figaro is bouwen op een postzegel met veel randvoorwaarden en aandachtspunten.” En pas als Figaro af is kan er gebouwd worden op het Noordse Bosch.

Geen parkeerplaatsen

Van de appartementen moet 30 procent sociale huur zijn, 30 procent middeldure huur en 40 procent vrije sector. Op de onderste twee lagen komt een bewaakte fietsenstalling met 2.400 plekken, een Kiss & Ride en een plek voor taxi’s. Op het niveau van het stadhuis komen ‘commerciële voorzieningen’ (1.500 m2) zoals winkels en horeca (om de plek tot ’s avonds laat levendig te houden). Er komen geen parkeerplaatsen voor auto’s: “vanwege de centrale stedelijke locatie en de beoogde doelgroep. Bezoekers kunnen parkeren in de parkeergarage Hermitage. Toekomstige bewoners krijgen geen parkeervergunning”.

Financieel is het een uitdaging voor Zaanstad, het project gaat de gemeente geld kosten (“De ontwikkeling van Figaro kent een financieel tekort”). In de meest recente voorjaarsnota is € 3,87 miljoen van 2025 naar 2023 verschoven voor Figaro terwijl “de reservering voor Figaro (€ 6,13 mln.) vanwege markt- en prijsontwikkelingen (aangepaste indexeringen), inhoudelijke wijzigingen in het programma en complexe kostenverhogende omgevingsfactoren zoals wind en trillingen van het spoor” is verhoogd.

Voor de realisatie van de fietsenstalling en openbare ruimte worden bijdragen gevraagd aan de Vervoerregio Amsterdam, ProRail, het ministerie van I&W en de NS: “De exploitatie van de te realiseren fietsenstalling kent tevens nog een structureel tekort vanaf 2025”.

Hoogte

De hoogte is nog wel een dingetje. Ten eerste kan het niet volgens de huidige regels maar die kunnen dus worden aangepast. Ooit is het plan geopperd om een Monettoren van 100 meter te bouwen (die had in 2021 klaar moeten zijn), later werd dat plan bijgesteld tot 60 meter maar nu is er dus weer de optie van 95. Het zou dan het hoogste gebouw van Zaanstad worden (niet van de Zaanstreek: de PTT-toren in Wormer is inclusief antenne 144 meter). De Conrad (officieel: Lotus) is 72 meter, de Heldin/Stelling wordt 70 meter, de Hermitage-woontoren is 65 meter, de Rozengrachttoren (waar wij niet meer in geloven) had 54 meter moeten worden, de Catherina (naast Figaro) wordt 53 meter.

Hoog bouwen is lastig en duur omdat er extra veel voorzieningen en verstevigingen nodig zijn. Omdat het project nu al een fors tekort heeft, lijkt dat eigenlijk geen reële optie.

(Voor de lezers met een matig geheugen: hier was inderdaad ooit het Cultuurcluster gepland.)

Hier ons Figaro-dossier.

De impressies hieronder zijn niet zoals het wordt, maar ideetjes van Zaanstad, de winnaar van de aanbesteding mag zelf een plan maken.

De ‘groene’ variant met hangende daktuin en een oversteek zonder stoplichten (die kennelijk nog niet af is)
De ‘glazen’ variant met robuuste bouw over het hele oppervlakte (wel erg slordige gephotoshopt – zie overgang wegdek en de naam van Stadshuisplein uit Google Streetview).
De ‘hoge’ variant met daktuin op de kopie van het Stadhuis en groene balkons.
De fietsenstalling
De tekening waarin 40, 75 en 95 meter als optie wordt genoemd.

Door Piet Bakker. Bronnen: eerder berichtgeving op De Orkaan, Uitgangspuntennotitie Figaro, Voorjaarsnota. Impressies uit de Uitgangspuntennotitie.