Normaal gesproken maken zo’n 2000 fietsers dagelijks gebruik van de fietsroute door het centrum van Zaandam via Wilhelminastraat, Dam en Damstraat.
Twee van die fietsers kwamen gister opdraven bij de ‘externe hoor- en adviescommissie’ van de gemeente Zaanstad. En één van hen was ik.
Door Piet Bakker
Op 24 juli sloot Zaanstad de fietsroute af tussen 12.00 uur ’s middags en 06.00 ’s ochtends: verboden voor fietsers en brommers. Daartegen had ik een bezwaarschrift ingediend. Ook de Fietsersbond had dat gedaan. Dus zat ik samen met Valentijn Sessink van de bond bij de commissie om onze bezwaren toe te lichten.
Ook uitgenodigd waren Glenn de Koning (Teasers) en zijn collega van restaurant Aan Tafel. Maar hen werd – gek genoeg – niks gevraagd. “Waarom zijn we hier eigenlijk uitgenodigd” mopperden ze achteraf. Ook de politie was uitgenodigd om uit te leggen hoeveel ongelukken daar gebeurden en hoe gevaarlijk het was, zij waren niet gekomen.
‘Levensgevaarlijk’
Sessink en ik vonden dat het verkeersbesluit van Zaanstad niet klopte. Het is wettelijk verplicht om een termijn van 6 weken in acht te nemen voordat een verkeersbesluit in kan gaan zodat belanghebbenden bezwaar aan kunnen tekenen. Zaanstad had geen 6 weken gewacht maar al na 2 dagen het besluit in laten gaan.
Op de vraag van de voorzitter van de commissie wat de juridische grondslag daarvoor was, bleven de vertegenwoordigers van Zaanstad het antwoord schuldig, afgezien van “dat gebeurt wel meer”.
De reden voor snelle afsluiting zouden de ‘levensgevaarlijke’ situaties zijn bij de terrassen langs de route. Zaanstad had extra grote terrassen toegelaten langs dat stukje Dam en overstekende voetgangers zouden in conflict kunnen komen met fietsers en brommers.
Zowel Sessink als ik waren niet onder de indruk van dat argument. Die terrassen waren 90 procent van tijd helemaal niet druk. Een groot deel van de tijd waren die terrassen zelfs helemaal niet open, en als ze wel open waren, was het er meestal niet druk.
Handhaven
Waarom niet alleen als het wel druk was (’s avonds in het weekend, zaterdagmiddag) een maatregel treffen? Die maatregel was er trouwens al eerder: brommers en scooters (die volgens de tekst van de verkeersmaatregel voor de meeste overlast zorgden) mochten ’s avonds en ’s nachts al niet op dat stukje. Sessink: “Omdat Zaanstad dat niet wil of kon handhaven, worden nu de fietsers geweerd.”
Wij vonden ook dat er niet naar redelijke alternatieven was gezocht, zodat horeca-ondernemers hun terrassen veilig konden exploiteren en fietsers niet geweerd hoefden te worden. Het verbod op brommers handhaven dus, of de straat inrichten als ‘wandelstraat‘ waar fietsers ’te gast’ zijn en brommers niet zijn toegestaan.
Omrijden
Volgens Zaanstad was er geen probleem, fietsers en bromfietsers konden makkelijk afstappen en een stukje lopen of omrijden.
Die omrijroute (Wilhelminabrug, Savornin Lohmanstraat, Peperstaat, Beatrixbrug) was volgens de Fietsersbond niet zonder problemen: over twee bruggen waar in beide gevallen gedoe met de fietspaden is en die af en toe last hebben van storingen, vier oversteken en twee stoplichten. En dat twee keer per dag: heen en terug.
Volgens Zaanstad was er ook een doorgaande route via Rozengracht en Czaar Peterstraat. Behalve op donderdag en zaterdag dus als er markt is. Brommers mogen trouwens niet door het fietspaadje in de Czaar Peterstraat.
Hekken
Ook de hekken die fietsers moeten dwingen af te stappen kwamen aan bod: als die er staan is er geen (verplichte) 3,55 meter doorgang voor hulpdiensten. Uit de antwoorden van Zaanstad bleek dat de hulpdiensten de hekken zelf opzij moeten zetten (aan beide kanten) als ze erdoor wilden.
De uitspraak volgt later deze maand. De afsluiting duurt tot 1 november. Een meerderheid van de gemeenteraad staat overigens achter de afsluiting, sommige partijen willen de route zelfs het hele jaar afsluiten.
Foto boven: het afgesloten stuk met de terrassen, woensdag 9 september 2020 om 15.00 uur. Onder: fietsers op weg naar de kermis op het ‘verboden’ stuk.
Eerst een onderscheid maken. Je hebt de Hogedam, waar Aan tafel, Teasers en Swart zitten en is ca. 6 eeuwen oud. Dan heb je het Damplein 110 jaar oud daar zit de 95% van de horeca. Het gaat hier dus over de Hogedam. De wetgever heeft borden gemaakt waar fietsers wel en andere weggebruikers niet mogen rijden. Dat de handhavers vervolgens dat onderscheid niet kunnen of willen maken is een politieke beslissing. Sinds de Hogedam afsluiting rijden de pizzabrommers, nog meer als voorheen, door de Czaar Peterstraat (het lange gedeelte) en door het fietspad in het midden wat niet is toegestaan voor brommers. Ook hier wil of kan handhaving niet optreden. Wat hier zou kunnen helpen is brommer/snorfiets e.d. controle her in te voeren op het Rustenburg achter de Czaar Peterstraat. Ook bij de Wilhelminabrug is een mogelijk controlepunt voor genoemde voertuigen. De ambtenaar die over verkeersborden plaatsing gaat heeft trouwens geen idee waar hij mee bezig is anders plaats je geen oerwoud van elkaar tegensprekende borden aan het einde van de Czaar Peterstraat bij het Rustenburg
zoals ik al eerder vermeld heb, is de straat ter plaatse met veel gemeentegeld verbreed om de bussen een mogelijkheid te bieden om om te rijden, wanneer de Beatrixbrug openstaat! Dat vergeet de gemeenteraad van Zaanstad maar gemakshalve.
En 99 % van de fietsers is wel in staat om een overstekende dronkenlap te ontwijken, die slingerend zijn weg vervolgd!
Is in de belangenafweging rekening gehouden met extra kosten van verkeersongevallen? De omrijdroutes via de valbruggen en de Russische buurt zijn niet zonder gevaar, nog los van het feit dat de bewoners in die buurt een toename van 2000 fietsers per dag waarschijnlijk ook niet toejuichen.
Maar wellicht gaat de gemeente verkeersregelaars langs de route inzetten? Daar heeft men al veel ervaring mee. Gele verf en plakstrips zullen ook nog wel op voorraad zijn ;-)
De aanwezige ambtenaar van verkeerszaken zat zichtbaar met de zaak in z'n maag - die zat daar niet voor z'n lol, zeg maar. Wat moet je ook, als je in opdracht van de baas gewoon moet gaan zitten jokken over de drukte en de gevaren...