Normaal gesproken maken zo’n 2000 fietsers dagelijks gebruik van de fietsroute door het centrum van Zaandam via Wilhelminastraat, Dam en Damstraat.

Twee van die fietsers kwamen gister opdraven bij de ‘externe hoor- en adviescommissie’ van de gemeente Zaanstad. En één van hen was ik.

Door Piet Bakker

Op 24 juli sloot Zaanstad de fietsroute af tussen 12.00 uur ’s middags en 06.00 ’s ochtends: verboden voor fietsers en brommers. Daartegen had ik een bezwaarschrift ingediend. Ook de Fietsersbond had dat gedaan. Dus zat ik samen met Valentijn Sessink van de bond bij de commissie om onze bezwaren toe te lichten.

Ook uitgenodigd waren Glenn de Koning (Teasers) en zijn collega van restaurant Aan Tafel. Maar hen werd – gek genoeg – niks gevraagd. “Waarom zijn we hier eigenlijk uitgenodigd” mopperden ze achteraf. Ook de politie was uitgenodigd om uit te leggen hoeveel ongelukken daar gebeurden en hoe gevaarlijk het was, zij waren niet gekomen.

‘Levensgevaarlijk’

Sessink en ik vonden dat het verkeersbesluit van Zaanstad niet klopte. Het is wettelijk verplicht om een termijn van 6 weken in acht te nemen voordat een verkeersbesluit in kan gaan zodat belanghebbenden bezwaar aan kunnen tekenen. Zaanstad had geen 6 weken gewacht maar al na 2 dagen het besluit in laten gaan.

Op de vraag van de voorzitter van de commissie wat de juridische grondslag daarvoor was, bleven de vertegenwoordigers van Zaanstad het antwoord schuldig, afgezien van “dat gebeurt wel meer”.

De reden voor snelle afsluiting zouden de ‘levensgevaarlijke’ situaties zijn bij de terrassen langs de route. Zaanstad had extra grote terrassen toegelaten langs dat stukje Dam en overstekende voetgangers zouden in conflict kunnen komen met fietsers en brommers.

Zowel Sessink als ik waren niet onder de indruk van dat argument. Die terrassen waren 90 procent van tijd helemaal niet druk. Een groot deel van de tijd waren die terrassen zelfs helemaal niet open, en als ze wel open waren, was het er meestal niet druk.

Handhaven

Waarom niet alleen als het wel druk was (’s avonds in het weekend, zaterdagmiddag) een maatregel treffen? Die maatregel was er trouwens al eerder: brommers en scooters (die volgens de tekst van de verkeersmaatregel voor de meeste overlast zorgden) mochten ’s avonds en ’s nachts al niet op dat stukje. Sessink: “Omdat Zaanstad dat niet wil of kon handhaven, worden nu de fietsers geweerd.”

Wij vonden ook dat er niet naar redelijke alternatieven was gezocht, zodat horeca-ondernemers hun terrassen veilig konden exploiteren en fietsers niet geweerd hoefden te worden. Het verbod op brommers handhaven dus, of de straat inrichten als ‘wandelstraat‘ waar fietsers ’te gast’ zijn en brommers niet zijn toegestaan.

Omrijden

Volgens Zaanstad was er geen probleem, fietsers en bromfietsers konden makkelijk afstappen en een stukje lopen of omrijden.

Die omrijroute (Wilhelminabrug, Savornin Lohmanstraat, Peperstaat, Beatrixbrug) was volgens de Fietsersbond niet zonder problemen: over twee bruggen waar in beide gevallen gedoe met de fietspaden is en die af en toe last hebben van storingen, vier oversteken en twee stoplichten. En dat twee keer per dag: heen en terug.

Volgens Zaanstad was er ook een doorgaande route via Rozengracht en Czaar Peterstraat. Behalve op donderdag en zaterdag dus als er markt is. Brommers mogen trouwens niet door het fietspaadje in de Czaar Peterstraat.

Hekken

Ook de hekken die fietsers moeten dwingen af te stappen kwamen aan bod: als die er staan is er geen (verplichte) 3,55 meter doorgang voor hulpdiensten. Uit de antwoorden van Zaanstad bleek dat de hulpdiensten de hekken zelf opzij moeten zetten (aan beide kanten) als ze erdoor wilden.

De uitspraak volgt later deze maand. De afsluiting duurt tot 1 november. Een meerderheid van de gemeenteraad staat overigens achter de afsluiting, sommige partijen willen de route zelfs het hele jaar afsluiten.

Foto boven: het afgesloten stuk met de terrassen, woensdag 9 september 2020 om 15.00 uur. Onder: fietsers op weg naar de kermis op het ‘verboden’ stuk.