Eind augustus schreven we over de bouwplannen voor het gebied rond Oostzijde 198. Daar moeten aan weerszijden van de ingang van De Tuin der Nederlanden gebouwen met 39 appartementen komen. Tot voor kort zat op nr. 198 ‘Oostzijde Tweewielers’. Maar het pand heeft een veel langere – en roemruchte – fietsgeschiedenis.

Voordat Oostzijde Tweewielers hier zat, was het de zaak van ex-wielrenner Arie Simon. Arie werd geboren in Rotterdam maar verhuisde al snel naar Zaandam. In 1954 trouwt hij met de Zaandamse Coeny van Osselen. Waarschijnlijk begin jaren zeventig begint hij een fietsenwinkel op Oostzijde 198. Zelf was hij een verdienstelijk amateurwielrenner geweest en was daarnaast actief als ‘gangmaker’. Hij bouwde in Zaandam zijn eigen fietsen onder het merk ‘Simon Sport’.

Wereldfaam vergaarde Arie met zijn Derny’s en gangmaker-motoren die hij bouwde. Deze werden gebruikt in speciale stayer-wedstrijden waar fietsers achter de motor hoge snelheden konden ontwikkelen. Er waren weg- en baanwedstrijden. Zaankanters Piet de Wit en Cees Stam werden ooit wereldkampioen op dit onderdeel. Arie Simon was vermaard omdat hij honderden motoren ombouwde of zelf bouwde: “Hij experimenteerde met een grotere cilinderkop en wist meer PK’s uit de motorfietsjes te halen.”

In de Zaanstreek was Arie ook bestuurslid bij DTS. Lid van Verdienste KNWU. Na zijn Zaanse periode verhuist hij in 1998 naar het Belgische Neerpelt waar hij tot op hoge leeftijd motoren blijft bouwen. In 2012 meldt hij op Facebook dat hij een Derney aan een Russische ploeg heeft geleverd. Het laatste online levensteken dateert uit 2016 als in DTS-blad De Waaier een verhaal over hem verschijnt.

Eén van de bekendste Nederlandse gangmakers, Joop Stakenburg (foto onder), reed ook op een motor van Arie Simon. Stakenburg kwam in 1989 om bij een auto-ongeluk onderweg naar een wedstrijd in Wenen.

Rechts Arie Simon, links gangmaker Joop Stakenburg. Foto: Han de Groot (Gemeentearchief Zaanstad)
Rijwielzaak Simon Sport. “Arie Simon maakt Derny ’s in mei 1996”, De Derny heeft Simon Sport op het frame, het motorblok is van Puch. (Henk van de Leur, Gemeentearchief Zaanstad)

Het archief heeft ook nog twee fraaie foto’s van Ronald Peeters uit 1987, maar die mogen alleen bekeken worden, niet gedownload.

De Jeunes-fiets die Co van Luit kocht bij Arie Simon bij de opening van de zaak met ‘openingskorting’, volgens hem in 1969 of 1970. Hij heeft de fiets nog steeds. Jeunes was een Frans merk (uit Dole), in 1975 sponsorde ze zelfs een eigen wielerploeg.

Oostzijde 198

De fietsenwinkel zat in twee naast elkaar liggende panden. Onder de tekening van de verbouwing in 1958 toen het linkerpand winkel werd. Rechts zat de bakkerij van Pieter Groot (de gevel van dit pand blijft bestaan). Uit gegevens uit het Gemeentearchief lijkt af te leiden dat toen Bakker’s Rijwielhandel in het pand kwam. Die heeft er gezeten tot in de jaren zeventig. Op nog oudere documenten uit het archief (1670) is te lezen dat daar “Veghter Claese Van de Koogh een Olij moole De Meeuw” zou hebben gehad.

Oostzijde 198 in 1958.

Onder een tekening van linkerpand (dat wordt gesloopt) uit 1902 (het kadaster vermeldt 1926 als bouwjaar maar dat klopt dus niet). Er is sprake van een verbouwing waaruit kan worden afgeleid dat het pand ouder is.

Oostzijde 198 (links)

Onder het linker deel van 198 (de bakkerij) en rechts daarnaast 196c. Dit laatste pand moet ook plaats maken voor nieuwbouw.

Oostzijde 198 en 196c

Door Piet Bakker. Bronnen: